چرا لازم است ما هم مثل روسیه، کارزار عکس «سلفی» ایمن به راه بیندازیم؟!

دو سال پیش، وزیر کشور روسیه، به نقل از روزنامه ایزوستیا، اعلام کرد که کارزاری برای هشدار به حوانان، برای پرهیز از گرفتن سلفی در موقعیت‌های خطرناک، ترتیب داده است.

به همین خاطر پوستری طراحی شد که در آن انواع سناریوهای خطرناکی که مشاهده شده بود جوانان در آن شرایط سلفی می‌گیرند، به صورت شماتیک نشان داده شده بود و خواسته شده که از سلفی گرفتن در آن شرایط پرهیز شود.

در روزهای نوروز امسال در ایران هم سلفی گرفتن، باعث مرگ‌های قابل توجهی در ایران شد:

• چهار نفر بر اثر بی‌احتیاطی در کنار رودخانه دشت پلنگ شهرستان دشتی طعمه سیل شدند و درگذشتند. این چهار نفر جهت گرفتن تصاویر سلفی وارد حریم رودخانه شده بودند که با شدت گرفتن آب رودخانه و خالی شدن زیرپای این افراد، ابتدا دو نفر به درون رودخانه سقوط کرده که در تلاش دو نفر دیگر برای نجات جان غرق شدگان، این دو نفر نیز غرق شدند.
• همچنین جوان 26 ساله اهل شهرستان قروه قربانی عکس سلفی بر اثر سقوط به آبشار شد.

اینها فقط دو نمونه از قربانی‌های سلفی در ایران هستند. سپتامبر سال میلادی پیش، اعلام شد که تنها در طی 2.5 سال، 127 مورد مرگ به خاطر سلفی در دنیا رخ داده است. جالب است که 60 درصد این قربانی‌ها هندی بوده‌اند! البته پیداست که این امار تنها بخشی از حوادث مربوط به سلفی‌گیری هستند.

در گوگل اگر با کلیدواژه‌های مناسب جستجو کنید، انواع مرگ در داخل ایران به خاطر گرفتن سلفی را پیدا می‌کنید.

تصور نکنید که مرگ به خاطر سلفی، همیشه در مناطق خارج شهر، مثلا در کنار دره‌ها و رودها رخ داده است. خیر! مثلا مرداد سال پیش اعلام شد که در گلسار رشت، پسر 16 ساله‌ای قصد گرفتن سلفی در کنار یک پست کوچک برق را داشته، اما دچار برق‌گرفتگی و نهایتا مرگ شده است!

تازه‌ترین خبر مرگ به خاطر سلقی و شاید دقیق‌تر باشم بنویسم پخش زنده در اینستاگرام را امروز خواندم. یک پسر سیاهپوست 13 ساله، حین پخش زنده در اینستاگرام، ظاهرا هوس ژست با اسلحه به سرش می‌زند و ناخواسته خودش، هدف گلوله قرار می‌گیرد. دست‌کم 10 تا 15 نفر در آن زمان به صورت زنده، مرگ این پسر را در اینستاگرام مشاهده کردند. (منبع)

حالا سؤال اینجاست که چرا دولت‌هایی که صدها بار خطرهای بالقوه فضاهای مجازی را گوشزد می‌کنند، در مورد سلفی گرفتن هشداری نمی‌دهند؟!

گرچه بی‌احتیاطی در هنگام گرفتن سلفی، شاید چیزی باشد که تصور کنیم، کمی رعایت احتیاط و منطق از آن پیشگیری می‌کند، اما گاهی هم لازم است به صورت سیستماتیک وارد شد و به صورت دقیق‌تری به موضوع پرداخت.

ساده‌ترین راهکار برای این امر، چاپ پوسترهای مناسب و نصب آن در مناطقی است که احتمال بی‌احتیاطی مسافران زیاد است.

دومین مورد این است که گوشزد شود که سلفی گرفتن در کنار جاده، رودخانه، دره‌ها، خطوط راه آهن، حین رانندگی واقعا کاری است که تا جایی که می‌شود باید از آن پرهیز کرد.

مورد بعد این است که همه خطرات سلفی گرفتن به صورت خاص یا گرفتن عکس و ارسال آنها به شبکه‌های اجتماعی، مرگ و زیان جانی نیست.

باید به کودکان و نوجوانان هشدار داد که مراقب حریم خصوصی خود باشند و در محیط مجازی سهل‌انگاری نکنند و مراقب مجرمان اینترنتی باشند. گرفتن عکس و افشای موقعیت زندگی و قرارهای بی‌هدف، چیزی است که این روزها، چنان که افتد و دانی زیاد در اینترنت رخ می‌دهند.

برخی‌ها که به دلایلی ترجیح می‌دهند هویت مجازی در شبکه‌های اجتماعی اختیار کنند، گاهی با احتیاطی و سلفی گرفتن در موقعیت شناخته‌شده، باعث می‌شوند که خطراتی متوجه آنها شود.

همچنین کارمندان ادارات و شرکت‌ها هم، گاهی آستانه احتیاطشان پایین می‌آید و عکس/نوشته‌های انتقادی یا کنایه‌آمیزی منتشر می‌کنند و تصورش را هم نمی‌کنند که چه کسانی با نام مستعار ممکن است دنبال‌کننده آنها باشند!

اما یک نکته کلیدی که عموم ما به آن بی توجه هستیم این است که در سفرها و اوقات خوش، نباید گرفتن سلفی و عکس، محور فعالیت‌ها ما باشد و خوشی‌های ما را تحت‌الشعاع قرار بدهد. گرفتن چند عکس محدود در هنگام بازدید از یک مکان یا منطقه طبیعی زیبا منطقی است، اما وقتی شما اصرار دارید که از متر به متر بناهایی که می‌بینید عکس بگیرید و در کنار آنها سلفی بگیرید، دیگر سفر خودتان را تبدیل به یک فعالیت مشقت‌بار برای خود و همراهانتان و نیز دیگر مسافران کرده‌اید، به این قیمت که چند لایک بیشتر هنگام اشتراک عکس‌ها دریافت کنید.

اما خودمانیم، چرا ما عادت پیدا کرده‌ایم که اینقدر سلفی تأییدی خوشبختی بگیریم؟ منظورم چیست؟!

به نظر می‌رسد که ما در اینستاگرام و فیس‌بوک و تلگرام، بیش از آنکه ذاتا در پی اشتراک لحظات خود باشیم، دوست داریم بگوییم که چقدر خوشبخت و سرمست از زندگی هستیم!

دلیل دردناک این امر با کمی چاشنی بدبینی و کمی غلو این است که در سایر لحظات آنچنان که دوست داریم، خوشبخت نیستیم. وقتی که ما در طول سال، بیشتر دقایق عمر خود را صرف کارهایی می‌کنیم که دوستشان نداریم (مثلا کارهای خسته‌کننده اداری)، بدیهی است که به هنگام سفر یا هنگام حضور در یک رستوران خوب، به این فکر می‌کنیم که لااقل برای فریب خودمان، عکس‌های بیشتر از لحظات اندک شادی‌مان بگیریم.

چنین چیزی بد نیست و شاید برای تلطیف زندگی خوب باشد، اما به گمان باید تا حدی تعدیل شود.