فیس‌بوک 15 میلیارد دلار نمی‌ارزد – 15 دلیل منطقی

قبلا در یکی از پست‌های این وبلاگ در مورد وب 2.0
و چالش‌های آن نوشته بودم. امروز، این پست را در وبلاگ mashable دیدم. سه دلیل
مهم برای ترجمه خلاصه این پست داشتم:
1- این پست همه دلایلی را که پیرامون غیرمنطقی بودن قیمت بالای فیس‌بوک عنوان شده
به صورت خلاصه گردآوری کرده است.
2- ناممکن بودن دسترسی به فیس‌بوک برای اینجانب! و استفاده از یکی از مکانیسم دفاعی
برای انکار اهمیت فیس‌بوک! : گربه دستش به گوشت نمی‌رسید، می‌گفت …
3- تقدیم کردن پست با کمی بدجنسی به دکتر مزیدی!

البته کاملا واضح است که برای هر یک از دلایل 15 گانه می‌توان
توجیهی تراشید و آنها را رد کرد. به علاوه کاربران را با قیمت واقعی یک شبکه
اجتماعی چه کار؟! هر کاربر استفاده شخصی خود را از فیس‌بوک می‌کند، گیرم که ارزش
اقتصادی فیس‌بوک کمتر از تخمین فعلی باشد.

اما دلایل 15 گانه:

15 – با همه جار و جنجال‌های پیرامون فیس‌بوک در رسانه‌ها و
وبلاگ‌ها، مای‌اسپیس از نظر تعداد اعضا بر فیس‌بوک برتری دارد. به علاوه علاقمندان
فیس‌بوک نباید انتظار داشته باشند که سرعت رشدی بیشتری که فیس‌بوک در حال حاضر نسبت
به مای‌اسپیس دارد، برای همیشه ادامه پیدا کند.

14 – چگونه سایتی که درآمد سالانه آن 200 میلیون دلار تخمین زده
می‌شود، 15 میلیارد دلار قیمت‌گذاری می‌شود، یعنی ارزشی حدود 75 برابر درآمدی که
می‌توان از آن در هر سال به دست آورد!

13- فیس‌بوک یک مدل تجاری طولانی‌مدت و سودآور را نمی‌تواند
تضمین کند. بیشتر درآمد فیس‌بوک در حال حاضر از محل آگهی‌های مایکروسافت تأمین
می‌شود، این در حالی است که به درستی مشخص نیست که مایکروسافت از محل این آگهی‌ها
چه میزان سود می‌برد.

12- بعد از اینکه مایکروسافت مبلغ کلانی در فیس‌بوک
سرمایه‌گذاری کرد، استیو بالمر از پیش‌بینی ارزش فیس‌بوک خودداری کرد. به نظر
می‌رسد علاقه مایکروسافت برای سرمایه‌گذاری در فیس‌بوک بیشتر به منظور حفط یک سیستم
آگهی قابل توسعه باشد تا به دست آوردن پول.

11 – با وجود استقبال زیاد از شبکه‌های اجتماعی هنوز ارزش
تبلیغات در آنها به گونه‌ای نیست که قیمت‌گذاری 15 میلیارد دلاری فیس‌بوک را توجیه
کند. تخمین زده می‌شود میزان درآمد حاصل از آگهی در شبکه‌های اجتماعی در سال 2011
به 2.5 میلیارد دلار برسد. این عدد را مقایسه کنید با 4.2 میلیارد دلاری که گوگل
تنها در سه ماه سوم سال 2007 به دست آورده است.

10- راه انداختن یک سایت با خصوصیات فیس‌بوک چندان سخت و دشوار
نیست. استیو بالمر در این مورد گفته است که فناوری‌های به کار رفته در فیس‌بوک را
تنها چند نفر در عرض چند سال نوشته‌اند، بنابراین در آینده می‌توانیم انتظار ورود
شبکه‌های اجتماعی دیگری مشابه فیس‌بوک داست.

