به مدت چند دهه، رقابت بین ابرقدرت شرق و غرب، منجر به حوادث عجیبی می‌شد، یکی از آنها جاسوسی صنعتی و نظامی و مهندسی معکوس و به صورت صریح‌تر کپی‌برداری و دزدی بود.
در این مورد حتی برنامه‌های جاسوسی نظام‌مند و برنامه‌ریزی‌شده‌ای وجود داشت، شوروی به خصوص در دهه اول بعد از انقلاب اکتبر، فاصله زیادی از نظر فناوری با غرب داشت و چاره‌ای جز وارد کردن این فناوری نداشت. این شیوه تقریبا تا زمان فروپاشی شوروی ادامه داشت.
در این پست موارد جالبی را با هم مرور می‌کنیم که در آنها، شوروی سابق آشکارا از فناوری‌های غربی تقلید کرده بود.
البته همه اینها به معنی عقب‌مانده بودن شوروی در عرصه علوم پایه و نظری و فناوری نسبت به غرب نبود، آنها هم در این مدت ابداعات بسیار قابل توجهی داشتند، دانشمندان شوروی بارها برنده جایزه نوبل شدند و ابزارهای خارخ‌العاده علمی و نظامی هم ساختند.
این پست البته بخش دومی هم دارد که در فرصتی مناسب منتشر خواهد شد.
۱- توپولف Tu-4، این هواپیما بین سال‌های ۱۹۴۹ تا ۱۹۵۲ ساخته می‌شد و با مهندسی معکوس از روی بویینگ B-29 ساخته شده بود.
بویینگ B-29
توپولف Tu-4
در سال ۱۹۴۴، بویینگ B-29 یکی از سه بمب‌افکنی بود که وادار به فرود در بندری در شرق شوروی به نام ولادیوستوک شد، هواپیما سپس به ۱۰۵ هزار قطعه سازنده‌اش تقسیم شد و تحت نظارت آندری توپولف کپی‌برداری شد!
۲- تلاش شوروی برای ساختن یک دوربین عکسبرداری خوب، منجر به کپی‌برداری از دوربین Hasselblad و تولید دوربینی به نام Salyut شد. (به ترتیب عکس اول و دوم) نسخه پیشرفته این دوربین روسی زنیت ۸۰ نام داشت.
۳- خودروی Packard Super Eight آمریکایی تبدیلی به خودروی ZIS-110 شد. خودروی اصلی بین سال‌های ۱۹۳۹ تا ۱۹۵۱ تولید می‌شد و نسخه کپی آن بین سال‌های ۱۹۴۶ تا ۱۹۵۸٫ (به ترتیب عکس اول و دوم)
۴-کپی‌برداری از پی‌سیZX Spectrum
… و تولید Dubna 48K.
۵- کپی‌برداری از وسیله بازی پرتابل نینتندو
… و تولید سری Electronika IM
۶- کپی‌برداری از دوربین Zeiss Contax II که نخستین دوربینی بود که منظره‌یاب و فاصله‌یاب را در یکجا داشت
… و تولید دوربین Kiev II
۷- کپی‌برداری از خودروی فورد پرفکت که در شعبه انگلیس فورد تولید می‌شد
… و تولید KIM 10-50
۸- کپی‌برداری حتی از شاتل فضایی و تولید شاتل بوران Buran
شاتل بوران فقط یک مأموریت فضایی بدون سرنشین انجام داد و تنها سه ساعت در فضا باقی ماند. برنامه بوران در سال ۱۹۹۳ متوقف شد. ۴ شاتل فضایی دیگر هم به صورت ناقص توسط شوروی تولید شده بودند که هر یک سرنوشتی پیدا کردند، یکی تقریبا کامل شده بود، دیگری ۳۰ تا ۵۰ درصد تکمیل شد و سال‌ها در فضای باز قرار گرفت، دو تای دیگر اوراق شدند و حتی قطعات یکی از طریق اینترنت به فروش رسید!
