آزمونهای عروقی غیر تهاجمی
ارزیابی وجود بیماریهای عروق محیطی و شدت آنها یکی از قسمتهای مهم بررسی قلب و عروق است. یکی از سادهترین روشهای تشخیص بیماری شریانی حائز اهمیت از نظر همودینامیک، اندازهگیری و مقایسه فشار خون سیستولیک اندام فوقانی و تحتانی است. به طور طبیعی، فشار سیستولی ران و شریان بازویی برابر است. در صورتی که نسبت فشار خون مچ پا به شریان بازویی (اندکس مچ پا- بازو) برابر با یا کمتر از 0.9 باشد، لنگش (claudication) بین 0.8- 0.5 و در بیمارانی که در حالت استراحت، درد دارند کمتر از 0.5 است. برای تعیین اهمیت ضایعات بینابین (مرزی) تعیین این اندکس پس از آزمون ورزش خون اندامهای فوقانی و تحتانی و کاهش مقاومت عروق محیطی میشود و در کلی این اندکس ثابت میماند. در صورت وجود ضایعهای که اهمیت همودینامیک داشته باشد، همزمان با افزایش فشار سیستولیک بازو، فشار خون سیستولیک ساق افزایش نمییابد. در نتیجه، اندکس مچ پا- بازو متناسب با شدت تنگی، کاهش مییابد.
در صورت تشخیص ضایعه عروقی قابل توجه در اندامها میتوان از پلتیسموگرافی برای تعیین مکان و شدت ضایعه استفاده کرد. در این روش یک بازوبند (کاف) تو خالی به دور ساق یا ران بسته میشود که با باد شدن آن بازگشت وریدی به طور موقت مسدود میشود. تغییرات حجم قسمت پایین کاف به صورت امواج فشار تبدیل شده و سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند. میزان کاهش ارتفاع امواج فشار، متناسب با وخامت ضایعه شریان در آن قسمت خواهد بود.
در روش داپلر از امواج فراصوت برای تشخیص و تعیین محل تنگی در شریانهای محیطی استفاده میشود. کاربرد ویژه این روش در بیماران مبتلا به شریانهای شدیداً کلسیفیه شده است که امکان استفاده از کاف باد شونده نیست و اندکسهای مچ پا- بازو دقیق نمیباشند.
همراه با تصویربرداری زنده (real-timeimaging) (تصویربرداری دوگانه duplex imaging) از این روش میتوان برای بررسی جزء به جزء قطعات شریانی خاص و عروق پیوند شده از نظر وجود تنگی و ضایعات انسدادی استفاده کرد.
هر دو روش آنژیوگرافی با استفاده از رزونانس مغناطیسی (MRA) و CTA تصاویر با کیفیت بالا و فراگیر از کل گردش خون محیطی را با یک آزمون واحد به دست میدهند. ماهیت سه بعدی این بررسیها و توانایی آنها در گرفتن تصاویر گسترده از زوایای مختلف پس از انجام پروسچر (شامل مقاطع عرضی) از هر رگی، حتی رگهایی که خیلی پیچ در پیچ هستند، از خصوصیات جذاب این روشهای تصویرنگاری است.
چشم اندازهای آینده
تیمهای متشکل از چندین متخصص شامل متخصصان قلب، جراحان قلب، جراحان عروق، و رادیولوژیستها جایگزین شیوههای موجود و سنتی ارزیابی و درمان در بیماران قلبی خواهد شد. چنین همکاریهایی استعدادها را شکوفا نموده و موجب پیشرفت سریع در بهبود خدمات رسانی به بیمار، آموزش و تحقیقات در یک محیط منسجم و یکدست، خواهد گردید. فرصت کار در تشکیلاتی که دارای زیرساختهای لازم برای تصویربرداری قلبی هستند احتمالاً و عدهای پزشکی بیمار محور و تیمی را در درمان بیماریهای قلبی- عروقی تحقق میبخشند. تقویت بافتی با استفاده از MRI دهلیزها یا بطن ها به پزشکان در طبقهبندی و پیشگویی نتایج بیماران پس از مداخلاتی چون سوزاندن فیبریلاسیون دهلیزی، کمک خواهد نمود.