اختلالات تعادل اسید ـ باز

0

اختلالات تعادل اسید ـ باز

اکثر فرآیندهای متابولیک بدن منجر به تولید اسید می‌شوند. بزرگ‌ترین منبع تولید درونزاد اسید، کاتابولیسم و اکسیداسیون کامل گلوکز و اسیدهای چرب است که درنهایت، به دی‌اکسیدکربن و آب تبدیل می‌شوند. تهویهٔ ریوی، اسیدهای فرار تولید شده توسط تنفس سلولی را دفع می‌کند؛ بدین صورت که روزانه تقریباً mEq22000 هیدروژن به صورت دی‌اکسیدکربن دفع می‌شود. متابولیسم سلولی اسیدهای آمینه حاوی گوگرد، اکسیداسیون فسفوپروتئین‌ها و فسفولیپیدها، تجزیه نوکلئوپروتئین‌ها و سوختن ناقص کربوهیدرات‌ها و اسیدهای چرب نیز منجر به تشکیل اسیدهای غیرفرار می‌شود. در جریان این فرآیندها روزانه تقریباً یک میلی‌اکی‌والان هیدروژن به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن تولید می‌شود. دفع اسیدهای غیرفرار از طریق کلیه‌ها انجام می‌شود. عوامل اصلی تنظیم‌کنندهٔ تغییر در سرعت تهویه در دقیقه، تغییرات pH مایع مغزی نخاعی و خونی شریانی هستند.

غلظت طبیعی هیدروژن در خون شریانی L/mEq40 است که معادل یا pH40/7 است. این غلظت علی‌رغم نوساناتی که در میزان اسیدهای درونزاد و برونزاد روی می‌دهد نسبتاً ثابت باقی می‌ماند. اسیدهای اضافه شده به سرعت تحت تأثیر بافرهای داخل سلولی و موجود در گردش هون خنثی می‌شوند. با این حال، ظرفیت این سیستم‌های خنثی‌کننده محدود است و به همین دلیل اگر فقط این مکانیسم‌ها مسئول خنثی کردن اسید بودند، بر اثر تولید مقادیر طبیعی اسید در داخل بدن، بافرها به سرعت تمام می‌شدند. بنابراین برای حفظ هومئوستاز اسید و باز مکانیسم‌های دفع اسید باید به نحو مؤثری عمل کنند تا این بافرها را احیا نمایند.

دفع یون هیدروژن از راه کلیه

کلیه از طریق بازجذب mEq4500 بی‌کربنات که روزانه توسط گلومرول‌ها پالایش می‌شود و نیز از طریق تولید بی‌کربنات جدید، در هومئوستاز اسید ـ باز شرکت می‌کند. تولید بی‌کربنات توسط کلیه‌ها، براساس معادلهٔ دفع خالص اسید (NAE) محاسبه می‌شود:

EHCO3 ـ ETA + ENH+4 = ENAE

در این معادله، ETA + EENH4+ به ترتیب، میزان دفع آمونیوم و اسید قابل عیارسنجی و EHCO3، میزان دفع بی‌کربنات است. اگر چه محاسبهٔ ENAE دشوار نیست، ولی به طور معمول لنجام نمی‌شود و محاسبهٔ اختلالات اسید ـ باز، بر پایهٔ اندازه‌گیری‌های غیرمستقیم ولی در دسترس‌تر انجام می‌گیرد.

فرآیند اصلی تولید بی‌کربنات توسط کلیه‌ها، از طریق اسیدی کردن ادرار و تولید آمونیاک انجام می‌پذیرد. آمونیاک از گلوتامین تولید می‌شود و توسط اپی‌تلیوم لولهٔ نزدیک، در مایع داخل لوله ترشح می‌گردد. اسیدی کردن، از طریق ترشح پروتون توسط انتقال‌دهنده‌های مجزا که فقط در نفرون وجود دارند، انجام می‌گیرد. در مورد این انتقال‌دهنده‌ها، در فصل 26 به طور مفصل بحث شده است و در این بخش، ما دربارهٔ چگونگی تغییر pH مایع داخل لوله توسط آنها صحبت می‌کنیم. طریقهٔ اسیدی کردن مایع داخل لوله، در شکل 8 ـ 28 به تصویر کشیده شده است. pH مایع لوله در لولهٔ نزدیک و توسط معاوضه‌کنندهٔ سدیم ـ هیدروژن نوع 3 (NHE3) واقع در غشای مجرایی، به طور جزیی کاهش می‌یابد. این ترشح پروتون با بازجذب بی‌کربنات ارتباط دارد و تقریباً 90% بی‌کربنات پالایش شده در مایع لوله، در لولهٔ نزدیک بازجذب می‌شود. لولهٔ نزدیک، دارای یک سیستم بازجذب می‌شود. لولهٔ نزدیک، دارای یک سیستم بازجذب بی‌کربنات با ظرفیت بالاست که سرعت آن، ناشی از وجود آنزیم کربنیک آنهیدراز در غشای مجرایی است. کربنیک انهیدراز در غشای مجرایی، به سرعت آب‌گیری از اسیدکربنیک و تبدیل آن به دی‌اکسیدکربن و آب را تسهیل می‌کند و بدین ترتیب، کاهش pH مایع داخل لوله را در طول حرکت در لولهٔ نزدیک محدود می‌سازد و از ایجاد شیب بسیار تند pH که به درون معاوضهٔ سدیم ـ هیدروژن صورت می‌گیرد، جلوگیری می‌کند. از طرف دیگر، لولهٔ دور فاقد کربنیک آنهیدراز مجرایی است و توانایی محدودی برای بازجذب بی‌کربنات در مایعی که به این جا می‌رسد پایین است و بافرهای اصلی داخل مایع لوله در این مکان‌ها یون‌های آمونیوم و فسفات هستند، عمل مداوم پمپ‌های پروتونی لولهٔ دور، pH ادرار را گاهی تا 1000 برابر pH مایعی که در ابتدا پالایش می‌شود، پایین می‌آورد. (به نظر می‌رسد پایین آوردن 1000 برابری غلظت [H+] درست‌تر باشد). با این حال، در این مکان‌ها، نقش کامل کلیه در هومئوستاز اسید ـ باز، به صورت تیتراسیون بافرهای ادراری توسط پروتون‌های مترشحه از پمپ‌های واقع در سرتاسر نفرون دیستال و دفع آنها در ادرار مشاهده می‌شود.

