هدایت ویلچیر، وب‌گردی و ارتباط با دیگران به یاری فین فین کردن!

در این وبلاگ پیش از این در مورد سندرم locked-in یا قفل‌شدگی نوشته بودم، در این بیماری خاص مغز طوری آسیب می‌بیند که شخص کاملا از تکان دادن عضلات سرتاسر بدن ناتوان می‌شود، اما در عین حال هوشیاری کامل دارد. طبعا چنین حالتی، بسیار زجرآور است، چون با وجود آگاهی و هوشیاری کامل، بیمار هیچ راهی برای ارتباط با خارج ندارد. چند وقت پیش هم در خبرها خواندم که چند ماه قبل پزشکان دریافتند که بیماری که سالیان طولانی تصور می‌شود به کما رفته و هوشیاری نداشته، در واقع مبتلا به همین سندرم بوده است! یک عذاب واقعی.

راه‌های کمی برای ارتباط با چنین بیماران بخت‌برگشته‌ای وجود دارد. از آنجا که حرکت عمودی چشم و پلک فوقانی در این بیماران حفظ می‌شود، از همین مختصر توانایی هم می‌توان برای برقراری ارتباط استفاده کرد، کافی است بیماز از چارت ویژه‌ای که روی آن حروف الفبا نوشته شده‌اند، استفاده کند و یا همین کار را با استفاده از کامپیوتر و حس‌گری که حرکات چشم را پایش می‌کند، انجام دهد.

اما به تازگی دستگاه ویژه‌ای ساخته شده است که می‌تواند فشار هوای خارج شده از پره‌های بینی را در حین فین کردن بیمار اندازه بگیرد، آنها را پردازش و ترجمه کند و به این ترتیب به بیمار اجازه برقراری ارتباط، هدایت ویلچیر و حتی وب‌گردی بدهد! دانشمندن زمانی که در حین پژوهش درباره چگونگی حس کردن بوها توسط مغز بودند، به صورت تصادفی به این فناوری جالب رسیدند.

شاید بپرسید که چگونه ممکن است با یک فین ساده این کارها را کرد! باید توجه داشت که کنترل انسان روی جنبه‌های مختلف فین مثل، طول، شدت، طرح و جهت فین، بسیار دقیق است و این وسیله دقیقا از همین پارامترها برای کارش استفاده می‌کند. حتی محققان در طی آزمایشی دریافتند که با همان سرعتی که یک گیمر از دسته بازی استفاده می‌کند، می‌تواند با استفاده از فین کردن به بازی مشغول شود!

برای نوشتن هر کاراکتر، بیمار باید سه بار فین کند. با فین اول او مشخص می‌کند که می‌خواهد حرف، علامت خاص یا کلمات پیش‌فرضی را بنگارد. با فین دوم ستونی را که مد نظرش است، مشخص می‌کند و با سومین فین، انتخاب کاراکتر را نهایی می‌کند.

به تازگی نرم‌افزار ویژه‌ای نوشته شده است که بیماران فلج را با استفاده از فین کردن، قادر یه وب‌گردی می‌کند. بیماران با هدایت فین، مکان‌نما را روی صفحه نمایش حرکت می‌دهند و می‌توانند با استفاده از یک صفحه کلید مجازی تایپ کنند، وب‌گردی کنند و حتی ایمیل بنویسند.

مزیت این شیوه نسبت به شیوه‌هایی مثل پایش حرکت چشم این است که این وسیله ساده و ارزان تمام می‌شود و پیچیدیگی چندانی ندارد. این وسیله تنها 358 دلار خرج دارد، در صورتی که هزینه یک سیستم پایش حرکات چشم، بیست هزار دلار است. اما در عین حال باید توجه داشت که یک سوم بیماران مبتلا به سندرم قفل شدگی، از آنجا که سیستم کنترل حرکتشان آسیب دیده، قادر به کنترل ارادی فین‌های خود نیستند و نمی‌توانند از این فناوری استفاده کنند.

منبع: discover magazine