خطر زوال طبقه متوسط و تأثیرگذاری‌هایش

16

لازم نیست که این روزها به خیابان‌ها، بازار یا رستوران‌ها یا کافی‌‌شاپ‌ها بروید. در همین محیط آنلاین هم اگر خوب گردش کنید شاهد به محاق رفتن سبکی از زندگی هستید.

بله! دیگر خیلی‌ها به سبب اوضاع بد اقتصادی و بر هم خوردن برآیندهای نیرو و مناسبات پیشین، قادر نیستند به سبک قبلی زندگی کنند، خرید کنند و با هم تعامل داشته باشند.

شاید داشتن یک گوشی، تبلت یا لپ‌تاپ پرچم‌دار تا دو سه سال پیش برای یک کارمند دشوار بود، اما الان دیگر واقعا غیرممکن شده و به همین ترتیب پیش‌مقدمات حضورهای اجتماعی مثل رستوران رفتن‌ها و سفرهای پرهزینه محدود شده‌اند و کتاب هم که کلا دیگر تبدیل به کالای لوکسی شده است.

ما می‌خواهیم از دشواری زندگی قشری صحبت کنیم تا پیش از این به قیمت سخت‌کوشی و صرفه‌جویی و با رعایت یک سبک زندگی سالم و متوقع نبودن، می‌توانستند ناخنک‌هایی به خوشبختی بزنند و به همین میزان تإثیرگذار هم باشند، اما این روزها بسیار می‌شنویم که دغدغه اساسی این قشر هم نه رسیدن به فردایی بهتر، بلکه تلاش برای بقا شده است.

داریم از طبقه متوسط صحبت می‌کنیم. طبقه‌ای که خیلی‌ها آن را موتور محرک جامعه و سرمنشأ همه دگرگونی‌های بزرگ می‌دانند.

«طبقه متوسط»، همچون بسیاری از مفاهیم علوم اجتماعی دارای معنای دقیق و مورد توافق هـمه صـاحبنظران نـیست.

طـبقه متوسط در جایی بین «طبقه‌کارگر» (که معمولا منظور از کارگران یدی است) و طبقه مرفه یا طـبقه بـالا (که معمولا سرمایه‌داران بزرگ یا نخبگان حاکم را شامل می‌شود) قرار دارد.

واژه «طبقه متوسط» را اولین بـار شـخصی به نام توماس گیسبورن در سال 1785‌ بـه کار برد. در همان ایام بـود کـه علم اقتصاد و سرمایه‌داری نیز در حـال شـکل‌گیری بود. گیسبورن، طبقه متوسط را در میانه زمین‌داران و اشراف از یکسو و کشاورزان و کارگران از سوی دیگر تـعریف کـرد که شامل مالکان و کارآفرینان مـی‌شد.

 

بندورا می‌گوید: افراد طبقه متوسط، کنشگران اصلی جنبش‌های نوین اجتماعی- ازجنبش طرفدار صلح و فمینیسم گرفته تـا جـنبش طرفدار محیط زیست-هستند.

طبقه متوسط

طـبقه متوسط هـر چند ضرورتا سازمان‌یافته‌تر از فقرا و حاشیه‌نشینان نیست، اما منابع مهمی دارد که عبارتند از:

1-مهارتهای سیاسی و فرهنگی، آموزش، موقعیت‌هایی در دستگاه و تشکیلات دولتی و یا در بخش‌های اصلی دنیای حـرفه‌ای.

2-طبقه متوسط، توده مـنتقدی در جـامعه به وجود می‌آورد.

3-طبقه متوسط از متخصصین، مدیران و توجه رسانه‌ها برخوردار است.

4- مهمتر اینکه، افراد طبقه متوسط، در جامعه خود احساس مالکیت از خود نشان می‌دهند. افراد متعلق به این طبقه در تثبیت هنجارها، ارزش‌ها و آداب و رسـوم مـشارکت می‌کنند تا جامعه دلخواه‌شان را بسازند. البته افراد طبقه متوسط مختلف هستند، عده‌ای مترقی و محافظه‌کارند و عده‌ای به لحاظ سیاسی فعال و عده‌ای نیز بی‌تفاوت هستند.

در مجموع در مورد خصوصیات طبقهٔ متوسط جدید در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران به موارد زیر می‌توانیم اشاره کنیم:

1-در کشورهای در حال توسعه، این طبقه عامل اصلی نوسازی و دگرگونی است.

