بیوگرافی جیمز ارل جونز – صداپیشه مشهور فیلم شیرشاه و جنگ ستارگان- که دیروز درگذشت

جیمز ارل جونز (James Earl Jones) در 17 ژانویه 1931 در شهری کوچک به نام آرکابوتلا (Arkabutla) در ایالت می‌سی‌سی‌پی متولد شد. او از خانواده‌ای آفریقایی-آمریکایی بود و در شرایط سختی بزرگ شد. پدرش رابرت ارل جونز (Robert Earl Jones) که خود بازیگری شناخته‌شده بود، در دوران کودکی جیمز خانواده را ترک کرد و این باعث شد که جیمز دوران کودکی‌اش را بیشتر در کنار مادرش روث جونز (Ruth Jones) و مادربزرگش سپری کند. رابرت ارل جونز بعدها به یکی از بازیگران برجسته سینما تبدیل شد، اما حضور پدرانه‌اش در زندگی جیمز کمرنگ بود. همین فقدان پدر و شرایط دشوار اقتصادی، تأثیر زیادی بر کودکی جیمز گذاشت.

او در دوران کودکی با مشکل شدید لکنت زبان دست‌وپنجه نرم می‌کرد، به‌طوری‌که مدت‌ها قادر به صحبت کردن نبود. این لکنت به‌قدری شدید بود که او حتی از صحبت کردن در مدرسه و در میان هم‌سن‌وسالان خود پرهیز می‌کرد و به‌نوعی در سکوت فرو رفته بود. در این دوران، تنها پناهگاهش مطالعه بود، و به کمک کتاب‌ها و تخیلات خود توانست کمی از این محدودیت فرار کند. مادر و مادربزرگش به او کمک کردند تا بر این چالش بزرگ غلبه کند. آن‌ها نقش مهمی در شکل‌دهی شخصیت او داشتند و همواره با صبر و حمایت در کنار او بودند.

نوجوانی و تحصیلات

جیمز ارل جونز در دوران نوجوانی به میشیگان نقل مکان کرد و در شهر کوچکی به نام بریمن (Brethren) سکونت گزید. او در دبیرستان برِوِرفولز (Brethren High School) تحصیل کرد، و همین‌جا بود که تحت تأثیر معلمان دلسوزی قرار گرفت که به او کمک کردند تا بر لکنت زبان خود غلبه کند. یکی از این معلمان که نقش مهمی در زندگی جیمز داشت، او را تشویق کرد تا از طریق هنر و تئاتر بتواند اعتمادبه‌نفس خود را بازیابد. جیمز با تمرین‌های سخت و مستمر توانست به‌تدریج لکنت زبان خود را کاهش دهد و دوباره به جمع هم‌سن‌وسالانش بازگردد.

پس از اتمام دبیرستان، او به دانشگاه میشیگان (University of Michigan) وارد شد. ابتدا تصمیم داشت در رشته‌ی پزشکی تحصیل کند و پزشک شود، اما خیلی زود علاقه‌ی عمیق خود به هنرهای نمایشی را کشف کرد. او به گروه تئاتر دانشگاه پیوست و همین تجربه باعث شد مسیر زندگی‌اش تغییر کند. جیمز به تئاتر علاقه‌مند شد و با شور و اشتیاق فراوان به ادامه‌ی این مسیر پرداخت. او در دانشگاه تحت آموزش اساتید برجسته‌ی تئاتر قرار گرفت و در همین دوران بود که به این نتیجه رسید که بازیگری همان راهی است که باید در آن قدم بگذارد.

ورود به دنیای هنر و نخستین کارها

پس از پایان تحصیلات، جیمز ارل جونز به نیویورک نقل مکان کرد تا به‌صورت حرفه‌ای وارد دنیای بازیگری شود. او کار خود را از تئاترهای کوچک آغاز کرد و اولین تجربه حرفه‌ای خود را با حضور در نمایش‌های شکسپیری به دست آورد. اولین نقش برجسته‌ی او در تئاتر، بازی در نمایش Othello اثر ویلیام شکسپیر بود. او با تلاش و پشتکار فراوان، توانست جایگاه خود را در دنیای تئاتر تثبیت کند و به مرور به یکی از چهره‌های شاخص تئاتر تبدیل شود.

جیمز ارل جونز در دهه‌ی ۱۹۶۰ با بازی در نمایش The Great White Hope به شهرت بیشتری دست یافت. این نمایش که داستان یک بوکسور سیاه‌پوست را روایت می‌کرد، به دلیل بازی قدرتمند جیمز مورد تحسین قرار گرفت. نسخه‌ی سینمایی این نمایش در سال ۱۹۶۹ ساخته شد و جونز در همان نقش به ایفای نقش پرداخت. این نقش‌آفرینی برای او نامزدی جایزه‌ی اسکار بهترین بازیگر مرد را به ارمغان آورد و او را به یکی از بازیگران مطرح هالیوود تبدیل کرد.

شاخص‌ترین کارهای جیمز ارل جونز

اگرچه جیمز ارل جونز در تئاتر به شهرت زیادی دست یافته بود، اما چیزی که او را به یک چهره‌ی جهانی تبدیل کرد، صدای بی‌نظیر و منحصر به فرد او بود. او به‌عنوان صداپیشه‌ی شخصیت دارث ویدر (Darth Vader) در سری فیلم‌های جنگ ستارگان (Star Wars) شناخته می‌شود. صدای عمیق و مقتدر جیمز ارل جونز توانست به این شخصیت افسانه‌ای عمق و هیبت بیشتری ببخشد و دارث ویدر را به یکی از معروف‌ترین شخصیت‌های منفی تاریخ سینما تبدیل کند. صدای او در این نقش به‌حدی تاثیرگذار بود که حتی کسانی که خود فیلم‌های جنگ ستارگان را ندیده‌اند، صدای دارث ویدر را به‌خوبی می‌شناسند.

یکی دیگر از نقش‌های شاخص جیمز ارل جونز، صداپیشگی شخصیت موفاسا (Mufasa) در انیمیشن محبوب شیر شاه (The Lion King) بود. صدای گرم و پدرانه‌ی او در این انیمیشن به یکی از نقاط قوت آن تبدیل شد و باعث شد تا موفاسا به‌عنوان یکی از به‌یادماندنی‌ترین شخصیت‌های انیمیشنی شناخته شود. او همچنین در نسخه‌ی بازسازی شده‌ی این انیمیشن در سال ۲۰۱۹ نیز دوباره صدای موفاسا را بر عهده گرفت.

جیمز ارل جونز همچنین در فیلم‌های سینمایی متعددی بازی کرده است که از جمله آن‌ها می‌توان به Hunt for Red October و Field of Dreams اشاره کرد. او همچنین در تئاترهای کلاسیک و مدرن بسیاری به ایفای نقش پرداخته است و برای کارهای تئاتری‌اش جوایز متعددی از جمله جایزه‌ی تونی (Tony Award) برای بهترین بازیگر را دریافت کرده است.