صرع آبسانس چیست؟ چه علائمی دارد؟ راه‌های تشخیص و درمان

چه بیماری‌های دیگری شبیه صرع آبسانس هستند؟

تشنج آبسانس آتیپیک
تشنج همی کمپلکس پارشیال
رویاهای روزانه

چگونگی ایجاد و علت‌های صرع آبسانس

نوع ارثی صرع است که در دسته تشنج‌های ژنرالیزه طبقه‌بندی می‌شود.
ممکن است حالت‌های چندین فاکتوری ارثی داشته باشد که همراه با حالت اتوزومال غالب با نفوذپذیری متغیر باشد.
تشنج‌ها ناشی از بسیج فعالیت‌های الکتریکی افزایش یافته در سیستم رتیکولار – کورتیکال، کورتکس فرونتال و هیپوکامپ همراه با همزمانی دیس‌شارژها از همهٔ مناطق کورتکس است.
معمولاً همراه با یافته‌های غیرطبیعی نورولوژیک در تصاویر نورولوژیک نیست و معاینات فیزیکی و شعوری نرمال است.
صرع آبسانس به دو نوع آبسانس بچگی (childhood) که معمولاً حدود ۷ سالگی شروع می‌شود و آبسانس جوانی juvenile که حول و حوش ۱۲ تا ۱۴ سالگی شروع می‌شود تقسیم‌بندی می‌شود.
تقریباً ۱۵% از فامیل درجه یک بیمار دچار صرع هستند.
تقریباً ۵۰% از برادر و خواهرهای بیمار (۴ تا ۱۰ سالگی) در نوار مغزی دیس شارژهای ژنرالیزه به صورت سوزنی – موجی دارند ولی کمتر از ده درصد آنها تشنج می‌کنند.
آبسانس غیرتیپیک (سندروم Lennox – Gastaut) یک نوع صرع اکتسابی است که اغلب در بیمارانی که به شدت دچار آسیب مغزی هستند رخ می‌دهد و شامل از دست‌رفتن هوشیاری کوتاه‌مدت است که معمولاً با انواع مختلف تشنج‌ها مثل تشنج پارشیال کمپلکس و تشنج تونیک، آتونیک، میوکلونیک و تشنج ژنرالیزه تونیک – کلونیک همراهی دارد.

علایم و نشانه‌های بالینی صرع آبسانس

صرع آبسانس ساده شامل از دست‌رفتن کوتاه‌مدت (۳ تا ۱۰ ثانیه) توجه است و بیمار ممکن است به اپیزود اتفاق افتاده ناآگاه باشد.
معمولاً فاز بعد از حمله ندارد یعنی بیمار بعد از حمله تشنج، کاملاً هوشیاری خود را به دست می‌آورد.
آبسانس پیچیده (complex) ممکن است باعث از دست رفتن تون ماهیچه‌ای و پرش میوکلونیک و سخت‌شدن تونیک شود.
آبسانس پیچیده بیشتر در مواقعی که تشنج خیلی طول بکشد، مثلاً بیشتر از ۱۰ ثانیه، اتفاق می‌افتد.
سندروم Lennox – Gastaut با حملات افتادن، پرش‌های میوکلونیک و تشنج آبسانس همراهی دارد.

چگونه بیماری صرع آبسانس را تشخیص بدهیم؟ روند و شیوه بررسی

تشخیص معمولاً با کمک مشاهده‌کننده صورت می‌گیرد؛ بیمار معمولاً نسبت به از دست‌رفتن هوشیاری خود آگاهی ندارد مگر اینکه متوجه شود که قسمتی از یک محاوره و یا چیزهای دیگر را در طی حالتی که برای آنها رخ داده از دست می‌دهند.
اغلب سابقه خانوادگی تشنج به‌خصوص تونیک کلونیک ژنرالیزه اولیه دارند.
بهترین روش تشخیص، EEG است که دیس‌شارژهای سوزنی – موجی ۳ تا در ثانیه را نشان می‌دهد.
اگر این دیس‌شارژها بیشتر از ۳ ثانیه طول بکشد تشنج کلینینکی رخ می‌دهد و در آن زمان بیمار هوشیاری خود را از دست می‌دهد.
سندرم لنوکس – گاستوت نوار مغزی تیپیک دارد:
(هیپس آریتمی) که با امواج سوزنی – موجی ۱ تا ۲ عدد در ثانیه مشخص می‌شود.
تصاویر نورولوژیک در صرع آبسانس خالص نرمال است.

راه‌های درمان صرع آبسانس

تقریباً ۱۰۰ درصد از بیماران صرع‌های آبسانس به جز سندروم Lennox Gastaut با داروهای ضد تشنج کنترل می‌شوند.
اتوسوکسامید داروی انتخابی است و ۸۰ درصد بیمارانی که دچار تشنج آبسانس هستند را کنترل می‌کند.
سدیم والپروات نیز خیلی مؤثر است و حدود ۸۰ درصد بیماران که دچار تشنج آبسانس هستند را کنترل می‌کند. مزیت دیگر والپروات آن است که تشنج‌های ژنرالیزه اولیه تونیک – گلونیک که در ۴۰-۵۰ موارد با آبسانس اتفاق می‌افتد را کنترل می‌کند.
داروهای جدیدتر که ممکن است مؤثر باشد شامل: لاموتریژین، توپیرامات، لوتیراستام، زونیسامید است.
از کاربامازپین و تیاگابین باید اجتناب شود چرا که گاهی تشنج‌های آبسانس را بدتر می‌کنند و فرد را مستعد به آبسانس استاتوس اپی‌لپتیکوس می‌کنند.
سندرم Lennox – Gastaut معمولاً به درمان مقاوم است و نیاز به چندین داروی ضد صرع دارد.

پیش‌آگهی/ عوارض

حدود ۴۰% بیماران مبتلا به آبسانس کودکی دچار تشنج‌های ژنرالیزه تونیک کلونیک خواهند شد و این میزان در مورد صرع آبسانس جوانان تا حدودی بیشتر است.

با رسیدن به سن ۲۰ سالگی، تشنج‌های آبسانس در بسیاری از بیماران مبتلا به آبسانس کودکی متوقف خواهد شد.
صرع آبسانس جوانان اغلب تا سنین بالغین ادامه می‌یابد به‌طوری که با رسیدن به سن ۴۰ سالگی، %۳۰ از بیماران همچنان دچار تشنج‌های آبسانس می‌شوند.
برخلاف صرع آبسانس، لنوکس – گاستوت از نظر کنترل شدن تشنج و اضمحلال پیشروندهٔ عقلانی دارای پیش‌آگهی ضعیفی است.