مکمل‌های تستوسترون چه خطراتی دارند؟
میل به داشتن اندامی زیبا و عضلانی، برخی از ورزشکاران آماتور را به استفاده از استروئید‌های مصنوعی – به ویژه مکمل‌های تستوسترون سوق می‌دهد.
این روند عمدتاً حتی در رسانه‌های اجتماعی هم تبلیغ می‌شود و حتی محصولاتی را توصیه می‌شود که ورزشکاران بدو نسخه تهیه می‌کنند.
تستوسترون مصنوعی ممکن است در کوتاه مدت ظاهر شما را بهبود بخشد، اما پیامد‌های بلندمدتی برای سلامتی دارد.
تستوسترون یک هورمون استروئیدی است که در عملکرد همه اندام‌های ما نقش دارد. هم مردان و هم زنان تستوسترون تولید می‌کنند، اگرچه بدن مردان حدود ۱۵ برابر بیشتر از زنان تستوسترون در گردش خون دارد.
تستوسترون نه تنها باعث رشد جنسی و بلوغ می‌شود، بلکه به ما کمک می‌کند توده عضلانی بدون چربی بسازیم و رشد استخوان را کنترل می‌کند. این هورمون قدرت، استقامت ورزشی و آمادگی قلبی عروقی ما را بهبود می‌بخشد.
بسیاری از عوامل به طور طبیعی می‌توانند تولید تستوسترون را افزایش دهند، از جمله ورزش، استرس و رابطه جنسی.
اما استفاده از مکمل‌های تستوسترون مصنوعی برای افزایش سطح آن- به ویژه در مقادیری که بیشتر از مقادیر تولید شده توسط بدن است – اثرات زیان‌آور زیادی بر سلامت شما خواهد داشت.
در ابتدا، استفاده از آن، ممکن است منجر به افزایش میل جنسی شود و به بدن شما کمک کند تا توده عضلانی بیشتری را طی چند ماه بسازید. همچنین ممکن است باعث آکنه، طاسی با الگوی مردانه و بزرگ شدن سینه در مردان شود. زنان ممکن دچار آمنوره (عقب افتادن پریود)، افزایش مو‌های بدن، صدای بم و بزرگ شدن کلیتوریس شوند.
اما این عوارض جانبی در مقایسه با عواقب جدی که سوء استفاده طولانی مدت و مکرر بر بدن دارد، جزئی هستند.
سوء مصرف استروئید روی قلب اثر می‌گذارد و باعث بزرگ شدن آن، افزایش فشار خون و قابلیت ارتجاعی کمتر شریان‌ها می‌شود. همه این تغییرات عملکرد قلب را سخت‌تر می‌کند و خطر مرگ ناگهانی را افزایش می‌دهد. تغییرات قلبی عروقی در اکثر سوء استفاده‌کنندگان ادامه دارد.
در افرادی که به مدت طولانی از استروئید‌ها استفاده می‌کنند، آسیب به کبد و کلیه اغلب ایجاد می‌شود.
تستوسترون اثرات روانی نیز دارد، از جمله افزایش پرخاشگری، افسردگی و اضطراب.
مهمتر از همه، مکمل‌های تستوسترون، محرک‌های طبیعی این هورمون در مغز را خاموش می‌کنند. این باعث هیپوگنادیسم می‌شود،یعنی بافت‌هایی که به طور معمول تستوسترون تولید می‌کنند، کوچک می‌شوند. در مردان، این منجر به کاهش تعداد اسپرم و حجم بیضه می‌شود.
هیپوگنادیسم همچنین بباعث افسردگی و کاهش میل جنسی می‌شود و در این شرایط مصرف‌کننده ممکن است برای داشتن رابطه جنسی معمل مجبور به استفاده از تستوسترون بیشتر ود.
بسیاری از مردانی که از استروئید‌ها سوء استفاده کرده‌اند هیپوگنادال می‌شوند و در نتیجه نیاز به جایگزینی تستوسترون مادام العمر دارند.