2-در کشورهای در حال توسعه، این طبقه به تجدیدنظر در سنن و اعتقادات می‌پردازد.

3-اعضای این طبقه از تـحصیلات نـسبتا بالایی برخوردارند و به دنبال اجرای برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی هستند.

4-در کشورهای در حال توسعه اغلب اعضای این طبقه جذب کارهای دولتی می‌شوند و معمولا در مقابل فروش نیروی فکر خود، مزد یا حقوق دریافت مـی‌دارند.

5-هـنگام بحران یا تورم، اعضای این طبقه شدیدا آسیب‌پذیر می‌شوند.

6-در کشورهای در حال توسعه، در بسیاری از مواقع برخی از اعضای این طبقه امکان دستیابی به حاکمیت سیاسی را دارا هستند.

7-البته اعضای این طبقه دارای منشأ اقـتصادی-اجـتماعی یـکسانی نیستند.

حالا تصور کنید که در شرایط نو، معدودی از به اصطلاح زبر و زرنگ‌های این طبقه با تغییر رویه و خلقیات خود و نیز به یاری بخت و اقبال، جذب طبقه توانگر جامعه شوند و اکثریت باقیمانده جذب طبقه فرودست جامعه شوند.

به صورت معکوس گزاره‌هایی که در بالا اشاره شد، با یک جامعه کم‌رمق و عاصی و بدون آرمان روبرو خواهیم شد. جامعه‌ای که ایده‌ای برای نوسازی ندارد، خلاقیت آن در آن کاهش پیدا خواهد کرد و به تناسب، حتی جنس آثار فرهنگی خلق شده در آن یا غمنامه خواهد بود یا کمدی‌های زرد عامه‌پسند!

این روزها برایم خیلی دشوار است که خودم از موبایل یا تبلت یا فناوری بنویسم، چون به گمانم دیگر اینها حز دیتای خام دست‌نیافتنی برای طبقه عزیز متوسط، چیز دیگری نیستند. اما خب شاید هنوز بشود از کتاب و تاریخ و امید و سینما مثل قبل فارغ‌البال و سرخوشانه نوشت.

+ در تعریف طبقه متوسط در این نوشته از مقاله دکتر‌ جـعفر‌ هـزار‌ جـریبی و رضا صفری شالی استفاده شده است.


اگر خواننده جدید سایت «یک پزشک»  هستید!
شما در حال خواندن سایت یک پزشک (یک پزشک دات کام) به نشانی اینترنتی www.1pezeshk.com هستید. سایتی با 18 سال سابقه که برخلاف اسمش سرشار از مطالب متنوع است!
ما را رها نکنید. بسیار ممنون می‌شویم اگر:
- سایت یک پزشک رو در مرورگر خود بوک‌مارک کنید.
-مشترک فید یا RSS یک پزشک شوید.
- شبکه‌های اجتماعی ما را دنبال کنید: صفحه تلگرام - صفحه اینستاگرام ما
- برای سفارش تبلیغات ایمیل alirezamajidi در جی میل یا تلگرام تماس بگیرید.
و دیگر مطالب ما را بخوانید. مثلا:

نمونه‌هایی از بازسازی و دکوراسیون جدید خانه که می‌توانند الگویی برای ما باشند

به سبب نوع معماری، خانه‌های ما معمولا خیلی زود دمده یا به اصطلاح کلنگی می‌شوند. شرکت‌‌های بازسازی خانه مدتی است بسیار زیاد شده‌اند.اما شک و تردید زیادی در مورد میزان کارایی بسیاری از آنها وجود دارد. برخی از آنها اصلا به تقویم کاری متعهد…

واقعیت دگرگون: اگر استالین یا تزارها به سبک هنر شوروری یا روس‌ها، ساختمان‌های مهم دنیا را می‌ساختند!

