آیا ماتاهاری -این زن زیبا و دلفریب- جاسوس بود؟

ماتاهاری به سال 1876 در خانوادهٔ ثروتمند هلندی متولد شد. نام اصلی او مارگریتا گرترودازل بود و زندگیش دست‌مایهٔ فیلم‌های هالیودی بسیار شد. با این حال 138 سال بعد از مرگش نماد زیبایی و رمز و رازهای فراوان هم شد، زیرا او مشهورترین جاسوس زن در تاریخ معرفی شده است.

در جاسوس بودن ماتاهاری در جنگ جهانی اول شکی نیست. او برای آلمان‌ها جاسوسی می‌کرد. فرانسوی‌ها مدعی بودند بر اثر اقدامات او هزاران نفر جان خود را از دست دادند. او از بهترین آموزش‌ها برخوردار شده بود. اطلاعات فراوانی را از نظر نظامیان فرانسوی می‌گرفت و به آلمانی‌ها می‌داد. اما انگلیسی‌ها او را جاسوسی بی‌ارزش می‌دانستند که با گزافه‌گویی و نمایش دادن خود را بزرگ کرده بود. در 15 اکتبر 1917 دادگاه او را به مرگ محکوم کرد و در برابر جوخهٔ آتش قرار داده شد.

هنرمند اغواگر

ماتاهاری در اواخر قرن بیستم با یک افسر هلندی به نام رودلف مک‌لئود ازدواج کرد و از همان‌جا پایش به عملیات جاسوسی باز شد. او در 1903 از شوهرش جدا شد و به پاریس رفت و وارد کارهای هنری شد زیرا عاشق شهرت بود. ابتدا به موفقیتی دست پیدا نکرد. اما به‌تدریج پیش رفت و نام ماتاهاری را برای خود برگزید. او با رئیس پلیس برلین آشنا شد و رئیس پلیس او را تشویق کرد تا با شخصیت‌های سیاسی، نظامی و سیاست‌مداران خارجی طرح دوستی بریزد و از آن‌ها اطلاعات کسب کند نام رمزی 21-H را برای او برگزیدند. ماتاهاری در این شغل جدید استعداد زیادی از خود نشان داد و توانست اطلاعات مهم و دقیقی کسب کند. در طی جنگ جهانی اول او به ملاقات افسران زخمی رفت و توانست جزئیات حملهٔ وسیع فرانسه در سال بعد را به‌دست آورد. و آن را به آلمانی‌ها منتقل کرد. در این حمله نافرجام، فرانسوی‌ها 10,000 کشته دادند. گفته می‌شود این شکست نتیجهٔ مستقیم گزارش‌های ماتاهاری بود.

متهم و محکوم

اما ستارهٔ اقبال ماتاهاری به زودی افول کرد. در اوایل سال 1917 پلیس فرانسه او را توقیف و در زندان سنت‌دنیس، در سلولی محبوس کرد. او اتهام جاسوسی و کسب اطلاعات از افسران را رد کرد و تا روز مرگ بر بی‌گناهی خود اصرار داشت.

دادگاه نظامی فرانسه اتهام او را تائید کرد و او را به جوخهٔ آتش سپرد. روز اعدام او درخواست کرد که زمان اجرای حکم را به بعدازظهر موکول کنند و برای افسران برنامه‌ای هنری اجرا کرد. هنگامی که او را به محل اجرای حکم بردند و می‌خواستند چشم او را ببندند، او نپذیرفت. افسری خواست او را به تیر چوبی طناب پیچ کند اما او نگذاشت. جوخه آتش را هدف گرفت و شلیک کرد و او بر زمین افتاد.

ماتاهاری زیباترین زن جاسوس جهان بود. زندگی پرماجرا و مرگ او باعث شهرت فراوانش شد. اما عشق او به شهرت، به پایانی غم‌بار انجامید.