کما در پزشکی به چه معنی است؟ چه علت‌هایی دارد؟ راه تشخیص و درمان آن چیست؟

علت‌ها و عوامل مستعدکننده کما

• مرحله‌ای از تغییر سطح هوشیاری در اثر آسیب به نیمه کره‌های مغزی و یا ساقه مغز، بیمار به دستورات شفاهی عمل نمی‌کند، صحبت نمی‌کند و چشم‌های خود در پاسخ به تحریک دردناک باز نمی‌کند- GCS ≤8
• بیماران در کوما به هیچ تحریکی پاسخ نمی‌دهند، باید از لتارژی (بیمار به صدا پاسخ می‌دهد) و stupor (بیمار به درد پاسخ می‌دهد) افتراق داده شود.
• کومای ساختاری: در اثر ضایعات فضاگیر، انفارکت‌های عروقی، خونریزی
• کومای متابولیک: در اثر اختلالات اندوکرین، الکترولیت، تشنج‌ها
• کوما سایکوژنیک در اثر کاتاتونی، اختلال تطابقی و غیره

[su_box title=”coma ” style=”noise” box_color=”#37BFF2″ title_color=”#ffffff” radius=”7″]A coma is a prolonged state of unconsciousness. During a coma, a person is unresponsive to his or her environment. The person is alive and looks like he or she is sleeping. However, unlike in a deep sleep, the person cannot be awakened by any stimulation, including pain.[/su_box]

تشخیص افتراقی کما

• هایپوکسی
• ایسکمی
• هایپوگلیسمی
• اختلالات متابولیک
• نارسایی ارگان‌ها (هیپوفیز، کبد، کلیه)
• تروما
• عفونت
• داروها (مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، باربیتورات‌ها، فنی توئین، بنزودیازپین‌ها)
• خونریزی
• تشنج
• اختلالات روانی
• تمارض

اپیدمیولوژی کما

• به شرایط زمینه‌ای بستگی دارد.

علایم و نشانه‌های کما

• ناتوانی پاسخ به تحریکات صوتی و دردناک
• تنفس غیرطبیعی
• اختلال عضلات پاپیلاری و خارج چشمی (مردمک تنگ، مردمک بزرگ بدون پاسخ به نور، مردمک ثابت یک طرفه، فقدان حرکت افقی چشم)
• کاهش/ نبود/ غیرقرینه بودن واکنش مردمک به نور بیانگر وجود علت ساختمانی است.
• اختلالات حرکتی:
• وضعیت دکورتیکه/ وضعیت flexor
• وضعیت دسربره/ وضعیت extensor
• ترمور، آستریکسی، میوکلونوس، تشنج
• علایم علت زمینه‌ای: سردرد ناگهانی (SAH)، تب و سفتی گردن (مننژیت) و …

تشخیص کما

• شرح حال و معاینه
• MRI/ CT جهت تشخیص ضایعات ساختاری
• LP جهت تعیین عفونت، خونریزی؛ باید جهت جلوگیری از هرنیاسیون (فتق مغزی) پیش از LP و افزایش ICP را رد کرد.
• EEG
• بررسی سم‌شناسی برای داروهای مختلف
• بیوشیمی و قندخون
• آزمایش اختلال عملکرد ارگانها
• EKG و آنزیم‌های قلبی
• LFT
• CXR
• BUN/ Cr- ABG و سطح آمونیاک
• TFT
• بررسی‌های انعقادی

درمان کما

• ABC
• آزمایش‌های STAT و بررسی‌های تصویربرداری
• کنترل افزایش ICP و یا فتق مغزی با بالا نگاه داشتن سر، هایپرونتیلاسیون، مانیتول و یا استروئیدها
• اگر علت ناشناخته باشد تجویز گلوکز، تیامین و نالوکسان.
• تصحیح اختلالات الکترولیت‌ها و اسید- باز
• داروهای ضد صرع و بنزودیازپین‌ها در صورت لزوم درمان تشنج
• درمان پاتولوژی‌های زمینه‌ای (مثلاً آنتی‌بیوتیک برای مننژیت و سایر عفونت‌ها، مداخلات جراحی در صوت لزوم برای ضایعات فضاگیر و خونریزی)

پیش آگهی/ سیر بالینی کما

• پیش آگهی به علت زمینه‌ای کما بستگی دارد.