هنر شوروری و روس‌ها و البته خلاقیت‌ها و ظرافت‌ها و جزئیات خودش را دارد. اما در این بین ساختمان‌های زمخت عظیم زیادی هم توسط آنها ساخته شده که بیشتر ابهت و پیشتازی و قدرت را می‌خواستند بنمایانند.حالا تصور کنید که ساختمان‌های مهم دنیا را…

چهره و شکل و شمایل یک شهروند کشورهای اسکاندیناوی یا منطقه نوردیک به چه صورت است؟

کشور‌های اسکاندیناوی که به عنوان کشورهای شمال اروپا یا منطقه نوردیک نیز شناخته می‌شوند، به گروهی از کشور‌های شمال اروپا اطلاق می‌شود. واژه نوردیک اغلب برای توصیف دانمارک، فنلاند، ایسلند، نروژ و سوئد که اعضای اصلی شورای شمال اروپا هستند،…

آیا تا حالا عکس‌های باکیفیت از فضای داخلی پنهان سازهای موسیقی مختلف دیده بودید؟!

آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که داخل سازها و آلات موسیقی چگونه است؟در کودکی و نوجوانی بسیار پیش آمده بود که وسایل الکترونیکی را باز کرده باشیم. اما خب آنها پیج داشتند و ما خودمان را متقاعد می‌کردیم که دوباره می‌توانیم سر هم‌شان…

بیماری‌ها و مشکلات روانی می‌توانند به مانند همین غول‌های تصور شده توسط میدجرنی باشند، اما می‌توان…

تا وقتی کسی مبتلا به یک مشکل روانپزشکی نشده باشد یا آشنا و فامیلی نداشته باشد که مبتلا به شکل جدی آنها باشد، نمی‌داند که چقدر روی کیفیت زندگی تاثیرگذار هستند. کسی که افسردگی ندارد، تعجب می‌کند که مثلا چطور کسی از قدم زدن یا غذای خوب یا…

این دانشجوی 18 ساله با هوش مصنوعی 19 شخصیت سیمپسون‌ها را به صورت شخصیت‌های واقعی درآورد!

برودی هالبروک دست به کار جالبی زده و جان تازه‌ای به شخصیت‌های محبوب سریال سیمپسون‌ها داده است. او در این مورد نوشته:«من از Midjourney برای تبدیل شخصیت‌های مورد علاقه‌‌ان از انیمیشن‌ها به قالب انسان استفاده کردم. البته برخی از اعضای…
آگهی متنی در همه صفحات
دکتر فارمو / شیشه اتومبیل / نرم افزار حسابداری / خرید سیلوسایبین / هوش مصنوعی / قیمت وازلین ساج / مقاله بازار / شیشه اتومبیل / نهال بادام / قیمت ایمپلنت دندان با بیمه /سپتیک تانک /بهترین دکتر لیپوماتیک در تهران /بهترین جراح بینی در تهران / آموزش تزریق ژل و بوتاکس / دوره های زیبایی برای مامایی / آموزش مزوتراپی، PRP و PRF /کاشت مو / مجتمع فنی تهران /قیمت روکش دندان /Hannover messe 2024 /خدمات پرداخت ارزی نوین پرداخت / درمان طب / لیست قیمت تجهیزات پزشکی / دانلود آهنگ / سریال ایرانی کول دانلود / دانلود فیلم دوبله فارسی /داروخانه اینترنتی آرتان /جارو استخری /میکروبلیدینگ / اشتراك دايت /فروشگاه لوازم بهداشتی /داروخانه تینا /لیفت صورت در تهران /فروش‌ دوربین مداربسته هایک ویژن /سرور مجازی ایران /مرکز خدمات پزشکی و پرستاری در منزل درمان نو /توانی نو / ثبت برند /حمل بار دریایی از چین /سایت نوید /پزشک زنان سعادت آباد /کلاه کاسکت / لمینت متحرک دندان /فروشگاه اینترنتی زنبیل /ساعت تبلیغاتی /تجهیزات پزشکی /چاپ لیوان /خرید از آمازون /بهترین سریال های ایرانی /کاشت مو /قیمت ساک پارچه ای /تولید محتوا /دانلود نرم افزار /
16 نظرات
  1. قربان.راز می گوید

    مقاله بسیار زیبا و همچنین غم انگیزی بود
    همونطور که خودتون فرمودید طبقه متوسط منشاتغییرات بزرگی میتونه باشه و اگه چنین طبقه اجتماعی هم وجود نداشته باشه عملا صورت مسنله هم کلا ‍نابود میشه.
    ما تو ایران ( همه ماها) عادت داریم صورت مسیله رو نابود کنیم تا حلش کنیم

