فیلم دوازده مرد خشمگین – داستان، نقد و بررسی – 12 Angry Men (1957)

سال تولید : ۱۹۵۷
کشور تولیدکننده : آمریکا
محصول : هنری فاندا و رجینالد رز
کارگردان : سیدنی لومت
فیلمنامه‌نویس : رز، برمبنای فیلم‌نامه‌ای تلویزیونی نوشته خودش.
فیلمبردار : بوریس کوفمن.
آهنگساز(موسیقی متن) : کنین هاپکینز
هنرپیشگان : فاندا، لی ج. کاب، اد بگلی ا. ج. مارشال، جک واردن، مارتین بالسام، جان فیدلر، جک کلاگمن، ادوارد بینز و جوزف سوئینی.
نوع فیلم : سیاه و سفید، ۹۵ دقیقه.

نیویورک، آخرین ساعت‌ەای دادگاهی که برای بررسی اتهام‌ارتکاب به قتل یک پسر نوجوان پورتوریکوئی تشکیل شده است. شواهد حکایت می‌کند که پسر، پدرش را با چاقو به قتل رسانده و همه، انتظار یک حکم سریع را دارند. از دوازده عضو هیأت منصفه رأی‌گیری می‌شود. از آنان فقط یکی (فاندا) به بی‌گناهی پسر اعتقاد دارد. شواهد بار دیگر مورد بررسی قرار می‌گیرد و حالا، چهار نفر رأی به برائت می‌دهند. با ادامه تبادل نظرها، آرام‌آرام شخصیت فردی تک‌تک اعضای هیأت منصفه به دست می‌آید…

فیلمی از نوع هنوز پرطرفدار دادگاهی و نخستین اثر سینمائی لومت که در دوره خود نقطه عطفی را در سینمای هالیوود رقم زد. اصل کار تآتری بود و در زمای واقعی می‌گذشت؛ بنابراین برای حس “سینما” بخشیدن به صحنه‌ها، در مجموع، از ۳۶۵ نما بیشتر استفاده نشد.

فاندا که کار تلویزیونی رز را بسیار پسندیده بود، پس از این‌که نتوانست کمپانی‌های بزرگ را به تهیه فیلمی از آن ترغیب کند ناچار شد که خود قدم پیش بگذارد. فیلم در گیشه با شکست روبه‌رو شد. در حالی که فاندا همیشه از آن (در کنار خوشه‌های خشم جان فورد، ۱۹۴۰ و حادثه در آکس بوی ویلیام ولمن، ۱۹۴۳) به‌عنوان یکی از بهترین آثارش یاد می‌کرد.