چرا دچار سوءهاضمه می‌شویم؟ علل سوءهاضمه کدام‌ها هستند؟

شایعترین علل سوءهاضم ریفلاکس اسید معده به مری و دیس پپسی کارکردی هستند. سایر موارد به علت بیماری احشایی جدی‌تری ایجاد می‌شوند.

ریفلاکس اسید معده به مری. ریفلاکس اسید از نقایص فیزیولوژیک گوناگونی ناشی می‌شود. در اسکلرودرمی و حاملگی کاهش تون اسفنکتر تحتانی مری (lower esophageal sphincter) (LES) از علل مهم ریفلاکس به شمار می‌رود و ممکن است در بیماران فا وضعیت‌های سیستمیک دیگر نیز یک عامل باشد. در بسیاری از افراد نیز، اغلب شل شدن گذاری LES دیده می‌شود. پرخوری و آئروفاژی (بلیعده هوا) می‌توانند به طور گذار بر کارکرد سدی LES غلبه کنند، در حالی که اختلال حرکت تنه مری و کاهش ترشح بزاق مدت مواجهه با اسید را طولانی می‌کنند. در مورد نقش فتق هیاتال در بروز ریفلاکس اتفاق نظر وجود ندارد (اگر چه بیشتر مبتلایان به ریفلاکس دچار فتق هیاتال هستند، بیشتر افراد دارای فتق هیاتال، دچار سوزش سردل بیش از اندازه نیستند).

اختلال کارکرد حرکتی معده. به نظر می‌رسد در بعضی از بیماران مبتلا به سوءهاضمه اختلال حرکتی معده موجب ریفلاکس اسید می‌شود. همچنین در 50-25درصد افراد دچار دیس‌پپسی کارکردی، تأخیر در تخلیه معده مشاهده می‌شود. ارتباط بین این اختلالات و بروز علایم مشخص نیست؛ مطالعات بسیاری، همبستگی ضعیفی را بین شدت علایم و میزان اختلال حرکتی نشان می‌دهند. شل شدن غیر طبیعی فوندوس معده پس از غذا خوردن ممکن است موجب بروز برخی علایم دیس‌پپسی مانند نفخ، احساس پری، تهوع و سیری زودرس شود.

افزایش حساسیت اعصاب احشایی آوران. اختلال کارکرد حسی معده نیز ممکن است دیس‌پپسی کارکردی ایجاد نماید. بیش حساسیتی اعصاب احشایی آوران ابتدا در مبتلایان به سندرم روده تحریک پذیر مشخص شد؛ در این بیماران احساس تورم بالون رکتوم، بدون تغییر در میزان ظرفیت پذیری رکتوم بیشتر بود. بیماران دچار دیس‌پپسی ممکن است با اتساع فوندوس، در فشارهای پایین‌تری نسبت به افراد شاهد سالم احساس ناراحتی کنند. میزان تماس مری با اسید یا مایعات غیراسیدی در برخی از بیماران دچار سوزش سردل طبیعی است. تصور می‌شود سوزش سردل کارکردی در این افراد به علت افزایش ادراک حسی در عین طبیعی بودن pH و حجم مری باشد.

سایر عوامل. هلیکوباکترپیلوری در بروز زخم پپتیک نقش اتیولوژیک مشخصی دارد اما فقط موارد اندکی از دیس‌پپسی ناشی از زخم است. عفونت با هلیکوباکترپیلوری به عنوان عاملی جزئی در ایجاد دیس‌پپسی کارکردی به شمار می‌رود. در مقایسه، دیس‌پپسی کارکردی با کاهش احساس خوب بودن جسمی و روانی مرتبط بوده، در اثر استرس تشدید می‌شود که این موضوع نقش مهم عوامل روان شناختی را مطرح می‌کند. داروهای ضددرد موجب بروز دیس‌پپسی می‌گردند؛ نیترات‌ها، بلوک کننده‌های کانال کلسیم، تئوفیلین و پروژسترون ریفلاکس اسید را افزایش می‌دهند. دیگر عوامل برون‌زاد که با شل کردن LES موجب ریفلاکس اسید می‌شوند، عبارتند از: اتلنول، تنباکو و کافئین، عوامل ژنتیکی ممکن است در ایجاد ریفلاکس اسید نقش داشته باشند.