  2. MilaD. sh8jin72 می گوید

    سلام
    از سال 92با سایت یک پزشک آشنا شدم و بهترین سایتی بود و هست که همیشه بهش سر میزنم.
    من خودم چند ماه منتظر شدم یه گوشی پایین رده 100دلاری بخرم، هر روز قیمتا رفت بالا تا بالاخره با هزار بدبختی 1.500ه ت پول یه گوشی 100 دلاری دادم من هیچ من نگاه???
    این مطلب خوبی بود چون وقتی به رسانه های ملی و تلویزیون نگاه میکنیم، همه چی گل و بلبله و همه چیز آروم. از نرخ رشد سریع اقصادی و تورم و بیکاری تک رقمی صحبت میشه. انگار داریم تو کشور دیگه ای زندگی می کنیم وقتی بیرون میریم. افسردگی، غم، خشم سرکوب شده، نفرت بی دلیل از هم(به دلیل فاصله طبقاتی نجومی)
    خوشحالم که این مطلبو بیان کردید، حتی اگر تغییری ایجاد نکنه.

  3. شهاب می گوید

    متاسفانه گویا چاره‌ای نیست جز نابودی طبقهٔ متوسط که این امید واهی به سیستم انتخابات در ایران رو برای همیشه فراموش کنه و بدونه که فرقی وجود نداره مسئول کیه. اصلن مسئولی وجود نداره.

  4. عرفان می گوید

    با این تفاسیر دیگه چیزی از طبقه متوسط باقی نمونده. همه تبدیل شدیم به طبقه ضعیف و خیلی ضعیف!

  5. امید می گوید

    اتفاقاً چند روز پیش که داشتم مطالب سایت شما را می خواندم به این فکر افتادم که بسیاری از این ابزارهای الکترونیکی که شما در سایتتان معرفی می کنید به فرض اینکه در بازار ایران باشند به قدری گران هستند که برای اکثریت جامعه غیرقابل دسترسند من از مطالب سایت شما که دربارۀ مدل گوشی و لپ تاپ هست عبور می کنم و فقط مطالبی که دربارۀ تاریخ و کتاب و … را مطالعه می کنم به نظر من اگر مطالب سایت بیشتر پیرامون این موضوعات باشد بهتر است
    با سپاس

    1. نفیسه می گوید

      به شدت با شما همنظر هستم
      هم من هم خیلی از دوستانم

  6. بابک می گوید

    این عکس به شدت گویاست. از آن عکس هایی که یا زیرش نوشته ای نیست و یا حداکثر می توان زیرش نوشت “بدون شرح!”
    من البته دوره نویسندگی ندیده ام و کمتر جایی درباره اش خوانده ام. بیشتر چیزهایی که از نویسندگی می دانم زیرپوستی و حاصل تجربه محدود نوشتن و بیشتر خواندن و ترجمه در طی این سال هاست.
    سعی ام این است که در جایی از متن حتماً یک شاهد باشد. یک گزارش، یک آمار، یک داستان کوتاه، یک خاطره یا یک نقل قول. بدون شاهد، حس من این است که یک جای کار می لنگد. یک عکس هم بدک نیست.
    این عکس هم به نظر می رسد شاهد خوبی باشد. هرچند شاید نویسنده عمدی در این کار نداشته ولی از دیروز دارم فکر می کنم مثلاً اگر من می خواستم درباره زوال طبقه متوسط بنویسم، آیا می توانستم شاهد بهتری پیدا کنم؟

  7. علی می گوید

    حدود ده ساله تو بازار کارم و به سختی دارم کار میکنم تا بتونم بقول شما ناخنکنی‌ به زندگی طبقه بالاتر از خودم بزنم ولی حالا که پشت سرم رو نگاه میکنم منی که عشق گیم و فیلم و تکنولوژی هستم به هیچ جا نرسیدم یه پلی استیشن ۴ گوشه خونه افتاده که یه ساله بهش دست نزدم چون دلم نمیاد بازی بگیرم واسش حدود ۲۰۰۰ فیلم و سریال که روی هم تلنبار شدن توی هارد و ندیدمشون گوشی قدیمی که دوساله میخام عوضش کنمو نمیتونم سبد غذایی خانواده که هر روز داره کوچیکتر میشه لباس و کفشی که قدیما میبخشیدیم به خیریه و حدود دوسال میشه خودمون بیشتر میپوشیمشون کلا زندگی شده بدو بدو تا پاس کردن سر برج کرایه خونه و وام و قسط که جدیدا دیگه پاس نمیشن کلی برنامه ریزی واسه اقدام به تولد بچه دوم که کلا کنسلش کردیم خلاصه بگم دست و پا میزنم که پایین نرم هر چند دارم با سر پایین میرم

