به مناسبت زادروز ژاندارک

ژاندارک (به فرانسه :Jeanned᾿Arc و به انگلیسی : Joan of Arc) در سال 1412 میلادی به دنیا آمد و به سال 1431 میلادی و در نشاط‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آورترین‌ سال‌های سرزند‌گی و جوانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اش در 19سالگی به فرمان‌ کلیسای قرون وسطا سوزانده شد.

شورای اسقفی کلیسای رم به تلافی جنایت انکارناپذیری‌ که بر ژاندارک رفته بود و او را بی‌گناه سوزانده بودند در سال‌ 1920 وی را بی‌گناه شناخت و لقب Saint «مقدس» به او بخشید (نوش‌دارویی بعد از مرگ سهراب).

ژاندارک با نام‌های: «سنت»، «بانوی پرهیزگار»، «قدیسه»، «آرک»، «باکرۀ اورلئان» (Maid of Orleans) و «دوشیزۀ اورلئان» نیز شناخته می‌شود. ژاندرک به عنوان شاخص‌ترین شخصیت ملی‌ و محبوب‌ترین چهرۀ وطن‌پرستی در تاریخ فرانسه و جهان‌ ستایش می‌شود.

زندگی کوتاه، اما سرتاسر پاک‌دامنی، بی‌پروایی، مبارزه با خرافه‌پرستی و جنگ میهنی، زندگی این بانوی میهن‌پرست را به صورت حماسه‌ای در تاریخ فرانسه و جهان درآورده و وی را همانند یک اسطوره بر سر زبان‌ها انداخته است.

ژاندارک، بانویی پرهیزگار، دین‌دار، مقدس و معتقد به‌ مکاشفه، الهام و وحی بود. وی‌ در طول زندگی بسیار کوتاه‌ خود راهی جز خدمت به مردم‌ را انتخاب نکرد. ژاندارک‌ آنچنان شیفتۀ عقاید مذهبی خود بود که ادعا می‌کرد، الهام‌های غیبی و رازهای سر به مهر از جانب‌ «میشل مقدس» و «کاترین‌ مقدس» دو تن از قدسیان پرآوازه و از نام‌داران کلیسای‌ کاتولیک رم و از سوی سایر قدیسان به او می‌رسد و او رابط بین آن پرهیزگاران و مردم است تا پاکی و پرهیزگاری را به‌ مردم بنمایاند و آنان را به پرهیزگاری بخواند.

ژاندارک در دوره‌ای می‌زیست که فرانسه مغلوب‌ انگلیسی‌ها شده بود و زیر سلطۀ این کشور بود. باکرۀ اورلئان‌، بی‌پروا و بدون ترس از جنگاوران انگلیسی به مردم فرانسه‌ می‌گفت که وی از راه الهام‌های غیبی دریافته است که باید ناجی فرانسه شود و کشورش را از زیر سلطۀ انگلوساکسن‌ها نجات دهد. به همین سبب مردم فرانسه را در مبارزه علیه‌ اشغال‌گران انگلیسی به قیام دعوت کرد.

ژاندارک با اعتقاد ژرف به باورهای میهن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پرستانه‌اش‌ در حالی‌که دوشیزه‌ای بسیار جوان و بی‌تجربه اما با باورهای‌ فولادین بود به دربار شارل هفتم – پادشاه‌ فرانسه – رفت و با پافشاری از وی درخواست‌ کرد که برای جنگ با اشغالگران انگلیسی، فرماندهی بخشی از سپاه فرانسه را به او بسپارد. اگرچه در این تاریخ ژاندارک‌ دوشیزه‌ای 17ساله بود، اما توانست موافقت پادشاه فرانسه را با سپردن سپاهی اندک به وی جلب نماید.

ژاندارک با همین تعداد از سپاهیان اندک، از سپاهیان فرانسه که به وی سپرده شده بودند توانست در مقابل انبوه‌ سپاهیان انگلیسی ایستاد‌گی کرده و آن‌ها را مجبور به‌ عقب‌نشینی و ترک محاصرۀ ناحیۀ «اورلئان» کند. این‌ دوشیزه 17ساله با شگفتی بی‌مانند در تاریخ جنگ‌های گیتی‌ توانست با سپاهیان اندکی که زیر فرماندهی‌اش قرار داشتند در نزدیکی شهر «اورلئان» و در ناحیه‌ای به نام «پاتی» Patay در جنوب پاریس بر انبوه سپاهیان انگلیسی پیروز شود. این پیروزی سبب شد تا کینه‌ای بسیار عمیق از ژاندارک‌ بر دل انگلیسی‌ها سنگینی کند.

