قرص آکاربوز چه موارد مصرفی در بیماری دیابت دارد و شیوه مصرف صحیح آن چیست؟

Precose, Prandese

طبقه‌بندی فارماکولوژیک آکاربوز : مهارکنندهٔ (گلوکوزیداز

طبقه‌بندی درمانی: ضد دیابت

طبقه‌بندی مصرف در حاملگی: B

اشکال دارویی

Scored Tab: 50, 100mg

فارماکوکینتیک، دینامیک و مکانیسم اثر آکاربوز

جذب کربوهیدرات‌های هضم شده را به تأخیر می‌اندازد، در نتیجه قند خون بعد از هر وعده غذایی افزایش کمی خواهد داشت.

نیمه عمر این دارو ۲ ساعت است و پیک اثر آن ۶۰ دقیقه می‌باشد.

اندیکاسیون‌ها، راه مصرف و دوزاژ آکاربوز

درمان کمکی در دیابت غیر وابسته به انسولین (تیپ ۲).

بالغین: دوز ابتدایی mg25 خوراکی سه بار در روز همراه غذا.

دوز نگهدارنده:mg ۵۰-۱۰۰ خوراکی سه بار در روز.

نکته: دوز تجویزی دارو باید ۴ تا ۸ هفته ثابت بماند و بعد از آن می‌توان به همین ترتیب (هر ۴ تا ۸ هفته) یک بار دوز دارو را افزایش داد.

نکته: برای بالغین کمتر از ۶۰ کیلوگرم دوز دارو نباید از ۵۰ میلی گرم سه بار در روز، بیشتر شود.

کنترااندیکاسیون‌ها و موارد احتیاط آکاربوز

حساسیت مفرط به دارو اسیروز/ بیماری‌های التهابی روده/ DKA/ بیماری‌های مزمن روده، کراتینین بالای ۱۲ میلیگرم در دسی لیتر، زنان باردار و شیرده

احتیاط: اختلال عملکرد کلیه (ملایم تا متوسط)، بیماری کبدی، اطفال

تداخلات آکاربوز

مصرف همزمان با کورتون/ INH/ استروژن/ OCP/ اسید نیکوتینیک/ فنی توئین/ فنوتیازین/ دیورتیک می‌تواند سبب هیپو یا هیپرگلیسمی شود. مصرف همزمان با انسولین یا ترکیبات سولفونیل اوره می‌تواند باعث هیپوگلیسمی شود.

عوارض جانبی و ناخواسته آکاربوز

• اسهال/ نفخ/ درد شکم
• Hep: آسیب کبدی

تداخلات آزمایشگاهی آکاربوز

افزایش ترانس آمینازهای کبدی (ALT و AST) و بیلی‌روبین، احتمال کاهش کلسیم و سطح ویتامین B6

مصرف در شیردهی آکاربوز

مصرف در شیردهی توصیه نمی‌شود.

اقدامات پرستاری آکاربوز

1- جود هیپوگلیسمی را در بیمار بررسی کنید: به ضعف، گرسنگی، گیجی، ترمور، اضطراب، تاکی‌کاردی و تعریق توجه نمایید. در صورتی که بیمار تحت درمان باسولفونیل اوره‌ها یا انسولین نیز می‌باشد ممکن است هیپوگلیسمی شدید شود. در صورت پیدایش هیپوگلیسمی باید با دکستروز، گلوکز و یا گلوکاگون وریدی درمان شود.

۲- به منظور بررسی مؤثر بودن دارو لازم است قند خون ۱ ساعت بعد از غذا و هر سه ماه Hgb گلیکوزیله چک شوند.

۳- هر سه ماه ALT و AST را به مدت یک سال و بعد از آن به صورت دوره‌ای بررسی کنید. در صورت افزایش این موارد ممکن است لازم شود دوزاژ دارو کاهش یافته و یا دارو قطع گردد. به صورت دوره‌ای سطح هموگلوبین گلیکوزیله را چک نمایید.

تجویز آکاربوز

راه خوراکی

سه بار در روز همراه با اولین قاشق غذا مصرف شود.

توصیه‌ها

۱- دارو را در محیط سرد و در ظروف دربسته نگاه دارید.

ارزیابی تأثیر مصرف دارو

پاسخ درمانی عبارت است از بهبود علایم و نشانه‌های دیابت ملیتوس (کاهش میزان پلی‌اوری، پلی‌دیپسی و پلی‌فاژی، رفع تیرگی شعور، عدم وجود گیجی، تثبیت در وضعیت گام برداشتن).

آموزش به بیمار و خانواده

۱- تظاهرات هیپوگلیسمی (گرسنگی، ضعف، گیجی، ترمور، اضطراب، تعریق و تاکی‌کاردی) را بشناسید. در صورت بروز باید از یک مادهٔ قندی فاقد چربی نظیر آب نبات یا چند قاشق شکر یا ساکاروز استفاده نموده یا گلوکاگون تزریق کرد.

۲- در صورتی که دارو ناگهانی قطع شود می‌تواند سبب افزایش قند خون گردد. در مواقعی مانند استرس، تروما، جراحی و تب ممکن است نیاز به انسولین مطرح شود.

۳- از مصرف داروهای OTC و گیاهی اجتناب ورزید مگر آنکه توسط پزشک تجویز شده باشند.

۴- دیابت بیماری است که سراسر عمر ادامه دارد و این دارو نمی‌تواند آن را معالجه نماید.

۵- کارت شناسایی داشته باشید که نشان دهد مبتلا به دیابت هستید.

۶- به همراه این دارو باید از رژیم غذایی و ورزشی نیز استفاده کرد تا نتایج مطلوب درمانی ظاهر گردند