  8. AIO می گوید

    غم وطن کشت مارا…

  9. یوحنا می گوید

    سال‌های پیش خبرهای مربوط به معرفی گوشی یا لپ‌تاپ جدید رو با چه شوق و علاقه‌ای می‌خوندم. حالا با بی تفاوتی مطلق تنها تیترها رو رد می‌کنم. چه برنامه‌هایی برای تعویض تلویزیونو مبلمان خانه در نظر داشتم. اما حالا… ?

  10. Matin می گوید

    مرسی دکتر جان بابت این پست سودمند و تفکر برانگیز. یادم هست سالها پیش کتابی بود از دکتر فرامرز…. استاد جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی، در مورد طبقات و تغییرات آن در ایران. خیلی خیلی جالب بود. به همه دوستانی که این مطلب امروز یک پزشک براشون اهمیت داره توصیه میکنم که یک نگاهی به اون کتاب بندازن.

  11. همایون خداداد می گوید

    بخشی از این داستان به جهانی سازی و در حقیقت یکسان سازی و نابودی خرده فرهنگ ها باز می گردد که باعث شده طبقه متوسط بعنوان بخش مهمی از جوامع و بقول ماکس وبر دارای تجربه مدنی بالا کم کم ناپدید بشن در نتیجه اون کاتالیزوری که نقش انتقال فرهنگ رو بعهده داشت عملن ضعیف و امکان فرهنگ سازی ازش گرفته شده در نتیجه شما با سیستم مدنی ! ( شهرها) مواجه هستید که همچنان به جذب مهاجر می پردازند و برنامه ای برای ارتقا فرهنگ در آن دیده نمی شود جامعه تبدیل شده به حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد دارای مشکلات عدیده فرهنگی (لمپن ها) حدود ۱۰ درصد طبقه متوسط ( منورالفکرها) و حدود ۲۰ درصد طبقه مرفه (نوکیسه ها) و تغییر این نسبت به ضرر طبقه متوسط مدام در نوسان است انتظار ندارید چنین ترکیبی قابلیت فرهنگ سازی داشته باشد؟
    پی نوشت: خیلی وقت بود به سایتتان سر نزده بودم سایت شما هم رنگ و بوی تبلیغات و .. گرفته. باور بفرمایید تمامی مشکلات بشر ناشی از یکه تازی سرمایه داری در دنیا است.

  12. ایتور می گوید

    متاسفانه سرخوردگی و ناامیدی از تغییر اوضاع و شرایط، قشر متوسطی که عامل محرک دوم خرداد بود رو به انفعال کشونده.

  13. نیما می گوید

    خیلی جالبه طبقه متوسط بزرگترین حامی و جمعیت رای دهنده به روحانی رو داشت و سیاست های روحانی داره این طبقه را نابود میکنه

  14. سپیده می گوید

    چه جالب! همین چند روز پیش بود که با همکارا داشتیم در مورد همین موضوع صحبت میکردیم که دیگه طبقه ی متوسط داره در طبقه ی پایین حل میشه و عملا دیگه نمیتونیم همون معدود دلخوشی که از خرید یه گوشی یا یه کالای مارک! بدست میآوردیم تجربه کنیم. ترس و ناامیدی بدترین چیزیه که این روزا گریبانگیرمون شده. من هم به قول دوستی که در یکی از کامنتا گفتند همیشه مطالب فنآوری شما رو رد میکنم و بیشتر جذب مطالب فرهنگی و کتاب و سینما میشم.

  15. sisim می گوید

    این روزها برایم خیلی دشوار است که خودم از موبایل یا تبلت یا فناوری بنویسم، چون به گمانم دیگر اینها حز دیتای خام دست‌نیافتنی برای طبقه عزیز متوسط، چیز دیگری نیستند.
    چه عجب یکی جواب این کامنت های بلاک شده ی من در سایت که مطالب مربوط به فلان لپ تاپ و گوشی پرچم دار درد ما رو تازه میکنه فقط و اون کاربرد قبلی رو از دست داده را بالاخره داد و سرمون رو از برف بیرون آوردیم.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

••4 5