برونشیت مزمن چیست و چه عواملی دارد؟
برونشیت مزمن اغلب به طور همزمان با آمفیزم در بیمار مبتلا به COPD وجود داشته و در اصطلاح بالینی به صورت سرفهٔ مزمن که منجر به تولید خلط میگردد و بیش از سه ماه در هر سال در دو سال پیاپی وجود داشته تعریف میشود. کشیدن سیگار عامل اصلی میباشد گرچه مواجهه با آلایندههایی مثل غبار نیز ممکن است نقش ایفا کنند. یافتههای آسیب شناختی عبارتند از هیپرپلازی سلولهای جامی (goblet)، ترشح بیش از حد موکوس و انسداد توسط توپیهای موکوسی، و التهاب و فیبروز راههای هوایی.
سازوکارهای بیماریزای دخیل در ایجاد آمفیزم در آسیبزایی برونشیت مزمن نیز حائز اهمیت میباشند. با این وجود، برخلاف آمفیزم، برونشیت مزمن بیماری راههای هوایی بزرگ است و نه پارانشیم ریه. به همین سبب، ارتباط برونشیت مزمن با انسداد در برابر جریان هوا ضعیفتر از آمفیزم است و محدودیت جریان هوا در بیماران مبتلا به برونشیت مزمن ممکن است بیشتر منعکس کننده همراهی با آمفیزم و بیماری راههای هوایی کوچک باشد. التهاب در برونشیت مزمن منجر به تأثیر روی اپیتلیوم راههای هوایی از جمله تولید بیش از حد موکوس و اختلال پاکسازی مژکهای مخاطی میگردد. تحریکهای عصبزاد نیز در بیماریزایی انسداد راه هوایی برونشیت مزمن اهمیت دارند. راههای هوایی هدایت کننده، توسط عضلات صاف احاطه شدهاند که حاوی گیرندههای آدرنرژیک وکولینرژیک هستند. تحریک گیرندههای آدرنژیک توسط کاتکول آمینهای در گردش، راههای هوایی را گشاد میکند؛ در حالیکه تحریک گیرندههای حساس به مواد تحریک کننده با سازوکار کولینرژیک و از طریق عصب واگ، راههای هوایی را منقبض میکند. مسیرهای تحریکی منقبض کننده برونش در حالت عادی برای محافظت در برابر استنشاق عوامل مضر عمل میکنند اما در وضعیتهای مرضی این مسیرها ممکن است در واکنشدهی بیش از حد راههای هوایی دخیل باشند. گروهی از واسطههای شیمیایی درونزاد مثل پروتئازها، عوامل رشد و سیتوکینها نیز میتوانند قوام (tone) راههای هوایی را تحت تأثیر قرار دهند.
طبق تعریف، علامت غالب در برونشیت مزمن تولید خلط است. اسپاسم برونش نیز ممکن است برجسته باشد. عفونتهای باکتریایی راجعهٔ راههای هوایی معمول میباشند. همانند تمام بیماران مبتلا به COPD ارزیابی بیماران مبتلا به برونشیت مزمن علاوه بر آزمایشات استاندارد باید شامل آزمونهای عملکرد ریه و یک عکس سینه باشد.