آیا عفونت HPV یک عامل خطر پنهان برای سرطان پروستات است؟

در یک پژوهش تازه، دانشمندان یک متاآنالیز برای بررسی نقش ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) در سرطان‌زایی پروستات انجام داده‌‌اند.

سرطان پروستات یک مشکل مهم سلامتی و پنجمین علت مرگ و میر مردان در سراسر جهان است. شیوع سرطان پروستات در مناطق مختلف متفاوت است، بالاترین شیوع در اروپای شمالی و غربی، آمریکای شمالی، آفریقای جنوبی، استرالیا/نیوزیلند و کارائیب گزارش شده، در حالی که کمترین میزان بروز سرطان پروستات در آسیا و شمال ثبت شده است. در آفریقا میزان بروز این بیماری به وضعیت اجتماعی-اقتصادی مختلف و سیاست‌های بهداشتی کشور‌های دیگر نسبت داده شده است.

برخی از عوامل خطر مرتبط با سرطان پروستات عبارتند از سن، استعداد ژنتیکی و سابقه خانوادگی. پیش از این، محققان گزارش داده بودند که جهش HOXB۱۳ خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می‌دهد. سایر ژن‌های مرتبط با سرطان پروستات عبارتند از BRCA۱، BRCA۲ و ژن MSH۲.

قومیت نیز نقش برجسته‌ای در بروز سرطان پروستات دارد. به عنوان مثال، در مقایسه با مردان آسیایی، مردان سیاه پوست در ایالات متحده و کارائیب بالاترین میزان ابتلا به سرطان پروستات را دارند.

حدود ۱۵ درصد از تمام سرطان‌های انسان با ویروس‌ها مرتبط است. برخی از ویروس‌ها می‌توانند رفتار سلول‌های توموری را با مسدود کردن مسیر‌های (مرگ برنامه‌ریزی شده) آپوپتوز، تحریک رگ‌زایی، مهار سیگنال‌دهی سرکوبگر تومور و افزایش متاستاز تغییر دهند.

اگرچه HPV با سرطان دهانه رحم در زنان مرتبط است، اما به نظر نمی‌رسد که خطر ابتلا به سرطان تخمدان و آندومتر را افزایش دهد.

مطالعه قبلی نشان داده است که عفونت HPV بر پاتوژنز سرطان پروستات تأثیر می‌گذارد. مطالعات ژنتیکی و بالینی هم یک رابطه علت و معمولی بالقوه بین HPV و سرطان پروستات را نشان داده‌اند.

این فرض بر اساس شناسایی کویلوسیت‌های مرتبط با HPV در نمونه‌های سرطان پروستات بنا نهاده شده است. بیان بالاتری از انکوپروتئین‌های HPV E۷ نیز در بافت‌های خوش خیم پروستات در مقایسه با سرطان پیشرفته پروستات یافت شد.

با این وجود، برخی تحقیقات هم با‌ایده مرتبط بودن HPV با بروز سرطان پروستات موافق نیستند.

اما در متاآنالیز کنونی تمام مطالعات مروبوط از پایگاه‌های اطلاعاتی در دسترس عموم، از جمله Embase، PubMed، Medline، و Scopus، از آغاز تا ۲۱ آگوست ۲۰۲۲ در نظر گرفته شده. این مطالعه در نظر گرفت که در نمونه‌هایی که از نظر ظاهر بافت‌شناسی  سرطان پروستات هستندِ شخص چقدر مبتلا به HPV تاییدشده توسط آزمایش PCR بوده است.

عفونت HPV خطر ابتلا به سرطان پروستات را  افزایش می‌دهد، نه BPH را.

در مجموع نتایج ۲۷ مطالعه مورد شاهدی تجمیع شد.

این مطالعات شامل تجزیه و تحلیل ۱۶۰۷ نمونه بافت تومور پروستات و ۱۴۴۳ نمونه شاهد بود.

در سال ۱۹۹۰، وجود HPV انواع ۱۶ و ۱۸ برای اولین بار در بافت‌های سرطان پروستات شناسایی شد.

هیچ ارتباط معناداری بین عفونت HPV و BPH در این مطالعات یافت نشد.

عفونت HPV یک پدیده “Hit and Run” است که در آن ژنوم ویروسی کامل یا ناقص تنها در مراحل اولیه سرطان پروستات شناسایی می‌شود. در مراحل بعدی سرطان غیر قابل تشخیص می‌شود. تیپ‌های پرخطر HPV ۱۶ و ۱۸ معمولاً به مدت یک تا ۱۰ سال قبل از ابتلا به سرطان پروستات HPV مثبت در بافت‌های BPH وجود دارند.

علاوه بر تشخیص وجود HPV، تعیین وضعیت فیزیکی ژنوم HPV در نمونه‌های HPV مثبت مهم است. در طول سرطان‌زایی، DNA HPV به شکل یکپارچه وجود دارد که با بیان بیش از حد ژن‌های E۶ و E۷ مشخص می‌شود. عفونت HPV همچنین می‌تواند به افزایش مقاومت در برابر آپوپتوز در سلول‌های تومور پروستات انسانی کمک کند.