میزان تولید بی‌کربنات، ثابت نیست و به تغییرات در وضعیت حجم و الکترولیت‌ها، هورمون‌ها و معیارهای اسید ـ باز پاسخ می‌دهد. در طی کاهش حجم، افزایش فار نسبی دی‌اکسید کربن (PCO2) (مانند آنچه در اسیدوز تنفسی مزمن مشاهده می‌شود) و نیز هیپوکالمی، بازجذب بی‌کربنات از لولهٔ نزدیک افزایش می‌یابد. بالعکس، افزایش حجم یا کاهش در PCO2، میزان بازجذب بی‌کربنات از لولهٔ نزدیک را پایین می‌آورد. آلدوسترون و فشار Co2 اطراف، بر میزان ترشح یون هیدروژن از نفرون دیستال تأثیر می‌گذارند.

ارزیابی وضعیت اسید ـ باز

یک رویکرد نظام‌مند (سیستماتیک) برای ارزیابی وضعیت اسید ـ باز، از مراحل مختلفی تشکیل شده است که خلاصهٔ آن را می‌توان در جدول 8 ـ 28 مشاهده نمود. مرحلهٔ نخست، گرفتن نمونه‌های شریانی و وریدی برای اندازه‌گیری pH و PCO2 خون، و نیز الکترولیت‌های سرم جهت تعیین ماهیت اختلال اسید ـ باز است. باید سازگاری مقادیر محاسبه شده و اندازه‌گیری شده بی‌کربنات، بررسی شود. باید براساس pH و PCO2 و بی‌کربنات سرم تشخیص مقدماتی گذاشته شود. در مرحلهٔ بعد باید پاسخ جبرانی و شکاف آنیونی سنجیده شود. در صورتی که جبران و شکاف آنیونی سنجیده شود. در صورتی که جبران نقص اولیه اسید ـ باز نامتناسب باشد اختلال آنیونی در تشخیص اسیدوزمتابولیک مفید است. هنگامی که یک اسید آلی (نظیر اسید لاکتیک) به مایع خارج سلولی اضافه می‌شود، به مرور که اسید بافر می‌شود، غلظت بی‌کربنات کاهش می‌یابد. با تجمع باز آلی شکاف آنیونی افزایش می‌یابد. میزان افزایش شکاف آنیونی از لحاظ کمی باید معادل کاهش غلظت بی‌کربنات باشد. بنابراین، اگر اختلاف بین شکاف آنیونی محاسبه شده با شکاف آنیونی طبیعی را به غلظت بی‌کربنات موجود اضافه کنیم، می‌توان غلظت بی‌کربنات شروع (starting) را تخمین زد. بالا بودن غیرطبیعی بی‌کربنات در ابتدا، نشانگر آلکالوزمتابولیک همزمان است. پس از تعیین ماهیت اختلال اسید ـ باز و اینکه آیا مرکب یا ساده است، بررسی pH ادرار و شکاف آنیونی یا اسمولی آن نیز می‌تواند اطلاعات مفیدی به دست دهد.


