فتق هیاتال چیست و راه‌های تشخیص و درمان آن کدامند؟

علت‌های فتق هیاتال

• با اتساع و گشادشدن سوراخ هیاتال دیافراگم مشخص می‌شود

• Sliding (95% موارد): جابجایی محل اتصال معده – مری به سمت بالا، به احتمال زیاد در اثر کشش هیاتوس مری است
• پاراازوفاژیال: Rolling فوندوس معده به طرف بالا همراه کاردیایی که در محل طبیعی خود قرار دارد احتمال زیاد در اثر نقص مادرزادی هیاتوساست.

• در سالخوردگی ممکن است ناشی از کشش تدریجی هیاتوس مری باشد.
• بچه‌ها و نوزادان ممکن است نواقص دیافراگماتیک مادرزادی داشته باشند.

تشخیص افتراقی فتق هیاتال

• ایسکمی میوکارد و یا انفارکتوس
• GERD
• بیماری زخم پپتیک
• ازوفاژیت شیمیایی یا عفونی
• اسپاسم مری
• آشالازی
• دیسکسیون آئورت
• کوستوکندریت

اپیدمیولوژی فتق هیاتال

• فتق هیاتال خیلی شایع است گرچه موارد کمی علامت‌دار می‌شود.
• 1-20% بالغین، با ازایش سن بروز آن بیشتر می‌شود.
• میانگین سنی برای فتق اسلایدینگ: 45 سال، پاراازوفاژیال: 60 سال
• فتق هیاتال اسلایدینگ شایع‌تراز فتق پاراازوفاژیال است
• فتق پاراازوفاژیال در زنان شایع‌تر است (4 به 1)

علایم و نشانه‌های فتق هیاتال

• فتق Sliding

• LES جابجا شده باعث ایجاد علایم GERD می‌شود. (سوزش سردل، برگشت غذا)
• دیسفاژی، ثانویه به ادم مخاط، تنگی یا گیر افتادن قسمتی از معده توسط دیافراگم.

• فتق پاراازوفاژیال
• دیسفاژی و احساس پری بعد از غذا در اثر فشار مری

• سوزش سردل و برگشت غذا
• هماتمز در اثر زخم شدن فوندوس بیرون‌زده
• تنگی نفس چنانچه معده درون قفسه سینه قرار گیرد
• پنومونی آسپیراسیون مکرر

تشخیص فتق هیاتال

• رادیوگرافی ایستاده سطح مایع هوا را پشت سایه قلب نشان می‌دهد – معمولاً در اثر فتق پاراازوفاژیال
• باریم GI فوقانی در هر موردی فتق پاراازوفاژیال را تشخیص می‌دهد ولی در شناسایی فتق Sliding حساسیت زیادی ندارد زیرا این نوع می‌تواند خودبخود سرجاش برگردد
• ازوفاگوسکوپی در تشخیص و طبقه‌بندی تمام انواع فتق بسیار مفید است.

درمان فتق هیاتال

• هدف از درمان فتق Sliding کم‌کردن علایم مربوطه رفلاکس است (به بخش رفلاکس رجوع کنید).
• درمان فتق پارازوفاژیال همیشه جراحی است و ربطی به شدت علایم ندارد- به علت عوارض نسبتاً شایع و گاه کشنده باید بیماران تحت عمل ترمیم انتخابی قرار گیرند.
• در نوزادان ساک بزرگ فتق اینتراتوراسیک ممکن است ریه‌ها را تحت فشار قرار دهد و نیاز به ترمیم جراحی اورژانس پیدا کند.

پیش آگهی/ سیر بالینی فتق هیاتال

• عوارض شدید: استرانگولاسیون، انسداد خونریزی، پرفوراسیون- اینها اورژانس‌های جراحی هستند.
• فتق Sliding ندرتاً نیازمند درمان است، کمتر از 10% بیماران علایم رفلاکس دارند، پیش آگهی و عوارض به مدت علایم بستگی دارد.
• عوارض فتق پارازوفاژیال شایع هستند – در 25% بیماران رخ می‌دهند و عبارتند از انفارکتوس، خونریزی و پرفوراسیون
• ترمیم اورژانسی فتق پارازوفاژیال مرگ و میر جراحی نزدیک به 20% دارد: در ترمیم انتخابی این میزان به کمتر از 1% کاهش می‌یابد.