قدیمی‌ترین خطوط مسافربری هوایی دنیا

چند روز پیش، KLM، سرویس مسافربری هوایی مشهور هلند، 95 سالگی خود را جشن گرفت. KLM در 7 اکبتر سال 1919، کار خود را آغاز کرده است و از آن زمان به جز در دوران جنگ جهانی دوم، بی‌وقفه و حتی بدون تغییر نام، کار خود را پی گرفته است و قدیمی‌ترین خط مسافربری هوایی دنیا محسوب می‌شود.

چنین سابقه طولانی و موفقی، قطعا ارزش جشن گرفتن را دارد.

این خط هوایی در حال حاضر 33 هزار کارمند دارد.

به اسکرین‌شات‌هایی از ویدئوی شورانگیزی که KLM به همین مناسبت ایجاد کرده است، توجه کنید:

توجه داشته باشید که خطوط هوایی متعددی در همان دوران و حتی چند سال زودتر از KLM کار خود را شروع کرده بودند، منتها همه آنها یا کار خود را متوقف کردند یا با خطوط هوایی دیگر ادغام شدند و هیچ کدام نتوانستند به صورت مستقل تا کنون به کار خود ادامه بدهند. (+)

بنابراین اگر به صورت دقیق و تاریخی بخواهیم به قضیه نگاه کنیم، افتخار قدیمی‌ترین خط مسافربری هوایی دنیا از آن یک شرکت آلمانی با نام اختصاری DELAG است. این شرکت در 16 نوامبر سال 1909 کار خود را شروع کرد و البته از کشتی‌های هوایی یا زپلین‌ها برای انتقال مسافران استفاده می‌کرد.

نخستین کشتی هوایی که برای این شرکت ساخته شد، LZ 7 نام داشت و نخستین پرواز خود را در 19 ژوئن سال 1910 انجام داد. این پرواز 24 مسافر را با سرعت 51 کیلومتر در ساعت جابجا کرد. مدتی بعد این کشتی هوایی سقوط کرد، اما خوشبختانه هیچ کدام از سرنشینان آن مجروح نشدند.

پروازهای اولیه صرفا درون شهری بود و مسافران با سوار شدن به زپلین، فقط از منظره هوایی لذت می‌بردند، اما با ساخته شدن‌ مدل‌های بعدی، کشتی‌های هوایی مردم را به مقصد فرانکفورت، دوسلدورف و برلین جابجا می‌کردند.

در سال 1914 کمی پیش از شروع جنگ جهانی اول، DELAG کلا توانسته بود بیش از 34 هزار مسافر را در 1588 پرواز جابجا کند و کشتی‌هایی هوایی‌اش بیش از 170 هزار کیلومتر را پیموده بودند.

در سپتامبر سال 1928، مدل LZ 127 ساخته شد که برای جابجایی مسافران بین اروپا و آمریکا طراحی شده بود. در 11 اکتبر سال 1928 نخستین پرواز طولانی بین‌قاره‌ای از مبدأ آلمان شروع شد و در 15 اکتبر در نیوجرسی فرود آمد.

تا سال 1937، همین کشتی هوایی 136 پرواز موفق بین‌قاره‌ای انجام داد.

تا اینکه در سال 1936 کشتی هوایی مشهور هیندنبرگ ساخته شد، متأسفانه این کشتی پس از 36 پرواز موفق در 6 می سال 1937 در نیورجرسی آتش گرفت و فاجعه معروف هیندنبرگ رخ داد.

ممکن است سفر با این کشتی‌هایی هوایی را خیلی بدوی بدانید، اما نگاهی به این عکس‌ها نشان می‌دهد که مسافران از نظر فضا و سرویس‌های ارائه شده، در رفاه بسیار بودند.

در سال 1940 فعالیت DELAG متوقف شد.

این خبر را می‌خوانم و در کنار شادی غیر قابل درکی قرار می‌دهم که چند وقت پیش بعد از به زمین نشتن یک ایرباس A380 در فرودگاه امام در خبرگزاری‌های ایران به پا شده بود.

گرچه قطعا فرودگاه پذیرای این هواپیما باید دارای توان فنی و شایستگی‌هایی باشد که در هر فرودگاهی مهیا نیست، اما من آن ذوق بی‌حد را درک نکردم، تو گویی که خطوط هوایی ما ناگهان با فرود این هواپیمای مدرن پیشرفت کرده‌اند.

