گلیوما چیست و چه علائم و نشانه‌هایی دارد؟ راه‌های تشخیص و درمان

چه بیماری‌های دیگری شبیه گلیوما هستند؟

چگونگی ایجاد و علت‌های گلیوما

یک تومور مهاجم متشکل از سلول‌های گلیال که ممکن است دارای رشد بطئی و کند بوده و یا به‌شدت بدخیم باشد.
تومورها از آستروسیت‌ها (آستروستیوم، گلیوبلاستوما مولتی فورم)، الگودندروسیت‌ها (الیگودندروگلیوما) یا نورواکتودرم (مدولوبلاستوم) منشأ می‌گیرند.
گلیوماها به وسیله سلولاریتی و درجهٔ بدخیمی درجه‌بندی می‌شوند:
درجه I: آستروستیوم سلول بزرگ ساب اپاندیمال، آستروستیوم پیلوسیتی
درجه II: اپاندیوم، آستروستیوم مننژ، الیگوندروگلیوم، نوروسیتوم مرکزی
درجه III: آستروستیوم آناپلاستیک، الیگودندروگلیوم آناپلاستیک، اپاندیموم آناپلاستیک
درجه IV: گلیوبلاستوم مولتی‌فورم، الیگودندروگلیوم آناپلاستیک/ گلیوبلاستوم مولتی‌فورم
گلیوبلاستوما با درجه پایین ممکن است در یک درجه بدخیمی بالا یا پایین‌تر عود نماید.
اکثر تومورهای بدخیم اولیه مغزی از موتوسیون‌های ژنتیکی denovo ناشی می‌شوند.
گلیوبلاستوما مولتی‌فورم شایع‌ترین تومور اولیه مغز است.

علایم و نشانه‌های بالینی گلیوما

تظاهر بالینی بستگی به محل و سرعت رشد تومور دارد.
تومورهای با درجه پایین معمولاً با تشنج تظاهر می‌کنند.
تومورهای با درجهٔ بالا اغلب با سردرد، گیجی، نشانه‌های عصبی فوکال (مثل ضعف بازو یا پا) با یا بدون تشنج تظاهر می‌کنند.
هرچه تومور بدخیم‌تر باشد، سرعت از بین رفتن اعمال نورولوژیک بیشتر است.
تهوع/ استفراغ
لتارژی

چگونه بیماری گلیوما را تشخیص بدهیم؟ روند و شیوه بررسی

شرح حال و معاینه فیزیکی نورولوژیک دقیق
CT اسکن سر با و بدون کنتراست بیشتر موارد را شناسایی می‌کند.
MRI سر با و بدون گادولینیوم، بهترین روش تصویربرداری جهت تعیین محل و وسعت تومور است.
تصویربرداری توده‌های ارتشاحی، حاشیه‌های با وضوح کمتر، ادم و اثر توده‌ای را نشان می‌دهد.
تشخیص پاتولوژیک برای درجه‌بندی بر اساس درجهٔ سلولاریتی و پلئومورفیسم صورت می‌گیرد.
هتروژنی در داخل تومور شایع است.
آستروسایتوما معمولاً با رنگ‌آمیزی ایمنی برای پروتئین اسیدی فیبریلاری گلیال مثبت می‌شوند.
اشکال تشخیصی گلیوبلاستوما مولتی‌فورم شامل پرولیفراسیون عروقی یا نکروز انعقادی است.

راه‌های درمان گلیوما

استروئیدها باید در همهٔ موارد به منظور کاهش ادم اطراف تومور به کار رود.
درمان ضد تشنجی
بیوپسی استریوتاکسیک یا جراحی باز در صورت امکان؛ برداشت بیشتر و حداکثر ممکن است بقا بیشتری را اعطا کند.
رادیوتراپی ممکن است برای تومورهای درجه III و IV و احتمالاً II مفید باشد.
به‌دنبال برداشتن تومور، تومورهای درجه I و II غالباً نیاز به رادیوتراپی ندارند.
کموتراپی برای الیگودندروگلیومای آناپلاستیک استفاده می‌شود و ممکن است سود نسبتاً کمی برای بقا در دیگر انواع تومورها داشته باشد.

پیش‌آگهی/ عوارض

مهم‌ترین متغیرهای پروگنوستیک عبارتند از: سن در زمان تشخیص، هیستولوژی تومور، کفایت برداشت جراحی و وضعیت عملکردی
بقا به درجه تومور بستگی دارد:
درجه I: بیش از ۲۰ سال
درجه II: بیش از ۱۰ سال
درجه III: کمتر از ۵ سال
درجه IV: کمتر از ۳ سال
درمان رادیوتراپی ممکن است به وسیلهٔ نکروز ناشی از رادیوتراپی بافت‌های مغزی اطراف تومور عارضه‌دار شود.
دمانس به دنبال رادیوتراپی شایع است.
کموتراپی اغلب با عوارض جانبی سیستمیک همراه است.

گلیوماها به‌ندرت به وسیلهٔ جراحی تنها درمان می‌شوند به جز تومورهای درجه I.