بوتولیسم چرا ایجاد می‌شود؟ علائم و نشانه‌های آن چیست؟ چطور می‌شود از آن پیشگیری کرد؟
چه بیماری‌های دیگری شبیه بوتولیسم هستند؟
Botulism – Symptoms, diagnosis and treatment
- میاستنی گراویس
- سندرم گیلن باره
- سندرم لامبرت – ایتون
- سپسیس
- مسمومیت با داروهای آنتی کولینرژیک
- پولیومیلیت
- مسمومیت‌ها (مثل کوکائین)
- تتانوس
چگونگی ایجاد و علت‌های بوتولیسم
- بوتولیسم به وسیلهٔ کلستریدیوم بوتولینیوم، یک باسیل گرم مثبت، بی‌هوازی و هاگ‌دار، که سبب ایجاد نوروتوکسین‌هایی می‌شود که به‌طور برگشت‌ناپذیر به محل‌های اتصال عصبی عضلانی متصل می‌شود.
- مسمومیت ناشی از سم بوتولینوم یک بیماری پیش‌سیناپسی است: آزادسازی استیل کولین در محل اتصال عصبی عضلانی مهار می‌شود و بدین وسیله با تداخل در انتقال ایمپالس‌های عصبی منجر به ضعف و فلج می‌شود.
- سه سندرم بالینی به وسیله بوتولیسم ایجاد می‌شود.
- بوتولیسم غذایی: به طور خاص به‌دنبال مصرف غذای کنسروشده یا غذای آلوده که حاوی سم از پیش تولید شده هستند ایجاد می‌شود.
- بوتولیسم شیرخواران به طور متداول شایع‌ترین علت در تمام دنیاست. در نتیجهٔ کلونیزاسیون رودهٔ شیرخوار به وسیله باکتری‌های مولد توکسین ایجاد می‌شود.
- بوتولیسم زخم، در نتیجه کلونیزاسیون و تولید توکسین در بافت‌های تروماتیزه ایجاد می‌شود. در سوء استفاده کنندگان از داروهای تزریقی با آبسه دیده می‌شود.
- دورهٔ نهفته حدود ۳۶-۱۲ ساعت است (بوتولیسم شیرخواران ۳۰-۳ روز)
علایم و نشانه‌های بالینی بوتولیسم
- سندرم معمولاً با گاستروانتریت آغاز می‌شود.
- شروع ناگهانی فلج پایین رونده
- معمولاً در عرض ۷۲-۱۲ ساعت پس از بلع سم رخ می‌دهد.
- فلج از نوع شل بوده و قرینه است.
- دوبینی، پتوز، دیسفاژی و دیزآرتری (به صورت صحبت تودماغی) در ابتدا رخ می‌دهد.
- تاری دید ناشی از فلج تطابق ایجاد می‌شود.
- دیس‌اتونومی به صورت خشکی دهان، احتباس ادراری وایلئوس فلجی تظاهر می‌کند.
- ضعف عضلانی تنفسی ممکن است به نارسایی حاد تنفسی منجر شود.
چگونه بیماری بوتولیسم را تشخیص بدهیم؟ روند و شیوه بررسی
- سرم، مدفوع یا زخم می‌تواند جهت یافتن سم مورد آزمایش قرار گیرد.
- مدفوع باید برای کلستریدیوم بوتولینم کشت داده شود.
- غذای آلوده باید هم برای سم و هم برای ارگانیسم آزمایش شود.
- مطالعات سریع تحریک عصبی پاسخ‌های افزایشی اختصاصی برای بیماری پیش‌سیناپسی را نشان می‌دهند.
راه‌های درمان بوتولیسم
- باید هرچه سریعتر از آنتی توکسین انسانی تری والان استفاده شود.
- در تعدادی از بیماران بنا به گزارشات، گوانیدین و ۴ آمینوپیریدین سبب بهبود ضعف می‌شوند.
- علایم حیاتی باید در یک ICU کاملاً مونیتور شوند.
- بیماران اغلب به حمایت تنفسی نیاز دارند.
- عفونت‌های ثانویه ممکن است حادث شود. به هر حال، از آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً به علت افزایش آزادسازی سم و نیز بدتر کردن شرایط بالینی، اجتناب می‌شود.
- از دادن آمینوگلیکوزیدها به علت توانای‌شان در بلوک عصبی عضلانی و بدترکردن وضعیت بیمار خودداری نمایید.
پیش‌آگهی/ عوارض
- با درمان مطلوب، بهبود کامل می‌تواند مورد انتظار باشد. گرچه بهبودی ممکن است هفته‌ها تا ماه‌ها به‌طول انجامد.
- مرگ و میر ممکن است به کمی ۱% یا به زیادی ۵۰% بسته به شدت بیماری و کفایت درمان، باشد.
- بهبودی حتی با درمان ایده‌آل هفته‌ها طول می‌کشد.
- %۷۵ از بیماران مبتلا به بوتولیسم به علت نارسایی تنفسی نیازمند انتوباسیون بوده و در صورتی که درمان قبل از اپی‌زودهای هیپوکسیک رخ دهد، بهبودی کامل محتمل است.
- بهبودی از بیماری منتقله از راه غذای آلوده سبب ایمنی نسبت به سم بوتولینوم نمی‌شود.