هنگام دیدن ویدئوی تبلیغی KLM آرزو کردم که روزی برسد که ما هم بتوانیم به سابقه و موفقیت خطوط هوایی خود افتخار کنیم و با حسرت به ویدئوهای تبلیغاتی خطوط هوایی کشورهای همسایه نگاه نکنیم.

هما (هواپیمایی ملی ایران) هفتاد ساله است. گروهی از بازرگانان ایرانی در سال ۱۹۴۲، نخستین شرکت هواپیمایی حامل پرچم ایران را با نام ایرانین ایرویز تأسیس نمودند. این شرکت به جابجایی مسافر و بار در مسیرهای داخلی و منطقه‌ای می‌پرداخت و علاوه بر آن یک پرواز هفتگی باری نیز به اروپا انجام می‌داد. ناوگان آن از تعدادی هواپیمای داگلاس دی سی ۳ تشکیل شده بود. بعدها تعدادی هواپیمای دی سی ۴ و ویسکانت نیز به ناوگان ایرانین ایرویز اضافه شد. نخستین هواپیمای استفاده شده داگلاس دی‌سی-۳ بود.

اولین پرواز هما با هواپیماهای جت در سال ۱۹۶۵ با استفاده از یک فروند بوئینگ ۷۲۷-۱۰۰ در مسیر تهران-بیروت انجام شد. پس از آن شرکت تصمیم به تبدیل تمام ناوگان خود به هواپیماهای جت گرفت. با شروع دهه ۱۹۷۰ عصر طلایی هما نیز آغاز گشت. در سال ۱۹۷۱ تعدادی بوئینگ ۷۳۷-۱۰۰ و در سال ۱۹۷۴ تعدادی بوئینگ ۷۲۷-۲۰۰ وارد ناوگان شرکت شد. همچنین تحویل هواپیماهای گران‌قیمت بوئینگ ۷۴۷ از نوع ۱۰۰ و ۲۰۰ و اس پی از سال ۱۹۷۵ آغاز گشت.

در میانه دهه هفتاد میلادی، هما پروازهای بدون توقف بسیاری را به طور روزانه به قاره اروپا انجام می‌داد، در این دوره هواپیمایی ملی ایران تنها در مسیر تهران-لندن بیش از سی پرواز هفتگی انجام می‌داد. خط هوایی تهران به فرودگاه جان اف کندی نیویورک در سال ۱۹۷۵ با بهره‌گیری از بوئینگ ۷۰۷ و با یک توقف در فرودگاه هیث‌رو لندن آغاز شد. با خرید بوئینگ‌های ۷۴۷ اس پی، هما این هواپیماهای دوربرد را در مسیر تهران-نیویورک به کار گرفت و به این ترتیب طولانی‌ترین خط هوایی بدون توقف جهان را راه‌اندازی کرد.

در ۸ اکتبر سال ۱۹۷۲ هما قرارداد خرید دو فروند هواپیمای مافوق صوت کنکورد را با کنسرسیوم انگلیسی-فرانسوی آن به امضا رساند. البته این هواپیماها هرگز به ناوگان هما وارد نشدند.

در سال ۱۹۷۸ هما ۶ فروند ایرباس مدل آ-۳۰۰ را برای به کارگیری در مسیرهای محلی از شرکت اروپایی ایرباس خریداری کرد و نخستین بهره بردار هواپیماهای ایرباس در خاورمیانه لقب گرفت. در پایان این سال هما به بیش از ۳۱ مقصد در داخل و خارج از ایران، از پکن و توکیو تا نیویورک به طور روزانه پرواز می‌کرد و در حال راه‌اندازی خطوط هوایی جدیدی به مقصد لس آنجلس و سیدنی بود.

در سال‌های پایانی دهه هفتاد، هواپیمایی ملی ایران به عنوان رو به رشدترین شرکت هواپیمایی جهان شناخته می‌شد و در عین حال یکی از ایمن‌ترین، مدرن‌ترین، و پردرآمدترین شرکت‌های هواپیمایی دنیا نیز به شمار می‌رفت. در سال ۱۹۷۶ هما پس از شرکت استرالیایی کوانتاس ایمن‌ترین شرکت هوایی جهان لقب گرفت. (تا آن زمان، تنها حادثه هما مربوط به سقوط یک فروند داگلاس دی سی ۳ این شرکت در سال ۱۹۵۲ می‌شد.) (+)

منبع