9- علاقه کاربران اینترنت را در طولانی‌مدت نمی‌توان پیش‌بینی
کرد. معلوم نیست که درآینده کاربران به اندازه امروز از شبکه‌های اجتماعی استقبال
کنند. بسیاری بر این باورند که فیس‌بوک، سرنوشتی مانند Geocities پیدا خواهد کرد و
حکم یک حباب دیگر را در عالم اینترنت خواهد داشت. به علاوه قابلیت‌های شبکه‌های
اجتماعی می‌توانند با سرویس‌های اینترنتی دیگر ادغام شوند. چندی پیش مقاله ای در
مورد inbox 2 یاهو خواندم که در آن نوشته شده بود که
احتمالا به زودی به سرویس‌های میل، کارایی شبکه‌های اجتماعی اضافه خواهد شد.

8- هیچ کس نمی‌تواند وفاداری کاربران را به یک سرویس اینترنتی و
یا شبکه اجتماعی تضمین کند. بنابراین همانگونه که کاربران از Friendster به
مای‌اسپیس مهاجرت دست‌جمعی کردند در آینده امکان دارد یک مهاجرت دیگر از فیس‌بوک به
مقصد یک سایت و شبکه اجتماعی دیگر صورت بگیرد.

7- فیس‌بوک نتوانسته نسخه‌های محلی و منطقه‌ای خود را مانند
مای‌اسپیس ایجاد کند.

6- فیس‌بوک یا چندین تهدید و چالش قانونی روبرو است. شاید مهمترین آنها از جانب همکلاسی سابق «مارک زوکربرگ» باشد. او شکایت کرده است که زوکربرگ ایده او را دزدیده است، من قبلا در یکی از پست‌های این وبلاگ به صورت مشروح در این مورد نوشته‌ام. 5- در حالی که به تازگی یک میلیاردر هنگ‌کنگی مبلغ کلانی در فیس‌بوک سرمایه‌گذاری کرده است، به درستی مشخص نیست که فیس‌بوک چگونه از سرمایه‌گذاری‌هایی از این دست استفاده خواهد کرد. 4- فیس‌بوک به تازگی قصد راه انداختن یک پروژه تبلیغاتی به عنوان Beacon را داشت که حریم خصوصی کاربران را نقض می‌کرد، چرا که کارها و خریدهایی که یک کاربر مثلا در سایت آمازون انجام داده بود، در پروفایل فیس‌بوک او منعکس می‌شد. 3- معلوم نیست که فیس‌بوک می تواند رابطه استواری با بازاریاب‌ها داشته باشد یا نه. گزارش‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه فیس‌بوک حتی به آگهی‌دهندگان در مورد پروژه Beacon  دروغ گفته است. کوکاکولا همکاری‌اش را با فیس‌بوک متوقف کرده است. 2- فیس‌بوک به وسیله مارک زوکربرگ 23 ساله با همکاری 350 کارمند رهبری و هدایت می‌شود. زوکربرگ هیچ تجربه تجاری قبلی ندارد. گرچه سن و تجربه لزوما جزو خصوصیات یک مدیر لایق نیست ولی نشانه‌هایی از بی‌تجربگی‌های زوکربرگ وجود دارد مثلا او در کارت ویزیتش از عباراتی نامعمول استفاده می‌کند و برخی او را از لحاظ شخصیتی یک آدم متکبر، بی‌ملاحظه و ایدئولوژیک ارزیابی می‌کنند. سیستم‌خبری ناامیدکننده فیس‌بوک، سیستم آگهی ناموفق Beacon ، تعامل ضعیف این شرکت با برندهای مشهور، همه حاکی از ضعف‌های مدیریتی هستند.

1- امکان فضولی کردن و کنجکاوی در اعمال دیگر کاربران poke،
شاید یکی از انتقاداتی باشد که به فیس‌بوک وارد است.