تعریف و علت‌های یبوست
تعریف
یبوست شکایت شایعی در طب است و معمولاً به عمل دفعی گفته می‌شود که به طور دائم توأم با مشکل و در دفعات کم باشد یا ظاهراً به طور ناقص انجام شود. تعریف دقیق یبوست به دلیل وجود طیف وسیعی از عادات دفعی مشکل است. اکثر افراد حداقل سه بار در هفته عمل دفع دارند؛ با این حال تعداد دفعات اجابت مزاج به تنهایی برای تشخیص یبوست معیار مناسبی نیست زیرا بسیاری از بیماران مبتلا به یبوست، تعداد دفعات دفع را طبیعی بیان می‌کنند اما از فشار آوردن بیش از اندازه، سفتی مدفوع، احساس پری در قسمت تحتانی شکم و احساس عدم تخلیه کامل شکایت دارند. علایم هر بیمار باید به طور کامل بررسی شود تا مشخص شود منظور وی از یبوست یا دشواری دفع چیست.
شکل و قوام مدفوع همبستگی خوبی با زمان سپری شده از اجابت مزاج قبلی دارد. چنانچه انتقال مدفوع کند باشد، سفت و گلوله‌ای شکل می‌شود در حالی که اگر انتقال سریع باشد، مدفوع شل و آبکی می‌شود. هم مدفوع اندک و گلوله‌ای شکل و هم مدفوع بسیار حجیم بسیار مشکل‌تر از مدفوع طبیعی دفع می‌شوند.
ارزیابی عینی احساس سفتی مدفوع یا فشار آوردن بیش از اندازه، مشکل‌تر است و یک شیوه بالینی مفید برای اثبات احساس سختی اجابت مزاج، انجام تنقیه یا رفع تجمع مدفوع با کمک انگشت است.
عوامل اجتماعی – روانی یا فرهنگی نیز ممکن است مهم باشند. فردی که والدینش در کودکی به اجابت مزاج نداشته باشد، دچار نگرانی شدیدی می‌شود؛ تعدادی از کودکان به منظور جلب توجه یا ترس از درد ناشی از تحریک آنال از دفع مدفوع خودداری می‌کنند و برخی از بزرگسالان برحسب عادت نیاز به دفع را نادیده گرفته یا به تأخیر می‌اندازند.
علل
از نظر فیزیوپاتولوژی، یبوست مزمن معمولاً از علل زیر ناشی می‌شود: دریافت ناکافی فیبرهای غذایی یا مایعات یا اختلالات در انتقال مدفوع در کولون یا اختلال کارکرد آنورکتال در نتیجه بروز اختلالات عصبی – گوارشی، بعضی از داروها، بالا رفتن سن، یا همراه با تعداد زیادی از بیماری‌های سیستمیک که بر لوله دستگاه گوارش تأثیر می‌گذارند . یبوستی که اخیراً شروع شده باشد، می‌تواند علامتی از بیماری ارگانیک مهمی مانند تومور یا تنگی باشد. در یبوست ایدیوپاتیک تعدادی از بیماران دچار تأخیر در تخلیه کولون صعودی و عرضی همراه با طولانی شدن زمان انتقال (اغلب در کولون پروگزیمال) و دفعات انقباضات پیش برنده کولون هستند. انسداد خروجی دفع (اختلالات تخلیه نیز نامیده می‌شود) ممکن است موجب تأخیر در انتقال مدفوع در کولون شود که معمولاً توسط آموزش مجدد به شیوه بیوفیدبک، دفع مختل تصحیح می‌شود. بیماری‌هایمزمنی که منجر به بروز اختلالات فیزیکی یا ذهنی و در نتیجه عدم فعالیت یا بی‌تحرکی بدنی می‌شوند، می‌توانند موجب تشدید یبوست با هر علتی گردند.
