معرفی چربی گیر فاضلاب و کاربرد آن
رپورتاژ
یکی از آلاینده‌های معمول در فاضلاب صنایع مختلف، وجود روغن و چربی در پساب خروجی میباشد. در برخی موارد غلظت آلاینده‌های فوق به اندازه‌ای بالا است که لزوم استفاده از یک سیستم چربی گیر فاضلاب برای جلوگیری از ایجاد مشکلات آتی ضروری است. مشکلاتی مانند آلودگی محیط زیست، گرفتگی و انسداد چاه جذبی و لوله های انتقال فاضلاب از این نمونه ها هستند.
دستگاه چربی گیر سر راه لوله خروجی فاضلاب چرب نصب می شود. این دستگاه با کاهش سرعت جریان پساب و خنک کردن چربی باعث به تله انداختن چربی ها شده و فاضلاب را به نوعی تصفیه میکند.
روش‌های متفاوتی برای حذف روغن و چربی از فاضلاب به کار گرفته میشود. میتوان گفت که مقرون به صرفه ترین و اقتصادی ترین روش، استفاده از روش ثقلی میباشد. در ادامه به معرفی انواع روش های چربی گیری از پساب خواهیم پرداخت.
مشکلات فاضلاب چرب و لزوم چربی گیری از پساب
چربی و روغن های محلول و غیر محلول در آب عمدتا باعث سه مشکل اساسی گرفتگی شبکه داخلی و خارجی، گرفتگی روزنه‌های چاه جاذب، مختل شدن فرآیند بیولوژیک در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب میشود. این مشکلات اغلب مواقع برای رستورانها، آشپزخانه‌های صنعتی و سایر واحد های تولیدی که فاضلاب چرب دارند اتفاق می افتد.
از چربی گیر ها می توان برای حذف انواع آلاینده های روغنی و چرب در آب از جمله روغن شناور آزاد ، روغن امولسیون ، روغن حل شده و مواد جامد معلق استفاده کرد. لازم به ذکر است که تمام چربی گیر ها قادر به جدا کردن انواع آلاینده های روغنی و چرب نیستند.
کاربرد چربی گیر
چربی گیرها، سیستم هایی هستند که برای جداسازی روغن و چربی قبل از ورود به چاه جاذبی طراحی و اجرا می‌شوند.
به صورت کلی میتوان گفت که از چربی‌گیرها در آشپرخانه‌ها و تالارهای پذیرایی، محیط‌های صنعتی که فاضلاب آنها حاوی ذرات معلق روغن و چربی به صورت معلق (امولوسیون) می‌باشند استفاده میشود.
چربیگیر ساده‌ترین روش ممکن برای جداسازی چربی مخلوط با فاضلاب برای بهبود عملکرد تصفیه فاضلاب در مرحله‌ی بعدی محسوب میشود. همچنین عمل چربی گیری از پساب ها باعث جلوگیری از آسیب‌های زیست‌محیطی و وارد شدن چربی‌های خوراکی یا صنعتی به چاه و فاضلاب است.
چربی گیر فاضلاب چطور کار میکند؟
به عبارت ساده ، وقتی دمای فاضلاب درون چربیگیر کاهش می‌یابد ، چربی شروع به جدا شدن میکند و به گلیسرول ها و اسیدهای چرب تجزیه میشود. از آنجا که گلیسرول ها از چگالی بالاتری نسبت به آب برخوردار هستند ، به عنوان چربی‌های جامد در پایین حل می‌شوند. اسیدهای چرب از آب سبک‌تر هستند و در قسمت بالای دستگاه شناور می‌شوند.
به محض اینکه گلیسرول و اسیدهای چرب از اثر گرانش جدا شوند ، سیستم اجازه می‌دهد تا بقیه پساب فاضلاب از مخزن به راحتی روان شود. میزان کارایی دستگاه در جداسازی چربی (اسیدهای چرب و گلیسرولها) به فاکتورهایی مانند دما ، ویسکوزیته ، اندازه ذرات چربی و زمان احتباس بستگی دارد.
برای عملکرد بهینه چربی گیر فاضلاب، استفاده از لوله‌های ایستاده ، بافل‌های داخلی و دستگاه‌های کنترل جریان بسیار مهم است. این واحدهای اضافی مدت زمان احتباس را به حداکثر می‌رسانند و با طولانی‌تر کردن مسیر جریان فضای بیشتری را فراهم می‌کنند.
در مرحله بعد ، دستگاه کنترل جریان می‌تواند مخلوط کردن هوا را برای جداسازی مؤثر چربی از پساب امکان‌پذیر کند. این واحدهای اضافی در قسمت ورودی نصب شده‌اند.
چربی گیر رستوران و آشپزخانه
یکی از بزرگترین معضلات اغلب اگوهای فاضلاب شهری انشعابات نامتعارف و نمونه بارز آن چربی و روغن موجود در غذای تولید شده در رستورانها و فست فودهاست. در صورت استفاده رستورانها از چاه چربی بدلیل تشکیل لایه چربی در بدنه چاه جذبی قابلیت چاه در جذب فاضلاب به شدت کاهش یافته و سرعت پر شدن چاه بالا می رود. از آنجا که چربی وزن مخصوص کمتری نسبت به آب دارد، لذا به راحتی می توان آن را از آب جدا نمود.
