انسانهای امروزی یک شریان اضافی را بیشتر از نسلهای قبلی در ساعد خود دارند؟ یک تغییر ریز تکاملی؟ شریان مدین
ظاهر گونه ما در آینده به جه صورت خواهد شد؟ پاسخ به این سوال اغلب باعث گمانهزنیهای وحشتناک در مورد ویژگیهایی مانند قد، اندازه مغز و رنگ پوست میشود. با این حال، تغییرات ظریف در آناتومی امروز ما نشان میدهد که تکامل چقدر میتواند غیرقابل پیشبینی باشد.
مثلا اگر چیزی به اندازه یک رگ خونی اضافی در ساعدمان را در نظر بگیریم که بر اساس روندهای فعلی میتواند در عرض چند نسل تبدیل به چیزی رایج شود!
به گفته محققان دانشگاه فلیندرز و دانشگاه آدلاید در استرالیا، سرخرگی که در زمان زندگی جنینی، به طور موقت از وسط ساعد ما عبور میکند، به تدریج در طی نسلها امکان باقی بیشتری پیدا کرده و ناپدید نمیشود. یعنی بزرگسالان بیشتری یک شریان اضافی خواهند داشت.
تگان لوکاس، آناتومیست دانشگاه فلیندرز در سال ۲۰۲۰ گفت: «از قرن ۱۸، آناتومیستها شیوع پایداری این شریان را در بزرگسالان مطالعه میکنند و تحقیقات نشان میدهند که به وضوح در حال افزایش هستند.»
میزان وجود این شریان در افراد متولد شده در اواسط دهه ۱۸۸۰ حدود ۱۰ درصد بود در حالی که ۳۰ درصد در متولدین اواخر قرن بیستم بود، بنابراین در یک دوره زمانی نسبتاً کوتاه، افزایش بروز قابل توجهی پیدا شد.
شریان میانی median artery تقریباً در مراحل اولیه رشد در همه انسانها شکل میگیرد و خون را به مرکز بازوهای ما منتقل میکند تا دستهای در حال رشد ما را تغذیه کند.
در حدود هفته ۸، شریان مدین معمولاً پسرفت میکند و کار خونرسانی را دو شریان دیگر بر عهده میگیرند – شریان رادیال (همان شریانی که برای گرفتن نبض مچ دست معمولا استفاده میکنیم) و شریان اولنار.
منتها این پسروی شریان مدین و رشد نکردنش در افراد مختلف متفاوت است. در برخیها میزان رشد و عملکردی بودن آن و رساندن خون توسط آن به ساعد یا کف دست قابل ملاجظه است.
لوکاس و همکارانش در دانشگاه آدلاید، ۸۰ دست از اجساد را که همگی توسط استرالیاییهای اروپایی تبار اهدا شده بودند، بررسی کردند.
اهداکنندگان از ۵۱ تا ۱۰۱ نفر در هنگام درگذشته بودند، یعنی تقریباً همه آنها در نیمه اول قرن بیستم به دنیا آمدند.
نتایج تحقیق در سال ۲۰۲۰ در مجله Anatomy منتشر شده.
به طور کلی شریان مدین بزرگ و قابل ملاحظه در بزرگسالان امروزی سه برابر بیش از یک قرن پیش رایج است که یافتهای شگفتآور است که نشان میدهد انتخاب طبیعی به نفع کسانی است که این شریان خونرسان اضافی را حفظ میکنند.
این افزایش میتواند ناشی از جهش ژنهای دخیل در رشد شریان میانی یا مشکلات سلامتی در مادران در دوران بارداری یا در واقع هر دو باشد.
ممکن است تصور کنیم که داشتن یک شریان میانی یا مدین پایدار میتواند به انگشتان قویتر یا ساعدهای قوی،منجر شود. با این حال، ممکن است برجسته بودن شریان مدین ما را مستعد سندرم تونل کارپال کند. سندرمی که در آن عبور عروق و اعصاب از فضای تنگ یک کانال باعث گزگز و مور مور در بخش خارجی دست میشود.
اگر این روند ادامه یابد، اکثریت مردم تا سال ۲۱۰۰ دارای شریان مدین خواهند بود.
این افزایش سریع شریان میانی در بزرگسالان بیشباهت به ظهور مجدد استخوان زانو به نام فابلا fabella نیست، که امروزه نیز سه برابر بیشتر از یک قرن پیش رایج است.
به همان اندازه که این تفاوتها کوچک هستند، تغییرات ریز تکاملی کوچک به تغییرات در مقیاس بزرگی منجر میشوند که یک گونه را تعریف میکنند.
این تغییرات ما را در مسیرهای جدیدی از سلامت و بیماری قرار میدهند که در حال حاضر تصور آن برای ما دشوار است.
این نوشتهها را هم بخوانید
