بوتولیسم چرا ایجاد می‌شود؟ علائم و نشانه‌های آن چیست؟ چطور می‌شود از آن پیشگیری کرد؟

چه بیماری‌های دیگری شبیه بوتولیسم هستند؟

Botulism – Symptoms, diagnosis and treatment

• میاستنی گراویس
• سندرم گیلن باره
• سندرم لامبرت – ایتون
• سپسیس
• مسمومیت با داروهای آنتی کولینرژیک
• پولیومیلیت
• مسمومیت‌ها (مثل کوکائین)
• تتانوس

چگونگی ایجاد و علت‌های بوتولیسم

• بوتولیسم به وسیلهٔ کلستریدیوم بوتولینیوم، یک باسیل گرم مثبت، بی‌هوازی و هاگ‌دار، که سبب ایجاد نوروتوکسین‌هایی می‌شود که به‌طور برگشت‌ناپذیر به محل‌های اتصال عصبی عضلانی متصل می‌شود.
• مسمومیت ناشی از سم بوتولینوم یک بیماری پیش‌سیناپسی است: آزادسازی استیل کولین در محل اتصال عصبی عضلانی مهار می‌شود و بدین وسیله با تداخل در انتقال ایمپالس‌های عصبی منجر به ضعف و فلج می‌شود.
• سه سندرم بالینی به وسیله بوتولیسم ایجاد می‌شود.
• بوتولیسم غذایی: به طور خاص به‌دنبال مصرف غذای کنسروشده یا غذای آلوده که حاوی سم از پیش تولید شده هستند ایجاد می‌شود.
• بوتولیسم شیرخواران به طور متداول شایع‌ترین علت در تمام دنیاست. در نتیجهٔ کلونیزاسیون رودهٔ شیرخوار به وسیله باکتری‌های مولد توکسین ایجاد می‌شود.
• بوتولیسم زخم، در نتیجه کلونیزاسیون و تولید توکسین در بافت‌های تروماتیزه ایجاد می‌شود. در سوء استفاده کنندگان از داروهای تزریقی با آبسه دیده می‌شود.
• دورهٔ نهفته حدود 36-12 ساعت است (بوتولیسم شیرخواران 30-3 روز)

علایم و نشانه‌های بالینی بوتولیسم

• سندرم معمولاً با گاستروانتریت آغاز می‌شود.
• شروع ناگهانی فلج پایین رونده
• معمولاً در عرض 72-12 ساعت پس از بلع سم رخ می‌دهد.
• فلج از نوع شل بوده و قرینه است.
• دوبینی، پتوز، دیسفاژی و دیزآرتری (به صورت صحبت تودماغی) در ابتدا رخ می‌دهد.
• تاری دید ناشی از فلج تطابق ایجاد می‌شود.
• دیس‌اتونومی به صورت خشکی دهان، احتباس ادراری وایلئوس فلجی تظاهر می‌کند.
• ضعف عضلانی تنفسی ممکن است به نارسایی حاد تنفسی منجر شود.

چگونه بیماری بوتولیسم را تشخیص بدهیم؟ روند و شیوه بررسی

• سرم، مدفوع یا زخم می‌تواند جهت یافتن سم مورد آزمایش قرار گیرد.
• مدفوع باید برای کلستریدیوم بوتولینم کشت داده شود.
• غذای آلوده باید هم برای سم و هم برای ارگانیسم آزمایش شود.
• مطالعات سریع تحریک عصبی پاسخ‌های افزایشی اختصاصی برای بیماری پیش‌سیناپسی را نشان می‌دهند.

راه‌های درمان بوتولیسم

• باید هرچه سریعتر از آنتی توکسین انسانی تری والان استفاده شود.
• در تعدادی از بیماران بنا به گزارشات، گوانیدین و 4 آمینوپیریدین سبب بهبود ضعف می‌شوند.
• علایم حیاتی باید در یک ICU کاملاً مونیتور شوند.
• بیماران اغلب به حمایت تنفسی نیاز دارند.
• عفونت‌های ثانویه ممکن است حادث شود. به هر حال، از آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً به علت افزایش آزادسازی سم و نیز بدتر کردن شرایط بالینی، اجتناب می‌شود.
• از دادن آمینوگلیکوزیدها به علت توانای‌شان در بلوک عصبی عضلانی و بدترکردن وضعیت بیمار خودداری نمایید.

پیش‌آگهی/ عوارض

• با درمان مطلوب، بهبود کامل می‌تواند مورد انتظار باشد. گرچه بهبودی ممکن است هفته‌ها تا ماه‌ها به‌طول انجامد.
• مرگ و میر ممکن است به کمی 1% یا به زیادی 50% بسته به شدت بیماری و کفایت درمان، باشد.
• بهبودی حتی با درمان ایده‌آل هفته‌ها طول می‌کشد.
• %75 از بیماران مبتلا به بوتولیسم به علت نارسایی تنفسی نیازمند انتوباسیون بوده و در صورتی که درمان قبل از اپی‌زودهای هیپوکسیک رخ دهد، بهبودی کامل محتمل است.
• بهبودی از بیماری منتقله از راه غذای آلوده سبب ایمنی نسبت به سم بوتولینوم نمی‌شود.