انواع روش‌های درمان واریس پا و بهترین گزینه درمانی برای شما

واریس پا یا نارسایی مزمن وریدی (CVI) بیماریست که در آن دیواره وریدها یا دریچه ها در وریدهای پا به طور موثر کار نمی کنند؛ در نتیجه برگشت خون به قلب از پاها دشوار می شود. برای درمان واریس پا چه باید کرد؟

ورید چیست؟

ورید یک رگ خونی است که خون کم اکسیژن را از بدن به سمت قلب حمل می کند. وجود هموگلوبین فاقد اکسیژن در خون ورید آن را تیره می کند. وریدها بخشی از سیستم گردش خون هستند که خون را به قلب باز می گردانند. در مقابل، شریان رگی است که خون اکسیژن دار از قلب را به کل بدن حمل می کند.

بیماری وریدی به هر گونه بیماری گفته می شود که منجر به اختلال در ورید ها می شوند. یکی از این اختلالات وریدهای واریسی است.
ورید های واریسی می توانند به خصوص در موقع ایستادن برای مدت زمان طولانی باعث درد و تورم در پاها شوند و یا فرد را در معرض خطر ابتلا به لخته شدن خون قرار دهند.

بیماری واریس چیست؟

واریس باعث می شود خون در وریدها شناور و یا انباشته گردد که به این حالت گرفتگی پا یا سکون می گویند. واریس پا اغلب با رگهای واریسی که پیچیده خورده هستند (رگ های بزرگی نزدیک به سطح پوست) همراه است. آنها می توانند تقریبا در هر نقطه رخ دهند، اما اغلب در پاها ایجاد می شوند.

انواع وریدهای واریس

۱. ورید های واریسی سافنوس بزرگ
۲. ورید های واریسی سافنوس کوچک
۳. ورید های واریسی نوع شبکه ای
۴. وریدهای واریسی ناحیه ی تناسلی
۵. ورید های واریسی نوع رتیکولار و نوع وب (ورید عنکبوت)

علت واریس پا چیست؟

رگ ها خون را از همه اعضای بدن به قلب بازمی گردانند. برای رسیدن به قلب، خون نیاز دارد تا از رگهای پا به سمت بالا جریان یابد. ماهیچه های ساق پا و عضلات پا نیاز به انقاض دارند تا در هر مرحله فشاری به رگ ها وارد آورده و خون را به سمت بالا هل دهند. برای نگه داشتن جریان خون و جلوگیری از برگشت آن به سمت عقب، رگ ها حاوی دریچه های یک طرفه می باشند.

علت واریس پا در واقع آسیب دیدن همین دریچه هاست که اجازه می دهد تا خون به سمت عقب نشت کند. آسیب دریچه ممکن است در نتیجه پیری، نشستن و یا ایستادن بیش از حد و یا ترکیبی از پیری و کاهش تحرک رخ دهد. وقتی رگ ها و دریچه ها به نقطه ای از تضعیف شدگی می رسند که برای خون، جریان یافتن به سمت قلب دشوار گردد؛ در نتیجه فشار خون برای مدت زمان طولانی تری در رگ ها باقی مانده و منجر به واریس می شود.

واریس پا اغلب به عنوان یک نتیجه از ایجاد لخته خون در رگ های عمیق پاها که به عنوان ترومبوز ورید عمقی (DVT) می باشد، رخ می دهد که گاهی به آن سندرم بعد ترومبوز نیز می گویند. واریس همچنین از تومورهای لگن و ناهنجاری های عروقی ناشی می شود. البته گاهی اوقات به دلایل ناشناخته نیز اتفاق می افتد. نارسایی دریچه در وریدهای پا، خون را برخلاف گرانش زمین نگه میدارد که منجر به حرکات کند خون از رگ ها شده و تورم پاها را به دنبال دارد.

