آزمایش سادهای برای سنجش سن زیستی: چقدر میتوانید روی یک پا بایستید؟

براساس پژوهشی که اخیراً توسط کلینیک مایو (Mayo Clinic) منتشر شده، مدت زمانی که یک فرد میتواند تعادل خود را روی یک پا حفظ کند، شاخص قابل اعتمادی برای سنجش روند پیری و سلامت زیستی اوست. برخلاف باور عموم که قدرت عضلانی پاها یا سبک راه رفتن را به عنوان معیارهای سلامت در نظر میگیرند، این مطالعه نشان داده که توانایی حفظ تعادل به مراتب شاخصی دقیقتر از این فاکتورها است و میتواند به پیشبینی سلامت فرد در دوران سالمندی کمک کند.
پژوهش چگونه انجام شد؟
در این تحقیق، ۴۰ نفر شامل ۲۰ فرد بالای ۶۵ سال و ۲۰ فرد جوانتر، شرکت کردند. محققان برای بررسی تغییرات مرتبط با سن، از آزمونهای مختلفی از جمله راهرفتن، سنجش قدرت عضلات پا، قدرت دست و همچنین آزمایشهای تعادل استفاده کردند. برای ارزیابی تعادل، شرکتکنندگان به مدت ۳۰ ثانیه در شرایط مختلف روی صفحات حسگر ایستادند: ایستادن روی هر دو پا با چشمهای باز و بسته، و سپس روی پای غالب و پای غیر غالب با چشمهای باز.
دکتر کِنتون کافمن (Kenton Kaufman)، مدیر آزمایشگاه تحلیل حرکات در کلینیک مِیو و محقق ارشد این پژوهش، میگوید: «تعادل از آن جهت اهمیت دارد که علاوه بر قدرت عضلانی، به ورودیهای حسی از سیستم بینایی، دستگاه دهلیزی (Vestibular System) و سیستم حس پیکری (Somatosensory System) نیاز دارد.» به گفته او، کاهش توانایی در حفظ تعادل میتواند بیانگر ضعفهای سیستمهای حسی و حرکتی بدن باشد که با افزایش سن رخ میدهند و فرد را در معرض خطر سقوط قرار میدهد. سقوطها یکی از مهمترین عوامل آسیبهای جدی در میان افراد مسن به حساب میآیند و میتوانند عواقب جبرانناپذیری داشته باشند.
چرا تعادل بر قدرت پاها برتری دارد؟
این تحقیق نشان داد که مدت زمانی که فرد میتواند روی یک پا، بهویژه پای غیر غالب، تعادل خود را حفظ کند، نشانگری قویتر از سن زیستی اوست تا قدرت عضلات پاها یا الگوی راهرفتن. از دیدگاه محققان، توانایی حفظ تعادل روی پای غیر غالب چالشی جدی برای بدن ایجاد میکند، چراکه به هماهنگی بیشتر و بهکارگیری همزمان چندین سیستم بدن نیاز دارد.
طبق آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، سقوط یکی از مهمترین دلایل آسیبهای جدی در افراد بالای ۶۵ سال است و تقریباً یک چهارم از این افراد هر ساله دستکم یک بار سقوط را تجربه میکنند. این دادهها نشان میدهد که توانایی حفظ تعادل و کاهش خطر سقوط میتواند تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی سالمندان داشته باشد.
چگونه میتوان توانایی تعادل را تقویت کرد؟
دکتر کافمن تأکید دارد که تمرینات ساده تعادل میتوانند به بهبود و حفظ این توانایی کمک کنند و نیازی به تجهیزات خاصی هم ندارند. او میگوید: «حفظ تعادل چیزی است که اگر از آن استفاده نکنید، به تدریج آن را از دست میدهید. اما اگر آن را به کار ببرید و تمرین کنید، آن را نگه خواهید داشت.» تمرینات منظم، حتی ایستادن روی یک پا برای چند ثانیه در روز، میتوانند عضلات و سیستمهای حسی را به مرور تقویت کنند و احتمال سقوط را کاهش دهند.
این پژوهش نشان میدهد که توجه به تواناییهای سادهای مثل تعادل، میتواند روشی موثر و کمهزینه برای سنجش وضعیت سلامت زیستی و مقابله با عوارض پیری باشد. از آنجایی که حفظ تعادل نیاز به هماهنگی بینایی، حس عمقی و دستگاه دهلیزی دارد، انجام تمرینات مربوط به این مهارت بهطور منظم میتواند نهتنها به کاهش خطر سقوط، بلکه به بهبود سلامت عمومی بدن کمک کند.
این نوشتهها را هم بخوانید