۹- کپی‌برداری از موشک V-2 آلمان‌ها
… و تولید موشک R-1
۱۰- کپی‌برداری از جنگنده‌های هریر Hawker Siddeley Harrier
… و تولید Yakovlev Yak-38
مزیت هریرها صعود و فرود عمودی بود، جنگنده روسها هم می توانست همین کار را بکند، اما به خاطر طراحی بد، نمی‌توانست موشک‌های زیادی با خود حمل کند، موتورش اشکال داشت و کنترل آن می‌توانست به آسانی از دست خلبان خارج شود!
۱۱- و این یکی البته کپی فناوری نیست و کپی فرهنگی است: مصادره کردن وینی خرسه توسط فئودور خیتروک. هر سه قسمت وینی خرسه روسی را می‌توانید در یوتیوب ببینید!
خیلی جالب بود . منتظر قسمت دومیم.
ممنون.
از شاتل بوران اصلا خبر نداشتم. جالبه.
ممنون از “یک پزشک” همیشه متنوع. دیروز. خبر روز موتو ایکس به صورت مفصل و عمقی و امروز هم تونل به زمان گذشته.
معمولا نوشته‌های شما، روز آدم را می‌سازه.
رو که رو نبوده ؟!
کپی برابر اصل کرده.
آی جون میداد برای دعواهای پتنتی زمان ما 🙂
بله جالب بود. منتظرهستیم ادامه‌شو بخونیم. این چند روز بسیار فعال شدید و نسبت به مدتی که مطالب از نظر من ارزششون کم شده بود و برای من جالب نبود خیلی خوب دارید پیش می‌رید. مرسی از وقتی که می‌گذارید.
و جالب اینجاست که در همان زمان چین کمونیست هم از روی دست روسها کپی میکرد 😀
شماره ۵ رو من داشتم روسی اصل .عجب چیزی بود.بالای هزار رکورداشتم .یادش بخیر!
اگر همین کپی برداری ها و بقول شما دزدی ها نبود که الان اصلا توان خرید پی سی نداشتید تا بتونید کپی برداری رو نقد کنید مسلما کپی برداری ها باعث شدند تکنولوژی فقط در دست حاکمان دنیا نباشه پس درود بر کپی لفت و ننگ بر کپی رایت
وینی پوه رو آمریکایی ها از روس ها گرفتن، تو ویکیپدیا نگاه کن.
لطفا کمی منصفانه‌تر! در مورد «بوران» و پس از پرتاب، اولین فرود تمام خودکار و بدون دخالت انسانی رو انجام داد. این کار تا ۲۰۱۱ و توسط x-37 دیگر انجام نشد.
زیاد خوش بین نیستم به این اطلاعات….
در حال حاضر روسه پیشرفته ترین هواپیماهای بدون سرنشین را داره. فرق روسیه و آمریکا در اینه که آمریکا خیلی شعار میده و روسیه خیر! روسیه را اصلا نباید دست کمش گرفت… آتش زیر خاکستره.
البته روس ها خیلی هم انخصار طلب هستن. در اکثر مواقع وسیله های جنگی و هواپیماییشون را جوری میسازن که فقط خودشون بتونن تعمیر کنن.
درضمن حالا به خاطر اختلافات و دشمن های جدیدی که روسیه پیدا کرده بعید نیست تو رسانه های خارجی از این خبرها زیاد بشنویم 😉
در مورد «بوران» همونطور که احسان گفت باید به برتری هاش نسبت به شاتل اشاره کرد مثل وزن کم، حمل بار بیشتر، صرف هزینه کمتر، توان بیشتر و دیگر توانایی ها…
حتی در موردش یک داستان تایید نشده وجود دارده که می‌گه این دو پروژه وقتی همزمان توسط دو کشور شروع شد (و این همزمانی حقیقت داره) هر دو کشور و مهندسانشان به یک طرح رسیدند… و عده‌ای این طرح رو نهایت طرح‌های مهندسان مکانیک و هوافضا برای ساخت یک فضاپیما می‌دونستن.. (که در مورد این قسمت نمی‌شه با اطمینان حرف زد)
خیلی جالبه
کپی برداری از هواپیمای کنکورد هم بوده، به اسم توپولوف ۱۴۵
دقیقا مثل کنکورده ولی تولید انبوه نشده و فقط در حد نمونه بوده