علائم و نشانه های واریس پا چیست؟

شدت واریس پا همراه با پیچیدگی های درمان، پیشرفت بیماری را افزایش می دهد. علایم واریس پا عبارتند از:

– تورم در پایین پاها و مچ پا، به خصوص بعد از دوره های طولانی ایستادن

– درد یا خستگی در پاها

– رگهای واریسی جدید

– براق دیده شدن پوست پاها

– پوسته پوسته شدن و یا خارش پوست درساق پاها یا پا

– زخم استاز Stasis (یا زخم استاز وریدی)

– احساس سنگینی در پاها به ویژه پس از ورزش و یا در شب

– سفت شدن چربی زیر پوست بالای مچ پا و در نتیجه چروک شدن پوست

– تلانژکتازیا در پای آسیب دیده (ورید عنکبوتی)

اگر واریس پا درمان نشود، فشار و تورم تا ریزترین عروق خونی در پاها (مویرگ ها) افزایش می یابد و باعث ترکیدگی آنها می گردد. هنگامی که این اتفاق می افتد، پوست پوشاننده، رنگ قرمز مایل به قهوه ای به خود می گیرد و اگر تحت ضربه و یا خراشیده شدن قرار گیرد، بسیار حساس به شکسته شدن می شود.

درنهایت ترکیدگی مویرگ می تواند باعث التهاب بافت محلی و آسیب بافت داخلی شود. در بدترین حالت منجر به زخم هایی می گردد که همان زخم های باز بر روی سطح پوست هستند. این زخم استاز وریدی می توانند به سختی، درمان و یا عفونی شوند. زمانی که عفونت کنترل نشود، می تواند به بافت های اطراف پخش شود؛ به این حالت بیماری سلولیت گویند.

راه های پیشگیری از واریس

وریدهای واریسی به دلایل مختلفی به وجود می آیند. عوامل خطر آن می توانند سن، سابقه خانوادگی، زن بودن، بارداری، چاقی، جایگزینی هورمونی یا درمان های ضد بارداری، نشستن یا ایستادن به مدت طولانی و دیگر عوامل را در برگیرند.

برخی از این عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی و سن، نسبت به دیگر عوامل، کمتر قابل اجتناب هستند.

اما آیا راهی برای پیشگیری کامل از تشکیل شدن رگ های واریسی وجود دارد؟
متاسفانه، جواب خیر است.
با این حال، می توان از بدتر شدن آن ها جلوگیری کرد. علاوه بر آن، می توان برای به تاخیر انداختن بروز واریس موارد زیر رارعایت کرد. این موارد عبارتند از:

1- اجتناب از نشستن ها یا ایستادن های طولانی مدت

نشستن یا ایستادن در یک حالت و به مدتی طولانی گردش خون را در درون ورید های پا و بر خلاف جاذبه دشوار می کند. این وضعیت سبب افزایش فشار وریدها شده و می تواند در نهایت به تجمع خون در نواحی مچ پا و ایجاد تورم و گرفتگی در نواحی پا و عضله ساق شود.

داشتن تحرک، فشار وریدی را کاهش داده و گردش خون را بهبود می بخشد.
در صورتی که پشت میز می نشینید ورزش های کوچکی از جمله موارد زیر انجام دهید:

مچ پایتان را به حالت پدال زدن بپرخانید.
مچ پایتان را بکشید
زانوی خود را به حالت پای کسانی که رژه می روند خم کنید.
سعی کنید حداقل 3 بار در روز پاهای خود را به مدت 15 دقیقه بالا نگه دارید. بالا بردن پاها نسبت به سطح قلب سبب شکستن چرخه جاذبه زمین می شود. این وضعیت می تواند سبب بهبود گردش خون و کاهش تورم مچ پا شود.

2- پوشیدن جوراب واریس

این جوراب ها با اعمال فشار مدوام به بازگشت جریان خون به قلب کمک می‌کنند. این فشار مداوم تورم در بخش های پایینی پا را کاهش داده و از لخته شدن خون جلوگیری می کند. با وجود پوشیدن این جوراب ها ممکن است باز هم عروق واریسی و عنکبوتی خود را ببینید.

