نقش کبد در بدن چیست؟

کبد عضو بزرگ و حیاتی در داخل شکم می‌باشد و بیشتر از صد نوع فرایند مختلف در آن اتفاق می‌افتد. کبد با هضم غذا، ترشح، نگهداری و مصرف مواد غذایی، تنظیم ترکیبات خون و تخریب مواد سمی در ارتباط است و در صورت توقف کار کبد، در طی چند ساعت مرگ ایجاد می‌شود. در یک فرد بالغ کبد وزنی در حدود 1 / 4 کیلوگرم دارد و به رنگ خرمایی مایل به قرمز تیره بوده و درست در زیر دیافراگم در سمت راست شکم، زیر دنده‌ها قرار گرفته و توسط آن‌ها محافظت می‌شود. در زیر کبد کیسه گلابی شکل کوچکی بنام کیسه صفرا قرار دارد. کبد به شکل یک مثلث نامنظم با سطح گرد می‌باشد و به دو قطعه یا لب راست و چپ تقسیم می‌شود و هرکدام از لب‌ها خود به قطعات یا لب‌های کوچک‌تری تقسیم می‌شوند.

کبد دارای یک سرخرگ اصلی بنام شریان کبدی است که شاخه‌ای از سرخرگ آئورت است که بزرگ‌ترین سرخرگ بدن می‌باشد، و از طریق این شریان کبدی مواد غذایی و اکسیژن به سلول‌های کبدی می‌رسد. از طرفی کبد خون را از روده‌ها نیز دریافت می‌کند، به‌این‌ترتیب که خون حامل مواد غذایی جذب شده از دیواره روده از طریق سیاهرگی بنام سیاهرگ باب از کبد عبور می‌کند و بعد به قلب برمی‌گردد. مواد غذایی عمده مثل قند، اسیدهای آمینه و چربی‌ها که مازاد مصرف بدن هستند از طریق سیاهرگ باب به کبد رسیده و توسط سلول‌های کبدی جذب و ذخیره می‌شوند. قند به‌صورت گلیکوژن در کبد ذخیره می‌شود و در موارد لزوم بدن به گلوکز، گلیکوژن تبدیل به گلوکز شده و وارد خون می‌شود. اسیدهای آمینه که از گوارش و هضم پروتئین‌ها حاصل می‌شوند نیز توسط کبد به پروتئین‌های پلاسمای خون تبدیل شده و بعضی دیگر از اسیدهای آمینه در مواقع ضروری برای تولید بیشتر قند استفاده می‌شوند چون نمی‌توانند در بدن ذخیره شوند و باید سریعاً استفاده و مصرف گردند.

سلول‌های کبدی وظیفه ساختن ماده‌ای بنام صفرا را نیز دارند که به داخل مجاری صفراوی ترشح‌شده و به هضم و گوارش غذا کمک می‌کند. صفرا قبل از ورود به داخل روده در کیسه صفرا ذخیره می‌شود. کیسه صفرا کیسه گلابی شکلی است که در انسان حدود ۱۰۰ میلی‌لیتر گنجایش دارد. کبد هم‌چنین به‌عنوان منبع ذخیره برای ویتامین‌ها، آهن و مس عمل می‌کند.

عمل مهم دیگر کبد تخریب مواد شیمیایی مضر در داخل خون است. الکل، داروها و بیشتر مواد سمی توسط کبد تخریب شده و به مواد غیر سمی تبدیل می‌شوند و از طریق ادرار از بدن دفع می‌گردند. مصرف الکل به کبد آسیب می‌رساند و در موارد مصرف زیاد گاهی نارسایی کبد یا سیروز کبدی ایجاد می‌کند که اگر خوب درمان نشود، باعث برقان و سرانجام باعث مرگ می‌شود.