دانشمندان آسیب نوشیدنیهای قندی را اندازهگیری کردند و نتایج آن وحشتناک است!

نوشیدنیهای قندی مانند نوشابهها و انرژیزاها طوری طراحی شدهاند که با مقادیر زیادی شیرینکننده، مراکز لذت در مغز را تحریک کنند و حس رضایتی سریع و قوی ایجاد کنند. اما این لذت اولیه پنهانکننده خطری جدی است. بر اساس تحقیقات، این نوشیدنیها که اغلب فاقد ارزش تغذیهای کافی هستند، باعث عوارض جدی برای سلامتی میشوند. مصرف مداوم آنها میتواند خطر پوسیدگی دندان، افزایش وزن، دیابت نوع ۲ و بیماریهای قلبی را به شدت افزایش دهد. این پژوهش جدید نشان میدهد که مصرف این محصولات چگونه سلامت جهانی را تحت تأثیر قرار داده و هزینههای زیادی را به جوامع تحمیل میکند.
آمار جهانی: واقعیت تلخ تأثیر نوشیدنیهای قندی
تحقیقی که توسط محققان دانشگاه تافتس (Tufts University) در ایالات متحده انجام شده است، نشان میدهد که سالانه ۱.۲ میلیون مورد جدید از بیماریهای قلبی و ۲.۲ میلیون مورد جدید از دیابت نوع ۲ بهطور مستقیم به مصرف نوشیدنیهای قندی مرتبط است. این آمار نه تنها تکاندهنده است، بلکه تأثیری عمیق بر سیستمهای بهداشتی جهان دارد. جالبتر اینکه، این تأثیرات منفی تنها به کشورهای توسعهیافته محدود نمیشود. مصرف این نوشیدنیها در کشورهای کمدرآمد و در حال توسعه، که اغلب زیرساختهای بهداشتی ضعیفتری دارند، بهشدت افزایش یافته است.
فشار بیشتر بر کشورهای در حال توسعه: مکزیک، کلمبیا و آفریقای جنوبی
تحقیقات نشان میدهد که این معضل در کشورهای خاصی مانند مکزیک و کلمبیا وضعیت وخیمتری دارد. برای مثال، تقریباً یکسوم موارد جدید دیابت در مکزیک و نیمی از موارد دیابت جدید در کلمبیا به مصرف نوشیدنیهای قندی نسبت داده میشود. در آفریقای جنوبی، حدود ۲۸ درصد موارد جدید دیابت و ۱۵ درصد موارد جدید بیماریهای قلبی مستقیماً به این محصولات مرتبط هستند. این آمار نشاندهنده تأثیر عمیق بازاریابی و فروش این نوشیدنیها در جوامعی است که توانایی مقابله با پیامدهای طولانیمدت سلامتی را ندارند.
تعریف دقیق نوشیدنیهای قندی و محصولات مشابه
پژوهشگران نوشیدنیهای قندی (Sugar-Sweetened Beverages یا SSBs) را بهعنوان هر نوشیدنی با شکر افزوده و حداقل ۵۰ کیلوکالری در هر ۸ اونس (حدود ۲۴۰ میلیلیتر) تعریف میکنند. این دسته شامل نوشابههای تجاری، نوشیدنیهای انرژیزا، آبمیوههای صنعتی، پانچ، لیموناد و انواع آبهای طعمدار میشود. اما محصولاتی مانند شیر شیرینشده، آبمیوههای طبیعی ۱۰۰ درصد و نوشیدنیهای شیرینشده مصنوعی، در این گروه قرار نمیگیرند. هرچند که پژوهشگران هشدار میدهند مصرف بیش از حد همین محصولات نیز ممکن است با خطرات سلامتی همراه باشد.
روش پژوهش و یافتههای علمی
برای رسیدن به این نتایج، محققان از دادههای مصرف نوشیدنیهای قندی در بانک اطلاعات جهانی رژیم غذایی (Global Dietary Database) استفاده کردند که شامل ۴۵۰ نظرسنجی با مشارکت ۲.۹ میلیون نفر از ۱۱۸ کشور جهان بود. سپس این دادهها با اطلاعات مربوط به نرخ بیماریهای متابولیک مانند دیابت نوع ۲ و بیماریهای قلبی مقایسه شد. نتایج نشان داد که این نوشیدنیها سالانه باعث ۸۰,۰۰۰ مرگ ناشی از دیابت نوع ۲ و ۲۵۸,۰۰۰ مرگ ناشی از بیماریهای قلبی-عروقی میشوند. این آمار نه تنها ابعاد سلامت فردی، بلکه تأثیرات اقتصادی و اجتماعی گستردهای را نشان میدهند.
چرا نوشیدنیهای قندی خطرناک هستند؟
بدن انسان این نوشیدنیها را سریعتر از سایر مواد غذایی هضم میکند، که این مسئله منجر به افزایش ناگهانی قند خون میشود. این مواد غذایی نه تنها ارزش تغذیهای ناچیزی دارند، بلکه به مرور زمان مقاومت انسولین، افزایش وزن و مشکلات متابولیک مرتبط با دیابت نوع ۲ و بیماریهای قلبی را ایجاد میکند. عوارض ناشی از مصرف این نوشیدنیها شامل افزایش خطر چاقی، التهاب در بدن و تجمع چربی در اندامهای حیاتی است. این مسائل بهویژه برای کودکانی که سیستم متابولیکی حساسی دارند، بهشدت خطرناک است.
اقدامات پیشنهادی برای کاهش مصرف نوشیدنیهای قندی
یکی از راههای کلیدی برای کاهش تأثیرات این نوشیدنیها، افزایش آگاهی عمومی درباره خطرات آنهاست. نویسندگان تحقیق بر ضرورت اجرای مداخلات مبتنی بر شواهد برای کاهش مصرف این محصولات تأکید دارند. برخی از این مداخلات شامل افزایش مالیات بر نوشیدنیهای قندی، محدود کردن تبلیغات آنها به کودکان و اجرای سیاستهای آموزشی در مدارس و جوامع است. بهویژه در کشورهایی مانند آمریکای لاتین و آفریقا، که میزان مصرف این نوشیدنیها بسیار بالاست، این اقدامات میتواند جان میلیونها نفر را نجات دهد.
پیام محققان: یک مسئله جهانی، یک اقدام مشترک
دکتر داریوش مظفریان (Dariush Mozaffarian)، نویسنده ارشد این تحقیق، بر این نکته تأکید دارد که جوامع در حال توسعه به دلیل کمبود منابع درمانی و زیرساختهای ضعیف بهداشتی، بیشتر در معرض خطرات طولانیمدت این نوشیدنیها قرار دارند.
دکتر لورا لارا-کاستور (Laura Lara-Castor)، نویسنده اصلی این تحقیق نیز بر اهمیت آگاهیبخشی جهانی تأکید کرده و بیان میکند که پیش از آنکه این بحران جانهای بیشتری را بگیرد، باید مداخلات فوری و مؤثری انجام شود.
زمانی برای تغییر
مصرف نوشیدنیهای قندی نه تنها تهدیدی برای سلامت فردی، بلکه بحرانی جهانی است که نیازمند اقدام فوری است. این تحقیق با شفافسازی ارتباط مستقیم بین مصرف این محصولات و بیماریهای متابولیک، زنگ خطری برای سیاستگذاران، تولیدکنندگان و مصرفکنندگان ایجاد میکند. آینده سلامت جوامع به اقداماتی بستگی دارد که امروز برای کاهش مصرف این محصولات و افزایش آگاهی عمومی انجام میدهیم.
منبع: Nature Medicine
این نوشتهها را هم بخوانید