فیلم گمشده The Missing (2003) | معرفی و نقد و تحلیل

سال تولید : ۲۰۰۳
کارگردان : ران هوارد
فیلمنامه‌نویس : کن کافمن، برمبنای رمانی نوشتهٔ توماس ایدسن
فیلمبردار : سالواتوره توتینو
آهنگساز(موسیقی متن) : جیمز هورنر
هنرپیشگان : تامی‌لی جونز، کیت بلانچیت، جینا بوید، آرون اکهارت، وال کیلمر، اریک شوایگ و سرخیو کالدرون

گمشدهٔ ران هاوارد بعد از چراگاه عمومی کوین کاستنر بهترین وسترن سال ۲۰۰۳ است. ران هاوارد، سازنده فیلم‌های موفقی همچون آپولو 13 و یک ذهن زیبا در یک حرکت شجاعانه به سراغ ژانری رفته که در حیطه تخصصی او نیست. هر چند که گمشده چندان اصیل و بدیع به نظر نمی‌آید و حتی از بسیاری جهات وسترن کلاسیک جستجوگران جان فورد را در نظر تداعی می‌کند اما در مجموع فیلم خوش ساخت و لذت بخشی است، گمشده را می‌بایست جاه طلبانه‌ترین پروژه سینمایی ران هاوارد – یکی از موفق‌ترین فیلمسازان هالیوود طی یک ربع قرن اخیر – نیز عنوان کرد.

گمشده بر روی عناصر آشنا و تکراری داستان‌های وسترن کلاسیک متکی است. «آشتی» و «جبران»، دو مضمون محوری وسترن‌های کلاسیکی همچون جستجوگران، در گمشده نیز خودنمایی می‌کند. اما هاوارد برای فاصله گرفتن از کلیشه‌ها و تزریق ابداع و نوآوری، مایه‌های پر ملاطی از عرفان و جادوگری سرخپوستی را هم به فیلم خود افزوده است. داستان فیلم گمشده از نوول آفرین هجوم نوشته توماس ایدسن اقتباس شده است.

داستان فیلم در ایالت نیومکزیکوی آمریکا در سال ۱۸۸۵ روی می‌دهد. در این زمان «غرب وحشی» به تدریج در حال متمدن شدن است. مگی گیلکسن (کیت بلانشت) زن مستقل و سرسختی است که ریسک زندگی در مناطق خطرناک مرزی را پذیرفته است. مگی به همراه شوهرش بریک بالدوین (آرون اکهارت) و دو دخترش لی‌لی (اوان راشل وود) او دات (جینابوید) زندگی می‌کند، او مقداری مهارت‌های پزشکی دارد و از این طریق چرخ زندگی‌اش را می‌چرخاند، در ادامه داستان بریک کشته و لی‌لی ربوده می‌شود، مهاجمان گروهی از صحرانشینان سرخپوست و دورگه هستند که توسط یک جادو‌گر (یا بهتر بگوییم کیمیاگر) سرخپوست آپاچی به اسم چیدین (اریک شویگ) رهبری می‌شوند. در همین احوال، ساموئل جوئز (تامی‌لی جونز)، پدر مگی نزد دخترش برگشته تا با وی آشتی کند. جونز سی سال پیش همسر و دخترش را ترک کرد و نزد سرخپوست‌ها رفت. مگی که از غیبت سی ساله پدر خود دلگیر است و در شرایط عادی حاضر به آشتی با او نیست، به خاطر یافتن دختر ربوده شده‌اش دشمنی با پدر را کنار می‌گذارد، ساموئل یک جنگجوی پیر است که سرخپوست‌ها را خوب می‌شناسد و احتمالاً تنها کسی است که از پس ترفند‌های جادوگری چیدین برمی آید.

به این ترتیب پدر، دختر و نوه عازم صحرا می‌شوند تا بدین را قبل از عبور از مرز و رفتن به مکزیک پیدا کرده و لی‌لی را از چنگ او درآورند. در طی این تعقیب بزرگ، پدر و دختر تدریجاً رابطه‌ای نو را با یکدیگر آغاز می‌کنند کیت بلانشت با توجه به تجسم در آوردن کاراکتر یک زن مستقل و سرسخت، بهترین بازی فیلم را از خود ارایه کرده است. تامی لی جونز نیز در نقشی که برای او تازگی دارد همپای خوبی برای بلانشت به شمار می‌رود، گمشده جدای از بازی‌های خوب، داستان جذاب و گیرایی دارد، برخی صحنه‌های فیلم بسیار غیر منتظره و تماشایی است، کاراکتر‌ها و روابط میان آن‌ها به شکل مؤثری به تصویر کشیده شده است. اما گمشده معایب و ایرادات خاص خودش را نیز دارد. بخش قابل توجهی از زمان فیلم به جادوگری و کیمیاگری‌های جبدین اختصاص یافته است. این حجم نسبتاً زیاد از صحنه‌های مدکور به شکل قابل توجهی از شدت گام و ضرباهنگ فیلم کاسته است. فیلمبرداری سالواتوره توتیتو با توجه به فرصتی که لوکیشن‌های باز و گسترده فیلم‌های وسترن در اختیار فیلمبردار قرار می‌دهد، آنچنان که انتظار می‌رود چشمگیر و زیبا نیست. علاوه بر این احساس می‌شود که تدوینگران نیز در کار خود چندان موفق نمود حلاو مه شرلیگی ان قران آمو‌های این آه‌ای وجود دارد که گویی بخش‌های مهمی از فیلم روانه سطل زباله اتاق تدوین شده است.

گمشده وسترنی است که از حیث واقعیت‌های تاریخی موثق و دقیق است. بر خلاف جستجوگران جان الورد که سراسر آکنده از نفرت ضد سرخپوستی بود، گمشده به فرهنگ سرخپوست‌ها احترام می‌گذارد و در تلاش نیست تا آمریکایی‌های بومی را در برابر آمریکایی‌های اروپایی قرار بدهد. وسترن‌های العامری همچون چراگاه عمومی و کشنده گویای این واقعیت است که ژانر وسترن هنوز می‌تواند برای عامه تماشاگران جذاب باشد، هر چند که در برابر ژانر‌های دیگر همچنان از حیث عددی در اقلیت به سر می‌برد.