وراثت چیست و چه کسی نخستین بار آن را کشف کرد؟
سال اکتشاف: 1865
این کشف چه می‌گوید؟
وراثت سامانهٔ طبیعی انتقال خصوصیات و مشخصات فردی از یک نسل به نسل دیگر است.
چه کسی آن را کشف کرد؟
گریگور مندل Gregor Mendel
گریگور مندل نخستین مطالعه جدی بر روی وراثت را انجام داد. یافته‌های او، روش‌ها و اکتشافی که انجام داد پایهٔ علم ژنتیک، مطالعهٔ ژن‌ها و وراثت محسوب می‌شود. کشف ژن‌ها، کروموزوم‌ها، دِ. اِن. اِ و رمزگشایی ژنتیک (که در 2003 انجام شد) همه نتایج کارهایی است که مندل انجام داد. پیشرفت‌های پزشکی در معالجه بسیاری از بیماری‌ها، از کار مندل نشأت می‌گیرد.
صومعهٔ ربرون در اتریش باغ‌ها و مزارع وسیعی داشت که در دامنه تپه‌ها گسترده بود. چسبیده به عمارت صومعه آزمایشگاهی کوچک قرار داشت که یکی از راهبان صومعه به نام گریگور مندل برای آزمایش‌های خود در علم وراثت از آن استفاده می‌کرد: یعنی می‌خواست بداند چگونه خصوصیات فردی از یک شخص به نسل‌های بعد منتقل می‌شود. در ماه می ۱۸۶۵ او ششمین سالی بود که به کاشت گیاه اقدام می‌نمود و به آزمایش روی آن‌ها مشغول بود.
دانشمند انگلیسی چارلز داروین تکامل را شرح داده بود اما نتوانسته بود به درستی روشن کند چطور مشخصات از یک نسل به نسل بعد منتقل می‌شود و بعضی خصوصیات غالب در هر نسل آشکار می‌شود، اما بعضی خصوصیات فقط گاه و بی‌گاه بروز پیدا می‌کنند. مندل می‌خواست این‌ها را مورد مطالعه قرار دهد.
مندل با ترکیب گرده‌های نخود ساقه‌دراز با نخود ساقه‌کوتاه یک رشته نخود ساقه‌بلند به دست آورد و وقتی دانه‌های نخود ساقه‌بلند را کاشت تعداد زیادی نخود ساقه‌بلند و تعداد کمی نخود ساقه‌کوتاه به دست آورد. بعد دوباره دانه‌های این نخود ساقه‌بلند را کاشت و مشخصات نخود ساقه‌کوتاه در این نسل دوم بیشتر آشکار شد.
او نخود زرد را با نخود سبز ترکیب کرد و نسل از نخودهای کاملاً زرد به دست آورد. در نسل بعدی تعداد زیادی نخود زرد و تعداد کمی نخود سبز به دست آورد، اما نخود سبز و زرد در میانشان نبود. مشخصات نخود سبز آشکار شد اما مشخصات دو نوع نخود با هم ترکیب نشده بود. همین اتفاق در ترکیب نخود پوست صاف و نخود پوست چروکیده هم افتاد.
مندل بعد از ۶ سال کار متوجه شد که الگوی یکسانی در آزمایش‌های پیوندی او وجود دارد. در نسل دوم، از هر یک گیاه و در میان چهار گیاه یکی مشخصات مغلوب (مشخصاتی که در نسل او دیده نشده) را آشکار می‌کند. همیشه نسبت غالب و مغلوب 3 به 1 است.
او می‌دانست هر گیاه یک نسخه از هر مشخصه (یا ژن) را از پدر و مادر به ارث می‌برد. اما اگر در هر جفت از مشخصات پدر و مادر یکی غالب باشد و یکی مغلوب چه می‌شود؟ در این صورت وقتی خصوصیات ترکیب می‌شوند گیاه نسل اول همیشه مشخصات غالب (همه زرد یا همه بلند) را نشان می‌دهد.
اما سه بر یک… و در نسل دوم. مندل متوجه شد احتمالات ریاضی ساده می‌گوید که چهار ترکیب احتمالی در نسل دوم وجود دارد (دو ترکیب از مشخصات غالب و مغلوب پدر یا مادر). در سه تا از این ترکیبات حداقل یک مشخصه غالب حضور خواهد داشت و همان تعیین می‌کند که گیاه چطور خواهد بود. او فقط یک ترکیب (ترکیب صفات مغلوب پدر و مادر باهم) مشخصات مغلوب ممکن است ظاهر شوند آن هم به نسبت سه بر یک.
مشخصات ترکیب نشده بود. فقط از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شدند و تنها هنگامی که ظاهر می‌شدند به صورت غالب و در یک گیاه بود. مشخصات اجداد بی‌شمار در بسته‌های جداگانه به فرزندان منتقل می‌شود. گاه ممکن است در ما آشکار نشده و به فرزندان ما منتقل شوند.
در ۱۹0۰ دانشمند دیگری به نام هوگودو وریس تشخیص داد که مندل چه هدیه‌ای را به دنیای علم تقدیم کرده است.
مفهوم وراثت گریگور مندل بر اساس دو جنس مخالف یا پدر و مادر برای هر موجود، شکل گرفته است اما در ۱۹۷۷ در تاریخ علم، گوسفندی متولد شد که از سلول یک گوسفند، در آزمایشگاهی واقع در اسکاتلند متولد شده. این گوسفند از طریق غیرجنسی بازسازی شده بود و نمونهٔ ژنتیکی مادر خود بود و پدر نداشت.