در فواصل زمانی مشخص چربی و روغن جمع شده در سطح سیستم تخلیه می گردد.همچنین این سیستم توانایی دارد میزان قابل توجهی از مواد معلق موجود در فاضلاب را نیز به روش ته نشینی حذف نماید. از آنجا که چربی و روغن دارای مصارف خاصی در صنعت است، می توان آن را برای بازیابی ارسال نمود.
دستگاه چربی گیر رستوران در مکان های زیر مورد استفاده قرار میگیرد.
- رستوران ها
- آشپزخانه های صنعتی
- غذا خوری ها
- فست فودها
- تالارها
- شیرینی پزی ها
- فودکورت ها
- کارگاه های تولید غذاهای آماده
- قصابی ها و مارکت های بزرگ که مرغ بسته بندی می نمایند.
گروه صنعتی ناب زیست از برترین تولید کنندگان انواع تجهیزات تصفیه آب و فاضلاب در ایران میباشد. طراحی و ساخت انواع چربی گیرهای رستوران و صنعتی نیز از تخصص های این شرکت محسوب میشود.
انواع روش های چربی زدایی
چربی گیر DAF: شناور‌سازی به کمک هوای فشرده (Dissolved Air Flotation) یکی از پروسه های مهم تصفیه فاضلاب های صنعتی می باشد. این فرآیند باعث زلال شدن پساب و فاضلاب به علت حذف انواع آلاینده های معلق از آن مانند روغن، گریس، چربی و ذرات کلوئیدی می شود.
عملیات حذف آلاینده ها و ذرات کلوئیدی در این روش براساس تزریق هوای فشرده به پساب می باشد. دراثر این عمل، حباب های ریز آزاد شده به ذرات کلوئیدی معلق در فاضلاب چسبیده و باعث شناورشدن ذرات به سطح چربی گیر DAF می گردند که در آنجا توسط اسکیمر جمع آوری و به یک مخزن نگهداری لجن تخلیه می گردند.
درسیستم های چربی گیری DAF معمولاً مواد شیمیایی قبل از تجهیزات DAF در داخل مخزنی اضافه شده و با پساب مخلوط می شوند. در سیستم IAF مواد شیمیایی درست قبل از اولین سلول شناوری به پساب اضافه شده و انرژی لازم برای اختلاط با جریان تند در داخل این سلول تأمین می شود.
از آنجایی که این سیستم در واحدهای صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد به آن چربی گیر صنعتی گفته میشود.
مهمترین صنایعی که بیشتر از سیستم DAF استفاده می کنند عبارتند از:
- صنایع غذایی مختلف از قبیل: صنایع لبنی، صنایع شستشو و بسته بندی گوشت و ماهی و سایر صنایع غذایی
- تصفیه فاضلاب های کشتارگاه های ماکیان و دام و طیور
- تصفیه فاضلاب های صنایع پتروشیمی
- تصفیه فاضلاب های صنایع اتومبیل سازی و هواپیماسازی
- تصفیه فاضلاب پالایشگاه های نفت و گاز
- تصفیه فاضلاب صنایع ذوب و آلیاژ فلزات
- تصفیه فاضلاب صنایع نساجی
- تصفیه فاضلاب پایانه ها و بنادر نفتی
- تصفیه پساب صنایع تولید مواد شوینده و شیمیایی
- تصفیه پساب های صنایع کاغذ سازی
- حذف جوهر و رنگ از پساب های صنعتی
چربی گیر CPI: از این سیستم چربی گیری در تصفیه فاضلاب برای جدا کردن آب از روغن استفاده می شود. این نوع چربی گیر که گاهی به نام Tilted Plate Interceptor نیز خوانده می شود به طور گسترده ای جایگزین جداکننده های API و مخازن ته نشینی اولیه شده‌اند.
جداکننده چربیCPI در صنایع به منظور حذف ذرات روغن، چربی و مشتقات نفتی از آب و فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرد. این واحدها فقط نیاز به ۱۵ تا ۲۰ درصد از فضای مورد نیاز API داشته و بطور چشمگیری هزینه های ساخت و نگهداری را کاهش می دهد.
با توجه به بازده نسبتا بالای چربی گیر CPI در حذف ذرات ریز و روغن های آزاد به عنوان یکی از مراحل پیش تصفیه واحد DAF بسیار موثر می.باشد.
پکیج چربی گیر API : چربی گیر API ، قدیمی ترین سیستم حذف چربی و روغن از آب، پساب و فاضلاب می باشد. این سیستم از دهه ۵۰ میلادی به منظور جداکردن چربی و روغن از آب و پساب توسط انستیتو نفت آمریکا طراحی و هم اکنون در بسیاری از تصفیه خانه های صنعتی و پالایشگاه ها به منظور حذف روغن، چربی و مشتقات نفتی از پساب مورد استفاده قرار می گیرد.
اساس کار این سیستم بر پایه جداسازی ذرات چربی، روغن و نفت از مایع در نتیجه اختلاف دانسیته می باشد. ذرات شناور شده روغن، چربی و نفت در روی سطحAPI صعود کرده و توسط یک اسکیمر جمع آوری می گردند. در کف مخزن نیز ذرات گل و لای و سنگینتر ته نشین می شوند که توسط یک لجن روب جمع آوری می شوند.
در این روش علاوه بر حذف روغن و چربی، ذرات جامدی نظیر قطعات فلزی، ورقه های پلاستیکی، قطعات بزرگ فلزی و غیره که غالبا در فاضلاب های صنعتی مشاهده می گردد حذف می گردد.
