برای درمان اختلال اضطراب جدایی چه کنیم
اختلال اضطراب جدایی ازجمله مشکلات شایع کودکان است که همواره موضوعی نگرانکننده برای والدین بوده و میتواند آنها را با چالشهای مختلفی روبهرو سازد. برای درمان این مشکل و رفع عوارض آن، ابتدا لازم است که به یک روانشناس خوب در تهران یا شهر محل اقامت خود مراجعه کنید. در این مطلب، قصد داریم گروه روانشناسی و روانپزشکی ویان را به شما معرفی کنیم و بهبررسی دقیقتر این موضوع و راهحلهای درمانی مناسب جهت بهبود یا پیشگیری از آن بپردازیم.
اختلال اضطراب جدایی چیست؟
یکی از اختلالهای روانی مهم که اغلب در کودکان دیده میشود، (Separation anxiety disorder (SAD است؛ همانطور که از نام آن نیز مشخص است، مربوط به بروز وضعیت اضطراب، ترس، نگرانی یا وحشت از دوری افرادی همچون والدین است که یک کودک نسبتبه آنها وابستگی عاطفی دارد. اگرچه این مشکل مختص کودکان است؛ اما ممکن است در نوجوانان و جوانان نیز بهواسطه تجربه این موقعیت در سنین کودکی دیده شود. همچنین این موضوع میتواند به دلایل محیطی، ژنتیکی، روانشناختی و یا ترکیبی از آنها رخ دهد و عوارض آن تا مدتها باقی بماند.
برای درمان اختلال اضطراب جدایی چه باید کرد؟
بیشک مهمترین موضوعی که در همان ابتدا ذهن والدین را به خود مشغول میکند، چگونگی درمان این مشکل است. در گام اول، نیاز است که شناخت دقیقی از این مشکل و تمامی عوامل موثر در متغیرهای آن حاصل شود. درادامه، به شما خواهیم گفت که باید چه مراحلی را برای حل این مسئله طی کنید.
مراجعه به یک روانشناس متخصص
برای اینکه بتوان شناخت بهتری از این موضوع داشت و میزان حاد بودن آن و سایر عوامل موثر را بررسی کرد، بهتر است به یک روانشناس باتجربه در این زمینه مراجعه کنید تا وضعیت کودک شما بهطور دقیق شناسایی شود و راهحلهای درمانی مناسب برای این شکل از اختلال اضطراب جدایی تجویز شود.
دادن احساس امنیت به کودک
هنگامی که کودک شما درگیر چنین مشکلی است، باید با استفاده از تمرینهای خاص و مشخصی به او احساس امنیت بدهید تا بهواسطه این تمرینها بتوانید شرایط نرمال و عادیتری برای وی ایجاد کنید. یکی از این تمرینها، انجام جدایی کوتاهمدت و کنترلشده است تا رفتهرفته دایره امن کودک شما وسیعتر شود.
یکی دیگر از این تمرینهای مثبت، انجام کارهای روزمره بهصورت منظم و ازپیش برنامهریزیشده است تا کودک شما با آگاهی از گام بعدی اتفاقات، استرس کمتری داشته باشد. همچنین میتوان برای ازبینبردن عوامل استرسزا مثل تاریکی اتاق هنگام خواب شبانه یا کابوسهای وحشتناک، محیط خواب کودک را با روشنگذاشتن یک چراغخواب، دادن یک عروسک کوچک به وی یا حضور در کنار او امنتر کرد.
قصهگویی و انجام بازی با کودک
برای درمان اختلال اضطراب جدایی، باید بدانید که این مشکل بخاطر وابستگی کودک به والدین و احساس فقدان آن پیش میآید. قصهگویی و انجام بازی با کودک بهصورت منظم، میتواند نقش حمایتی پدر یا مادر را پررنگتر کند؛ همچنین، باید گفت که این احساس حمایت تا چندسالگی لازم و حیاتی است.
ازسویدیگر، انجام بازیهایی مثل قایمباشک میتواند روی پرورش مهارتهای کنترل اضطراب کودک در تنهایی، با تقویت حس کنجکاوی بهجای احساس ترس، بسیار موثر باشد. قصهگویی نیز باعث میشود تخیلات کودک رشد کند و با الهامگیری از شخصیتهای داستانی، راههای مقابله با استرس را یاد گیرد.
رفتار دوستانه در برخورد با کودک
کودکان از همان سنین اولیه متوجه شیوه رفتار شما و نوع احساساتی که بروز میدهید هستند و از آن تاثیر میپذیرند. برای اینکه کودک بتواند بهخوبی با اختلال اضطراب جدایی کنار بیاید، لازم است که از برخوردهای زننده (تمسخر یا عصبانیت) دوری کنید تا حس جدایی نسبتبه شما پیدا نکند و این مشکل مجددا وجود او را فرا نگیرد. هنگامی که کودک میداند یک حامی دارد و درمواقع نگرانی میتواند به وی تکیه کند، بهمرور زمان تاثیرپذیری او از این مسئله نیز کمرنگتر خواهد شد.