اگر خواننده جدید سایت «یک پزشک»  هستید!
شما در حال خواندن سایت یک پزشک (یک پزشک دات کام) به نشانی اینترنتی www.1pezeshk.com هستید. سایتی با 18 سال سابقه که برخلاف اسمش سرشار از مطالب متنوع است!
ما را رها نکنید. بسیار ممنون می‌شویم اگر:
- سایت یک پزشک رو در مرورگر خود بوک‌مارک کنید.
-مشترک فید یا RSS یک پزشک شوید.
- شبکه‌های اجتماعی ما را دنبال کنید: صفحه تلگرام - صفحه اینستاگرام ما
- برای سفارش تبلیغات ایمیل alirezamajidi در جی میل یا تلگرام تماس بگیرید.
و دیگر مطالب ما را بخوانید. مثلا:

۱۰ واقعیت جذاب درباره جی رابرت اوپنهایمر -پدر بمب اتمی و سوژه فیلم جدید کریستوفر نولان

جولیوس رابرت اوپنهایمر بیشتر به عنوان فیزیکدانی شناخته می‌شود که به ساخت اولین بمب اتمی کمک کرد. اما سنگ‌ها و کانی‌ها عشق اول او بودند و او همچنین شاعرمسلک بود.اوپنهایمر آزمایشگاهی را رهبری کرد که اولین بمب اتمی را ساخت و با موفقیت…

ژاک شارل: کسی که اولین بالون هیدروژنی تاریخ را به پرواز درآورد

در 4 ژوئن 1783، برادران مون‌گلفیه اولین بار یک بالون هوای گرم را در جنوب فرانسه به نمایش گذاشتند. این بالون که از گونی محکمی پوشیده شده با کاغذ ساخته شده بود و تا نزدیک به 2 کیلومتر بالا رفت و به مدت 10 دقیقه در هوا باقی ماند.خبر موفقیت…

عمو حاجی -کثیف‌ترین مرد جهان- چند ماه پس از نخستین حمام برای اولین بار در ۶۰ سالگی، سال پیش درگذشت!

عمو حاجی (۱۹۲۸–۲۰۲۲) مردی ایرانی بود که بیش از ۶۰ سال به حمام نکردن شهرت داشت. عمو حاجی نام واقعی او نبود بلکه لقبی بود که به این فرد مسن داده می‌شد. او در روستای دژگاه فارس در آلونک و چاله‌ای در زمین زندگی می‌کرد.از آنجایی که او…

شوخی با درونگراها (نرنجید! خودم یک درونگرا هستم)

در مورد درونگراها بسیار مطلب نوشته‌ام. یک زمانی درونگرایی در جامعه خیلی تابو بود و هنوز هم مقداری است.خود من به عنوان یک درونگرا زمانی از درونگرایی خود شرمنده بودم. اما بعدا متوجه شدم که درونگرایی یک ویژگی شخصی است. درونگراهایی یک طیف…

سازه‌ها و چیزهایی که حس مگالوفوبیای ما را به شدت تحریک می‌کنند – گالری عکس

مگالوفوبیا اصطلاحی است که برای توصیف ترس شدید و غیرمنطقی از اشیاء یا چیزهای بزرگ استفاده می‌شود. کلمه "مگالوفوبیا" از ترکیب دو کلمه یونانی "مگالو" به معنای بزرگ  و "فوبیا" که به معنی ترس یا بیزاری قوی است، گرفته شده است.افراد مبتلا به…

نقشه واقعی جهان: این نقشه‌های هوشمندانه، اندازه واقعی کشورهای روی کره زمین را نشان می‌دهند

وقتی به نقشه جهان نگاه می کنید، منطقی است که فرض کنید گرینلند و آفریقا از نظر اندازه مشابه هستند. اما در واقعیت، قاره آفریقا 14 برابر وسعت خشکی یخی شمال است.با احتساب تعدادی از جزایر فراساحلی، مساحت کل گرینلند 2.16 میلیون کیلومتر مربع…
آگهی متنی در همه صفحات
دکتر فارمو / موتور فن کویل / شیشه اتومبیل / نرم افزار حسابداری / خرید سیلوسایبین / هوش مصنوعی / قیمت وازلین ساج / مقاله بازار / شیشه اتومبیل / قیمت ایمپلنت دندان با بیمه /سپتیک تانک /بهترین دکتر لیپوماتیک در تهران /بهترین جراح بینی در تهران / آموزش تزریق ژل و بوتاکس / دوره های زیبایی برای مامایی / آموزش مزوتراپی، PRP و PRF /کاشت مو / مجتمع فنی تهران /قیمت روکش دندان /خدمات پرداخت ارزی نوین پرداخت / درمان طب / لیست قیمت تجهیزات پزشکی / دانلود آهنگ / سریال ایرانی کول دانلود / دانلود فیلم دوبله فارسی /داروخانه اینترنتی آرتان /اشتراك دايت /فروشگاه لوازم بهداشتی /داروخانه تینا /لیفت صورت در تهران /فروش‌ دوربین مداربسته هایک ویژن /سرور مجازی ایران /مرکز خدمات پزشکی و پرستاری در منزل درمان نو /توانی نو / ثبت برند /حمل بار دریایی از چین /سایت نوید /پزشک زنان سعادت آباد /کلاه کاسکت / لمینت متحرک دندان /فروشگاه اینترنتی زنبیل /ساعت تبلیغاتی /تجهیزات پزشکی /چاپ لیوان /خرید از آمازون /بهترین سریال های ایرانی /کاشت مو /قیمت ساک پارچه ای /تولید محتوا /دانلود نرم افزار /

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

••4 5