ژاندارک پس از این پیروزی شگفت‌انگیز به شهر «ریمس» Reims (شهری در شمال شرق فرانسه) رفت تا در مراسم تاج‌گذاری شارل هفتم شرکت کند. ژاندارک پس از شرکت در این مراسم با سپاهیان فراوان فرانسوی راهی‌ تسخیر پاریس شد که در اشغال انگلیسی‌ها بود. دوشیزۀ اورلئان در این نبرد سنگین با مقاومتی شگفت‌انگیز در عقب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌راندن انگلیسی‌ها زخمی‌ شد و به ناچار دست از مقاومت کشید.

ژاندارک در اثر خیانت اطرافیانش در جنگ علیه سپاهیان‌ انگلیسی اسیر بورگینیون‌ها (Bourginions) شد و کنت لوگزامبورگ او را اسیر کرد و به‌ انگلیسی‌ها فروخت.

ژاندارک چون‌ یک‌بار در «اورلئان»، انگلیسی‌ها را شکست‌ داده بود، مورد تنفر انگلیسی‌ها بود. انگلیسی‌ها برای اینکه‌ ننگ شکست از ژاندارک‌ را به طریقی کم‌رنگ‌ کنند از ترفندهای‌ مذهبی استفاده کردند و با حیله‌گری کلیسا را علیه وی‌ تحریک کردند. کلیسای انگلستان نیز با هیاهو و جنجال،‌ ژاندارک را به عنوان عنصری ضددین معرفی کرد و گروه‌های‌ فشار مذهبی را علیه وی برانگیخت و سرانجام وی را تسلیم‌ دادگاه سیاه مذهبی و اسقف‌های کلیسا کرد.

ژاندارک در یک محاکمۀ انتقام‌گیرانه که دین‌داران‌ مسیحی انگلیسی آن را در کنترل خود داشتند به اتهامات‌ عجیبی مانند: فساد عقیده، بداخلاقی، کفر، الحاد، ضدیت با کلیسا و مخالفت با مسیحیت محکوم گردید.

وی از پس این محکومیت توسط سر اسقف شهر «بوه» Beauvais با نام اسقف پی‌یر کاشن Pier Kashen مورد تکفیر کلیسای انگلستان قرار گرفت و به بدترین نوع‌ مجازات یعنی سوزانده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شدن در آتش محکوم گردید.

ژاندارک را در میدان ویو مارشه Vieux Marche واقع در شهر روئن Rouen (در شمال فرانسه و در کنار رود سن، مرکز کاردینالی‌ فرانسه) که در اشغال‌ نیروهای انگلیسی بود در حضور تعداد زیادی از سپاهیان انگلیسی و مردم تحریک‌شده در روی سکوی بلند قرار دادند و بدن او را با انبوهی از چوب پوشاندند و پس از آتش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌زدن‌ چوب‌ها، ژاندارک را سوزاندند.

خیانتی را که‌ کلیسای انگلستان در حق دوشیزۀ اورلئان روا داشت به خیانت‌ «یهود» به عیسای‌ مسیح تشبیه کرده‌اند.

در میان همه فیلم‌هایی که از ژاندارک ساخته شده‌اند، شخصا ژاندارک لوک بسون را دوست دارم. زیرا این فیلم علیرغم همه انتقادهایی که از آن به خاطر نادرستی‌هایی تاریخی شده است، شخصیتی نو و پذیرفتنی از ژاندارک خلق کرده است. دختر زمینی شجاعی که امکان دارد مانند هر انسان دیگری وسوسه شود. دختری که دوست دارد شمشیر نشانه خداوند را ببیند، اما در عین حال آن سربازان کشته در میدان جنگ و آن جوان روستازاده‌ای که وسوسه‌اش را هم می‌کند به یاد می‌آورد.

ژاندارک بسون نسبت به فیلم‌های شعاری دیگر، پذیرفته‌شدنی‌تر است.

البته فیلم ویکتور فلمینگ در سال 1948 با بازی اینگرید برگمن هم جای خود را دارد.