بهرهگیری از الگوهای ثابت رفتاری
الگوهای ثابت رفتاری در تعامل با کودک میتواند به وی کمک کند تا نشانههای ثابتی مبنیبر حضور و حمایت والدین را شناسایی کند و عوامل موثر در استرس را نادیده بگیرد. استفاده از یک نوع الگوی ثابت، برای مثال یک نوع سلام و خداحافظی، برای ترک موقت کودک و بازگشت بهموقع و همچنین تکرار مجدد همین شیوه در دفعات مختلف میتواند این حس را در کودک تقویت کند که عدم حضور والدین امری موقتی است. بدینترتیب، اختلال اضطراب جدایی نیز کنترل خواهد شد.
پوشش دادن نیازهای کودک
یک کودک بهطور معمول نیازهای خاص و مشخصی دارد؛ اما برای کودکی که با مشکل موردبحث روبهرو است، عدم پیگیری نیازها و رفع خواسته کودکان میتواند روی رشد احساسات منفی آنها تاثیر داشته باشد و فرزند شما احساس بیقراری و ناراحتی کند؛ بنابراین، لازم است علاوهبر حمایت و همراهی کودک خود، خواستههای وی را نیز تا حد امکان برآورده سازید.
اختلال SAD در بزرگسالان و درمان آن
اگرچه این مسئله مختص به کودکان است؛ اما باید توجه داشت که درصورت عدمتلاش برای رفع آن، دامنه این مشکل به نوجوانی، جوانی و یا حتی بزرگسالی کشیده میشود. درچنینحالتی نیز همچنان شخص با عوارض این موضوع روبهرو است؛ بنابراین، برای درمان اختلال اضطراب جدایی در افرادی غیر از کودکان، روشهای زیر قابل انجام است.
رواندرمانی و رفتاردرمانی
در افراد بزرگسال نیز همانند کودکان، پیشگرفتن یکسری از درمانهای رفتاری میتواند نتیجهبخش باشد و باتوجهبه اینکه فرد بزرگسال از درک و فهم بالاتری نسبتبه یک کودک برخوردار است، انجام مشاوره یا پیادهسازی تمرینهای ارائهشده توسط پزشک میتواند به وی کمک زیادی کند.
شیوههای دارودرمانی
این روش هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان قابل انجام است. اگر شرایط و وضعیت فرد در مقابل این مشکل بسیار حاد باشد و با روشهای رواندرمانی و رفتاردرمانی نتوان بر آنها غلبه کرد، دکتر متخصص اقدام به تجویز داروهای مشخصی میکند. مراجعه به یک روانشناس برای شناخت و کنترل اختلال اضطراب جدایی بههمیندلیل توصیه میشود.
بهبود روابط دوستانه با خانواده و دیگران
یکی از ریشههای اصلی ماندگاری این بیقراری و اضطراب، احساس تنهایی است که میتوان با تقویت روابط اجتماعی بین خانواده یا سایر دوستان، بهمرور عوارض این مشکل را کمتر کرد. طبیعتا پزشک، خانواده و دوستان نیز باید هنگام مشاهده چنین مشکلی، تلاش خود را برای حمایت از بیمار بهکار گیرند.
ورزش، مدیتیشن یا تمرین تنفس عمیق
ورزش یک درمان مناسب برای روح و جسم است که فارغ از هر وضعیتی میتوان به آن تکیه کرد. همچنین، انجام مدیتیشن در خالیکردن ذهن از احساسات منفی نقشی اساسی دارد و تمرین تنفس عمیق نیز میتواند به کاهش استرس و اختلال اضطراب جدایی کمک ویژهای کند. این ۳ تمرین درکنار هم میتوانند مهارت کنترل استرس را در بزرگسالان تقویت کنند.
آشنایی با گروه روانشناسی و روانپزشکی ویان
مجموعه ویان، تیمی متخصص از روانشناسان و روانپزشکان باتجربه ایرانی است که در زمینههای مختلفی مشغول به فعالیت هستند و میتوانند برای شناخت و درمان مشکلات شما، راهحلهای ویژهای پیشنهاد کنند. امروزه بهدلیل وجود مشکلات فراوان، درگیرشدن با مشکلات و اختلالات روحی روانی موضوعی شایع است و برای مقابله با این وضعیت، نیاز است که از یک تیم متخصص و توانمند در این زمینه مشاوره دریافت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به وبسایت روانشناسی و روانپزشکی ویان مراجعه فرمایید.
سخن نهایی
اختلال اضطراب جدایی ازجمله مشکلات شایع در کودکان است که بهدلایل ژنتیکی، رفتاری یا محیطی رخ میدهد. برای درمان این مشکل، علاوهبر مراجعه به یک روانشناس خوب در تهران یا شهر محل اقامت خود، باید مجموعهای از تمرینهای رفتاری منظم را با هدف امنیتبخشیدن به کودک خود در پیش بگیرید.
برای حل این اختلال در بزرگسالان نیز میتوان از روشهایی مثل رواندرمانی، رفتار درمانی، دارودرمانی، گسترش روابط اجتماعی و یا ورزش و فعالیت جسمی و روحی استفاده کرد. اگر میخواهید شناخت بهتر و دقیقتری نسبت مورد خاص خود از این اختلال داشته باشید، به وبسایت روانشناسی و روانپزشکی ویان مراجعه کنید.