کشف بادهای آهنی در سیاره جهنمی نزدیک به ما – WASP-76b
سیاره‌های فراخورشیدی با طیف گسترده‌ای از شرایط محیطی کشف شده‌اند. یکی از عجیب‌ترین آن‌ها، سیاره‌ای به نام WASP-76b است که دمای روز آن به بیش از ۲۰۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد. تیمی از محققان دریافتند که این سیاره حتی عجیب‌تر از آن چیزی است که قبلاً تصور می‌شد. این سیاره به‌طور کشندی به ستاره مادر خود قفل شده است، به این معنی که همیشه یک طرف آن به سمت ستاره و طرف دیگر آن در تاریکی است. بادهای شدیدی در اطراف این سیاره می‌وزند و حاوی مقادیر زیادی از اتم‌های آهن هستند که از لایه‌های پایین به لایه‌های بالایی جو سیاره منتقل می‌شوند.
سیارات فراخورشیدی خارج از منظومه شمسی ما قرار دارند و به دور ستاره‌های دیگر می‌گردند. اولین کشف تأیید شده سیاره‌های فراخورشیدی در دهه ۱۹۹۰ انجام شد و از آن زمان تاکنون بیش از ۵۲۰۰ سیاره فراخورشیدی کشف شده‌اند. بسیاری از آن‌ها غول‌های گازی مانند مشتری یا زحل هستند و برخی دیگر سیاره‌های کوچک و سنگی شبیه به زمین‌اند، البته احتمالاً بدون قابلیت سکونت.
ویژگی‌های عجیب سیاره فراخورشیدی WASP-76b
WASP-76b، یک غول گازی بسیار داغ است که ۶۴۰ سال نوری از زمین فاصله دارد و در جهت صورت فلکی ماهی قرار دارد. این سیاره در سال ۲۰۱۳ کشف شد و مدار آن بسیار نزدیک به ستاره مادرش است، به‌طوری‌که تنها در ۱.۸ روز زمینی یک بار به دور ستاره خود می‌چرخد. نزدیکی بیش از حد به ستاره منجر به دمای بسیار بالای روزانه بیش از ۲۰۰۰ درجه سانتی‌گراد شده است. گرمای شدید این سیاره باعث می‌شود آهن به شکل بخار درآید و سپس در سمت شب که خنک‌تر است، به صورت باران آهنی مایع فرو بریزد.
شواهد جدید از بادهای آهنی
اخیراً تیمی از ستاره‌شناسان، از جمله محققانی از دانشگاه ژنو، شواهدی از وجود بادهای شدید حاوی آهن را در جو این سیاره در مجله Astronomy & Astrophysics منتشر کردند. ستاره‌شناسان برای درک سازوکارهای جو این سیاره فراخورشیدی داغ، توجه خود را بر آن متمرکز کرده‌اند. این سیاره آن‌قدر عجیب است که در آوریل گذشته حتی رنگین‌کمانی نیز در آن شناسایی شد.
این تیم تمرکز خود را بر سمت روز سیاره گذاشتند، جایی که دما بسیار بالاتر است. آن‌ها از طیف‌سنج ESPRESSO که در تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا نصب شده استفاده کردند. این ابزار به‌خاطر ثبات و وضوح طیفی بالایش شناخته شده است و می‌تواند جزئیات بسیار دقیقی را در طیف‌های ستاره‌ای مشخص کند.
مطالعه جو سیاره‌های فراخورشیدی
مطالعه جو سیاره‌های فراخورشیدی به ما کمک می‌کند تا درک بهتری از محیط‌های متفاوت این دنیاهای بیگانه پیدا کنیم. کشف‌های مربوط به سیاره WASP-76b که یک غول گازی است، به ما اطلاعات بیشتری درباره آب‌وهوای سیاره‌هایی که در معرض تابش‌های شدید ستاره‌های مادرشان قرار دارند، می‌دهد. این تحقیقات به توسعه دانش ما از این دنیاهای عجیب کمک می‌کند و امکان بررسی بیشتر آن‌ها با استفاده از ابزارها و تلسکوپ‌های پیشرفته‌تر را فراهم می‌آورد.