فیلم Black Mass با بازیگری جانی دپ و بندیکت کامبریج
نیایش شیطانی
کارگردان: اسکات کوپر. بازیگران: جانی دپ (جیمز «وایتی» بولگر)، جوئل ادگارتون (جانی کانلی)، بندیکت کامبریج (بیلی بولگر)، داکوتا جانسون (لینسی کایر)، کوین بیکن (چارلز مگوایر). 122 دقیقه. درجه نمایشی: R.
بازگشت جانی دپ به اوج دورهٔ بازیگریاش
نیایش شیطانی براساس کتاب پرفروش نیایش شیطانی: داستان واقعی یک پیوند نامقدس بین اف بی آی و یک گنگ ایرلندی (منتشر شده در سال 2001)، نوشتهٔ دیک لهر و جرارد اونیل، ساخته شده است. قطعاً مهمترین ویژگی فیلم، بازی قدرتمندانهٔ جانی دپ در نقش جیمز بولگر است؛ کسی که از وی به عنوان مخوفترین تبهکاری که شهر بوستون تاکنون به خود دیده است یاد میشود. حضور جانی دپ در نیایش شیطانی واجد اهمیت است زیرا این بازیگر ممتاز هالیوود طی یک دههٔ گذشته فرصت چندانی پیدا نکرده بود تا به ما یادآور شود که چه بازیگر بزرگی است و یا شاید هم مشغلههای بازی در نقش جک اسپارو این فرصت را به جانی دپ نداده بود. در هر حال، نمیتوان انکار کرد که دپ هرگاه از انگیزههای کفی برخوردار شده تماشاگر را مبهوت و فریفتهٔ هنر بازیگریاش کرده است. نیایش شیطانی فیلمی است که بازی قدرتمند بازیگر اصلیاش بسیاری از کم و کسریهای فیلم را تحتالشعاع قرار داده است. این فیلمی است که در درجهٔ نخست براساس بازی قدرتمند جانی دپ طراحی و ساخته شده است.
نیایش شیطانی در برخی از نقدها به عنوان یک فیلم هارور گنگستری مورد ستایش قرار گرفته. برخی صحنههای خشن فیلم که در آنها قاتل در هیبتی هیولاوار نشان داده شده، موجبی است برای «هارور» نامیدن فیلم. اما این یک تعبیر و تفسیر غلوآمیز است. نیایش شیطانی در درجهٔ نخست میخواسته که یک تریلر دراماتیک باشد اما در عمل به یک روایت کرونورلوژیک از ظهور و سقوط یک رئیس باند تبهکاران تبدیل شده است. فیلمساز به روال فیلمهای گنگستری مارتین اسکورسیزی هیچ تلاشی برای شکوهبخشی به زندگی تبهکارانه نکرده است. فیلم بلافاصله تعدادی از فیلمهای معروف ژانر گنگستری در ذهن تماشاگر تداعی میکند. حتی برخی لحظات طنزآمیز فیلم مستقیماً برگرفته از فیلم رفقای خوب است. فیلمهایی مثل مرحوم، بیرون کوره و آنها را با ملایمت بکش نیز از جملهٔ فیلمهایی است که رد و نشان آنها در فیلم دیده میشود. با این حال باید اذعان کرد که اسکات کوپر (سازندهٔ فیلمهای قلب دیوانه و بیرون کوره) موفق شده یک فیلم زندگینامهای قابل قبول در ژانر گنگستری ارائه کند.
فیلمساز در مجموعهای از صحنههای بازگشت به گذشته کرونولوژیک کاراکتر اصلی قصه را در سال 1975 در زمانی که او رهبر یک گنگ خردهپای ایرلندی در جنوب شهر بوستون است به ما معرفی میکند. این فرد جیمز بولگر (جانی دپ)، معرفوف به وایتی، نام دارد. بولگر آدم به ظاهر خونسردی است که خیلی زود از کوره در میرود و مرتکب اعمال خشونتآمیز میشود. مافیای ایتالیایی شهر که بولگر و گنگاش را مزاحم کار خود میبیند تصمیم به حذف فیزیکی او گرفته است. در همین زمان است که جان کانلی (جو ادگارتون)، مأمور جاهطلب افبیآی، که خودش زادهٔ شهر بوستون است وارد ماجرا میشود. کانلی مأموریت دارد که شهر را از وجود گنگسترها پاک کند. او به خوبی میداند که مافیای ایتالیایی فعال در شهر از هر گروه تبهکار دیگری خطرناکتر است لذا تصمیم میگیرد با توسل به هر حربهای به جنگ آن برود. کانلی که در دوران کودکی دوست صمیمی بیل بولگر (بندیکت کامبریج)، برادر کوکتر وایتی بولگر، بوده به سراغ وایتی میرود و پیشنهادی به وی ارائه میکند: اگر وایتی اطلاعات مفیدی درباره مافیای ایتالیایی شهر به افبیآی بدهد که منجر به نابودی آن شود افبیآی هم به وایتی و گنگ تحت رهبرهای اجازهٔ فعالیت آزادانه در شهر را میدهد. وایتی این پیشنهاد را قبول میکند. در ادامهٔ ماجرا، در پی نابودی مافیای ایتالیایی شهر، وایتی به لطف همکاری دوجانبهاش با افبیآی، و نیز از قدرتمندترین گنگسترهایی که بوستون تاکنون به خودش دیده مبدل میشود اما …
رابطهٔ میان بولگر و کانلی رابطهٔ محوری فیلم است. این رابطه که بیشتر حرفهای است تا دوستانه، نوعی مصونیت به بولگر میدهد و همزمان موجب میشود که کانلی در سلسله مراتب اداری افبیآی صعود کند. فیلمساز نتوانسته کاراکتر کانلی را به اندازهٔ کافی پرداخت کند. انگیزههای کانلی در پیشنهاد عجیبی که به بولگر میدهد به درستی در فیلم برملا نشده است. اما کاراکت بولگر، خیلی خوب توسعه پیدا کرده. فیلمساز در کنار وجوه خشن شخصیت بولگر، با پرداختن به رابطهٔ وی با همسر و فرزندش وجه انسانی وی را هم به تماشاگر نمایانده است. جانی دپ با بازی عالی خود کاری کرده که ضعفهای فیلمنامهای مرتبط با شخصیت اصلی قصه به چشم نیاید. این از آن نوع موارد معدودی است که یک بازیگر با اتکا به توان بازیگریاش موفق به غلبه بر بسیاری از معایب ساختاری فیلم شده است.