به جز تصلب شریانهای قلب، چه چیزهای دیگری میتوانند کاهش خونرسانی و ایسکمی قلب شوند؟
اگرچه آترواسکلروز شایعترین بیماری شریانهای کرونر است، علل غیرآترواسکلروتیک دیگر نیز میتوانند باعث ایسکمی یا انفارکتوس میوکارد شوند. آمبولی از منشأ اندوکاردیت عفونی، لختههای جدار دهلیز و بطن چپ، دریچههای مصنوعی، تومورهای داخل قلبی یا آمبولی متناقض (پارادوکس) که از شبکه وریدی منشأ گرفته و از طریق نقض دیواره بین دهلیزی یا بین بطنی وارد جریان خون سیستمیک میشود ممکن است با ایجاد اختلال در جریان خون کرنر باعث ایسکمی یا انفارکتوس میوکارد شوند. ترومای قفسه سینه ممکن است باعث دیسکسیون شریان کرونر یا تشکیل لخته (ترومبوز) در این شریان گردد. دیسکسیون آئورت میتواند به ریشه آئورت کشیده شده و باعث انسداد شریان کرونر در مبدأ آن گردد. ممکن است دیسکسیون شریان کرونر به صورت خود به خودی در طی بارداری یا ثانویه به اختلالات بافت همبند نظیر سندرم مارفان یا سندرم اهلرز ـ دانلوس روی دهد.
انواع مختلف التهاب شریانی، باعث درگیری شریانهای کرونر میشوند، نظیر سیفلیس، آرتریت تاکایاسو، پلی آتریت ندوزا، SLE و آتریت سلول غول آسا. این سندرمها باعث انسداد، گرفتگی یا تشکیل لخته در شریانهای کرونر میشوند. بیماری کاوازاکی (یا سندرم غده لنفاوی مخاطی ـ پوستی) که یک بیماری سیستمیک مخصوص کودکان است، باعث واسکولیت کرونر و درنتیجهٔ آن آنوریسم کرونری میشود.
ترومبوز خود به خودی درجا (in situ) در محل عروق کرونر ممکن در زمینه اختلالات خونی (پلی سیتمی حقیقی، انعقاد داخل عروقی منتشر، کمخونی سلول داسی و هموگلوبینوری حملهای شبانه) ایجاد شود. آنومالیهای مادرزادی متعدد عروق کرونر ممکن است باعث اختلال خونرسانی واسکیمی میوکارد شوند. انقباض خود به خودی عروق کرونر (مثل آنژین پرینزمتال) با یا بدون بیماری زمینهای شریان کرونر ممکن است منجر به ایسکمی قلبی یا به ندرت انفارکتوس قلبی شود. مصرف کوکایین از راههای مختلف مثل اسپاسم کرونر و تشکیل لخته و تسریع آترواسکلروزیس میتواند منجر به ایسکمی و انفارکتوس قلبی شود. گاهی اوقات، ممکن است بیماری که به علت سردرد تحت درمان با سوماتریپتان یا به علت سرطان تحت درمان با پاکلی تاکسل میباشد، در غیاب CAD دچار انفارکتوس قلبی شود.
در 20 ـ 10% بیماران مشکوک به آنژین، در آنژیوگرافی کرونر، شریانهای کرونری اپیکارد، طبیعی میباشند. در برخی از این بیماران، سندرم X (بیماری عروق بسیار ریز یا عروق کوچک) وجود دارد. مطالعات بیانگر آن بوده که شیوع سندرم X در خانمها بیش از آقایانی است که با سندرم کرونری حاد احتمالی مراجعه نمودهاند. قدرت گشاد شدن عروق مقاومتی کوچک در این بیماران که با آنژیوگرافی قابل رؤیت نمیباشند، کاهش یافته است. این امر منجر به ایسکمی میوکارد میگردد که با تست ورزش غیرطبیعی یا اسکن قلب غیرطبیعی، مشخص میشود. برخی بیماران به درمان با داروهای ضدآنژین مرسوم پاسخ میدهند؛ اگر چه، در کل، تأثیر این داروها در بیماران مبتلا به سندرم X کمتر از بیماران مبتلا به CAD آترواسکلروتیک میباشد.
سرانجام، ایسکمی میوکارد ممکن است زمانی روی دهد که افزایش نیاز قلب به اکسیژن بیش از میزان عرضه اکسیژن است. این عدم تعادل بیم میزان عرضه و تقاضای قلب به اکسیژن در بیماران مبتلا به تیروتوکسیکوز، تنگی آئورت، نارسایی آئورت، تا کی آریتمیها یا سپسیس میتواند اتفاق بیافتد. ممکن است کاهش عرضه اکسیژن ثانویه به خونریزی حاد، هیپوتانسیون، آنمی شدید، یا مسمومیت با مونوکسید کربن باشد.