تئوری شبکه network theory
بعد از واقعه 11 سپتامبر ،
غربیها به همه چیز از دریچه چشم ترور و تروریست نگاه می‌کنند ، امروز
یک مقاله جالب در نیویورک‌تایمز دیدم که به این موضوع
می‌پرداخت که آیا از دانشی تئوری شبکه می‌توان برای مقابله با ترور استفاده کرد یا
نه. آنقدر در روزنامه‌ها و سایتهای اینترنتی در مورد ترور خوانده‌ایم که دیگر
شکیبایی خواندن این دست مطالب را ندارم. در این مقاله چیزی که برایم جالب بود ،
مطالب مختصری بود که در مورد تئوری شبکه نوشته شده بود ، خلاصه‌ای از آن را
اینجا می‌آورم:
در طی دهه گذشته ریاضی‌دانان ،
فیزیک‌دانها و جامعه‌شناسها روی مفهوم شبکه کار کرده‌اند و نگاه علمی ژرف تری به آن
داشته‌اند ، در این علم افراد را می‌توان معادل نقاط یا
nodes و روابط و تعاملشان را باهم به "لینک" تعبیر کرد.
با نقشه‌برداری از این تعاملات و روابط دانشمندان شبکه می‌کوشند تا طرحهایی از
روابط را که پیش از این آشکار نبودند را پیدا کنند. برای این کار آنها دست به
آزمایشهای عملی جالبی هم زده‌اند ، برای مثال یک گروه تحقیقاتی ترافیک ایمیل 43هزار
نفر را در دانشگاهای بزرگ مورد بررسی قرار داده‌اند و نقشه‌ای از ارتباطات آنها را
ایجاد کرده‌اند.
Stanley Milgram
دریافت که هر دو فرد آمریکایی به واسطه روابطشان با 6 فرد دیگر با هم مرتبط
می‌شوند ، یعنی اینکه اگر در جمعیت ایالات متحده به طور تصادفی دو فرد را
انتخاب کنید ، و شبکه روابط فامیلی و اجتماعی آنها را بررسی کنید می‌بینید که آنها
فقط با واسطه روابطشان با 6 فرد از هم جدا می‌شوند. عدد 6 را درجه جدایی یا
degrees of separation می‌گویند.
شاید کسانی که با شبکه‌های
اجتماعی مثل ارکات کار کرده باشند ، فهم این مفهموم برایشان ساده‌تر باشد ،
آنها به تجربه دیافته‌اند که چگونه از طریق add
کردن دوست دوستشان ، با افرادی از کشورهای دیگر آشنا شده‌اند ، بنابراین احتمالا
متوجه این شده‌اند که چگونه با واسطه چند نفر برای مثال یک فرد ساکن در شهرستانی
دورافتاده در ایران با فرد دیگری ساکن در لندن آشنا می‌شود.
در پژوهش جالب دیگری که در
رابطه با تئوری شبکه انجام شده است ، اینترنت به عنوان یکی از پیچیده‌ترین شبکه‌ها
مورد بررسی قرار گرفت ، این بار این مطلب جالب کشف شد که هر دو صفحه غیرمرتبطی
در اینترنت فقط با واسطه 19 لینک با هم مرتبط می‌شوند.
دانش شبکه چیز جالبی است ،
نمی‌دانم کتابی به فارسی و به زبان ساده برایش وجود دارد یا نه.