کمیته بین‌المللی المپیک و آژانس جهانی ضد دوپینگ، تستوسترون و دیگر استروئید‌های آنابولیک را پس از المپیک ۱۹۷۲ ممنوع کردند. استدلال آنها این بود که اگرچه این عوامل عملکرد فیزیکی را افزایش می‌دهند، اما عواقب جدی بر سلامتی نیز دارند.
با این حال، بیش از ۴۰ سال پس از ممنوعیت بین‌المللی، استفاده از استروئید‌های آنابولیک در میان برخی از ورزشکاران ادامه دارد.
برای مثال، بین ۲۹ تا ۴۳ درصد از ورزشکاران حرفه‌ای در ایران در سال ۲۰۲۱ گزارش شده که از این داروها «سوء» استفاده کرده‌اند. و یک مطالعه استرالیایی بر روی ۳۲ ورزشکار (عمدتاً زن) در سال ۲۰۲۳ نشان داد که حدود ۴۳ درصد از مصاحبه شوندگان گزارش کرده‌اند که از این عوامل استفاده کرده‌اند.
ولی، ورزشکاران حرفه‌ای اکنون تنها بخش کوچکی از مشکل جهانی دوپینگ هستند. استفاده از تستوسترون توسط افراد غیر ورزشکار که می‌خواهند اعتماد به نفس و ظاهر فیزیکی خود را بهبود بخشند به این معنی است که سوء استفاده از استروئید‌های آنابولیک اکنون یک موضوع عمومی شده.
برخی گزارش‌ها تخمین می‌زنند که حدود ۱ میلیون نفر در بریتانیا از استروئید‌هایی مانند تستوسترون استفاده می‌کنند.
اما با توجه به خطرات و مضرات شناخته شده استفاده از تستوسترون، چرا کسی ترجیح می‌دهد از آن استفاده کند – و حتی زمانی که مشکلات سلامتی جدی دارند به استفاده از آن ادامه دهند؟ این سؤالی است که کارشناسان سال‌ها در تلاش برای پاسخ به آن هستند.
شاید یکی از دلایل این باشد که کاربران مشکلات سلامتی را مشکلی در آینده می‌دانند و سود کوتاه مدت را بر مشکلی که ممکن است بعدا ظاهر شود، ترجیح می‌دهند.
به علاوه از آنجا که استروئید‌های آنابولیک ممکن است بر قضاوت تأثیر بگذارد ، نوعی اعتیاد به آنها ایجاد می‌شود و از نظر شناختی ارزیابی مضرات آنها توسط ورزشگاران، مختل می‌شود.
معمای گلدمن
در اینجا باید به «معمای گلدمن» اشاره کنم. بین سال‌های ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۵، باب گلدمن، پزشک و روزنامه‌نگار، یک سؤال فرضی «فاوستی» از ورزشکاران نخبه مطرح کرد: آیا آنها حاضرند قرص جادویی مصرف کنند که گرفتن مدال طلای المپیک را تضمین کند، اما پنج سال بعد باعث مرگشان شود؟!
حدود نیمی از ورزشکاران مورد مصاحبه گزینه “طلا برای مرگ” را پذیرفته. در یک مطالعه تکراری در سال‌های ۱۳-۲۰۱۲، این نسبت کوچکتر بود، ۷-۱۴ درصد – و درصد بیشتری از ورزشکاران نخبه، گزینه «طلا را برای مرگ» را انتخاب کنند.
این غیرقابل انکار است که سوء استفاده از تستوسترون و تقلید‌های مصنوعی آن می‌تواند منجر به آسیب شود، با این حال بسیاری از آنها همچنان به سوء استفاده از آن ادامه می‌دهند. تحریم‌های بین‌المللی هم مؤثر نبوده است.
با افزایش تعداد غیرورزشکارانی که از تستوسترون سوء استفاده می‌کنند، باید اقدامات بیشتری انجام شود تا مردم از پیامد‌های فراوان آن برای سلامتی در دراز مدت آگاه شوند.
منبع: The Conversation
