سوءهاضمه غیراولسری یا سوء هاضمه بدون وجود زخم معده
سوءهاضمه غیراولسری non ulcer dyspepsia (NUD)
سوءهاضمه (dyspepsia)، که علامت کلاسیک بیماری اولسر پپتیک است، یک شکایت بالینی شایع است و ممکن است در 40-25٪ بزرگسالان دیده شود. اما 25-15٪ بیمارانی که از سوءهاضمه شکایت دارند، مبتلا به زخم معده یا دوازدهه هستند. تشخیص بالینی بقیهٔ موارد، سوءهاضمه (دیس‌پپسی) غیر اولسری یا عملکردی (functional) است، و احتمالاً این موارد به دلیل ادراک غیر طبیعی رویدادهای واقع در معده در اثر افزایش حساسیت مسیرهای آوران احشایی است. جدیداً شواهد پژوهشی نشان داده‌اند که حدود ۴۰ درصد بیماران مبتلا به NUD (سوء هاضمهٔ غیر اولسری) دچار اختلال در پاسخ تطابقی فوندوس معده (در برابر غذا) می‌باشند. علایم دیس‌پپسی ممکن است مزمن، راجعه یا جدید باشند. بررسی تشخیصی باید در جهت رد کردن سایر علل دیس‌پیسی مانند گاستروپارزی و سرطان معده باشد.
رویکرد درمانی
سه راهبرد احتمالی برای درمان بیماران مبتلا به سوء هاضمهٔ غیر اولسری وجود دارد (شکل 6-37). ارزیابی اندوسکوپیک فوری برای افراد بالای ۴۵ سال یا کسانی که علایم هشدار دهنده (مانند کاهش وزن، استفراغ مکرر، دشواری بلع] دیس‌فاژی[، خون‌ریزی گوارشی، کم‌خونی، سابقهٔ فامیلی محکم برای سرطان گوارشی، یا وجود تودهٔ شکمی) دارند ضروری است. به کمک آندوسکوپی فوری، می‌توان بیماری‌های وخیم زمینه‌ای، به خصوص کارسینوم معده و مری را رد نمود. اگر زخم معده در اندوسکوپی یافت شود، باید بیوپسی‌های متعدد و بررسی سیتولوژی برای ارزیابی بدخیمی صورت گیرد. سپس باید مبادرت به درمان زخم نمود، و برای اطمینان از بهبود زخم باید آندوسکوپی مجدد انجام شود، زیرا زخم‌هایی که خوب نمی‌شوند گاهی تظاهر کارسینوم معده هستند. رادیوگرافی با بلع باریوم، از حساسیت و جنبه اختصاصی پایینی برخوردار است و امروزه برای ارزیابی دیس‌پپسی توصیه نمی‌شود.
راهبرد دوم در برخورد با بیماران جوان‌تر از ۴۵ سال که درمان امتحانی با داروهای ضد ترشح اسید، به مدت ۱ تا ۲ ماه می‌باشد. چنانچه بیمار به این رژیم درمانی پاسخ نداد باید تحت اندوسکوپی قرار گیرد. خودداری از تجویز طولانی مدت داروها به این بیماران اهمیت زیادی دارد، زیرا تأثیر پلاسیبو نیز در این افراد قابل توجه است.
در راهبرد سوم برای درمان سوءهاضمهٔ غیر اولسری، ابتدا آزمون‌های غیرتهاجمی برای هلیکوباکتر انجام می‌شود و سپس در مواردی که تست‌ها مثبت شوند، درمان ضد میکروبی صورت می‌گیرد. با این راهبرد، نه تنها زخم‌های موجود درمان می‌شوند و عامل اصلی زخم ریشه‌کن می‌شود بلکه از اتلاف منابع به خصوص در بیماران جوان‌تر از ۴۵ سال و فاقد علایم هشدار دهنده جلوگیری می‌شود. میزان شیوع آلودگی با هلیکوباکتر پیلوری در جامعه اهمیت دارد زیرا آزمون‌های غیرتهاجمی در مواردی که شیوع هلیکوباکتر کمتر از ۱۰ درصد باشد، دقت کمتری دارند. اما اثربخشی آن برای بهبود NUD اثبات نشده است. به علاوه استفاده کورکورانه از درمان‌های ضد میکروبی ممکن است باعث تغییر فلور طبیعی روده و افزایش مقاومت در برابر هلیکوباکتر پیلوری و سایر باکتری‌هایی که جزو اهداف درمانی نیستند شده، و مجموعه‌ای از عوارض نامطلوب نظیر کولیت ناشی از آنتی‌بیوتیک‌ها (در اثر کلستریدیوم دیفیسیل) ایجاد کند.
