امروز: سالگرد فوران آتشفشانی کراکاتوا در سال ۱۸۸۳
فوران آتشفشانی کراکاتوا در سال ۱۸۸۳ اتفاق افتاد. کراکاتوآ یاکراکاتو، جزیره‌ای آتشفشانی در اندونزی است و فوران آن در سال ۱۸۸۳ یکی از معروف‌ترین و هراس‌انگیزترین رویداد‌های آتشفشانی ثبت شده در تاریخ است.
در ۲۶ تا ۲۷ آگوست ۱۸۸۳، فوران اصلی کراکاتوآ رخ داد که باعث ایجاد یک سری انفجار‌های عظیم شد که سونامی ایجاد کرد و باعث تخریب گسترده در مناطق مجاور شد و اثرات اقلیمی جهانی ایجاد کرد. این فوران به حدی قدرتمند بود که صدای آن تا دوردست‌های دورافتاده استرالیا شنیده شد و امواج ضربه‌ای ناشی از انفجار‌های آن چندین بار سراسر کره زمین را دور زدند!
این فوران منجر به فروریختن دهانه دهانه جزیره شد که باعث تشکیل یک دهانه بزرگ زیر آبی شد. این فوران مقدار زیادی خاکستر، سنگ پا و گاز‌های آتشفشانی را به اتمسفر پرتاب کرد که منجر به تأثیر خنک کنندگی قابل توجهی بر آب و هوای زمین به مدت چندین سال شد. از سوی دیگر آئروسل‌های آتشفشانی موجود در جو، نور خورشید را پراکنده کرده و منجر به غروب‌های رنگارنگ و زنده در سراسر جهان می‌شود.
سونامی‌های ایجاد شده در اثر فوران نیز فاجعه بار بودند. آن‌ها امواج عظیمی را ایجاد کردند که به نواحی ساحلی اندونزی و سایر کشور‌های مجاور برخورد کرد و منجر کشته شدن ده‌ها هزار نفر شد.
فوران کراکاتوآ در سال ۱۸۸۳ یادآور قدرت عظیم و تأثیرات بالقوه جهانی فعالیت‌های آتشفشانی است. از آن زمان، فوران‌ها و فعالیت‌های آتشفشانی کوچک‌تری در کراکاتوآ رخ داده است، اما هیچ‌کدام با مقیاس و تأثیر رویداد ۱۸۸۳ قابل مقایسه نبودند.
جدول زمانی فوران: فوران در بعد از ظهر ۲۶ اوت ۱۸۸۳ با یک سری انفجار‌های کوچکتر و انتشار خاکستر آغاز شد. شدیدترین مرحله فوران در شب ۲۶ اوت تا ۲۷ آگوست رخ داد، زمانی که چهار انفجار بزرگ رخ داد. این انفجار‌ها یکی از بلندترین صدا‌هایی بود که تا به حال در تاریخ بشر ثبت شده است.
قدرت انفجار: این فوران معادل حدود ۲۰۰ مگاتن TNT تخمین‌زده شد که آن را به یکی از قوی‌ترین رویداد‌های آتشفشانی ثبت شده در تاریخ تبدیل می‌کند.برآورد می‌شود که انفجار اصلی یک موج ضربه‌ای ایجاد کرده است که هفت بار دور زمین چرخیده است.
سونامی: فوران باعث ایجاد یک سری سونامی ویرانگر یشد. ارتفاع سونامی‌ها در برخی مناطق به ۴۰ متر رسید. شهر‌ها و روستا‌های ساحلی در تنگه سوندا بین جزایر جاوه و سوماترا تقریباً به طور کامل نابود شدند. تخمین‌زده می‌شود که بیش از ۳۶۰۰۰ نفر در اثر سونامی کشته شدند.
خاکستر آتشفشانی و ذرات معلق در هوا: فوران مقادیر زیادی خاکستر آتشفشانی، پوکه و دی اکسید گوگرد را به جو پرتاب کرد. دی اکسید گوگرد با بخار آب ترکیب شد و قطرات اسید سولفوریک را تشکیل داد که سپس در سراسر جو پراکنده شدند. این قطرات با انعکاس نور خورشید و کاهش دما به خنک شدن آب و هوای زمین منجر شدند.
اثرات جهانی آب و هوا: ذرات آئروسل‌های آتشفشانی در جو منجر به کاهش قابل توجه دمای جهانی در سال‌های پس از فوران شد. سال‌های ۱۸۸۴ و ۱۸۸۵ سال‌های فوق‌العاده سردی بودند و اثرات آن برای چندین سال محسوس بود. ترکیبی از کاهش دما و الگو‌های آب و هوایی مختل شده بر کشاورزی و اکوسیستم‌ها تأثیر گذاشت.
پدیده‌های جوی: اثرات جوی فوران منجر به پدیده‌های بصری خیره‌کننده‌ای شد، از جمله غروب و طلوع خورشید با رنگ‌های درخشان قرمز و نارنجی. این اثرات توسط هنرمندان و دانشمندان آن زمان ثبت شده است.
تخریب جزیره: این فوران باعث فروپاشی بخش قابل توجهی از جزیره کراکاتوآ در دهانه دهان شد و در نتیجه جزیره جدیدی به نام «آناک کراکاتو» (فرزند کراکاتوآ) شکل گرفت. آناک کراکاتو از آن زمان با ادامه فعالیت‌های آتشفشانی رشد کرده است.
تأثیر علمی: فوران کراکاتوآ تأثیر عمیقی بر حوزه مطالعات آتشفشان‌شناسی گذاشت. این امر باعث افزایش علاقه به مطالعه پدیده‌های آتشفشانی، اثرات فوران‌های آتشفشانی بر محیط زیست و نقش آتشفشان‌ها در شکل دادن به چشم انداز زمین شد.
این نوشته‌ها را هم بخوانید