توجه داشته باشید که پیش از خرید جوراب های واریس لازم است حتماً با یک متخصص پوست مشورت کنید تا جورابی با اندازه و فشار مناسب را به شما پیشنهاد کند.

جوراب هاب واریسی 4 نوع خفیف، متوسط، محکم و بسیار محکم دارد. بهتر است در هنگام انتخاب یکی از 4 گزینه موجود، با پزشک خود مشورت کنید.

3- پیروی از سبک زندگی سالم

رگ های واریسی می توانند بر اساس عوامل خطری به وجود آیند که فرد نمی تواند تاثیری بر روی آن ها داشته باشد. به همین دلیل، سعی در داشتن یک زندگی سالم جهت جلوگیری از آسیب بیشتر به وریدها، ضروری می باشد.

چاقی که سبب افزایش فشار درون رگ ها می شود، یکی از عوامل تشدید کننده واریس می باشد. مصرف یک رژیم غذایی سالم که از کربوهیدارت های پیچیده، مقداری کافی از پروتئین و چربی های سالم تشکیل شده است بسیار مفید است.

باید از مصرف غذاهای پرنمک اجتناب کرده و  غذاهایی  سرشار از فیبر و پتاسیم را جایگزین کرد.
باید در طول روز به مقدار کافی آب نوشید. نوشیدن آب به مقدار مناسب به معنای داشتن گردش خونی بهتر است.

4- ورزش

مفید ترین ورزش برای جلوگیری از بروز وریدهای واریسی پیاده روی است.

یوگا نیز گزینه ای مناسب می باشد. می توان بسیاری از حرکات یوگا را تمرین کرد که در آن ها پاها بالا تر از قلب قرار می گیرند.
این موارد حرکات وارونه نامیده شده و شامل ایستادن بر روی سر، ایستادن بر روی شانه ها و قرار دادن پا ها بر روی دیوار می شوند.

علاوه بر این، یوگا می تواند به کشش فرد کمک کرده و عمیق ترین عضلات موجود در ساق پا و همچنین عضلات همسترینگ را تقویت کند.

عضلات عمقی می توانند تا حدودی به عملکرد مناسب دریچه های وریدی کمک کنند. حرکات کششی و تقویت کننده عضلات شامل بسیاری از حرکات خم شدن به سمت جلو و حرکت سلام بر خورشید می شوند. دیگر انواع ورزش های مفید دوچرخه سواری و شنا کردن هستند.

5- وضعیت های خوابیدن برای زنان باردار

بارداری یکی از بزرگ ترین عوامل ایجاد وریدهای واریسی است.

خوابیدن بر روی سمت چپ بدن می تواند به جلوگیری از تشکیل وریدهای واریسی کمک کرده و علائم وریدهای واریسی موجود را کاهش دهد.
این وضعیت های خوابیدن به کاهش فشاری کمک می کنند که رحم در حال باز شدن به ورید بزرگ در قسمت میانی و راست ناحیه لگن وارد می کند.

روش‌های درمان وایریس

1- جراحی واریس

در صورتی که رگ های واریسی بزرگ باشند، ممکن است برای برداشتن آن ها به جراحی نیاز باشد. این کار معمولا تحت بیهوشی عمومی انجام می شود.

در اکثر موارد، بیمار می تواند در همان روز به خانه مرخص شود. در صورتی که جراحی بر روی هر دو پا صورت گرفته باشد احتمال دارد به یک شب بستری در بیمارستان نیاز باشد.

درمان های لیزری اغلب برای از بین بردن وریدهای کوچک تر و همچنین وریدهای عنکبوتی انجام می شوند. در این روش، لیزری قوی بر رگ های واریسی تابانده شده و آن ها را به تدریج محو می کند.

2- برش و بستن (لیگاسیون و استریپینگ)

یکی دیگر از روش های درمان واریس پا روش برش و بستن رگ واریسی است.

در این روش، دو برش ایجاد می شوند. اولین برش بر روی کشاله ران بیمار و بالای ورید مورد نظر و دومین برش بر روی قسمت پایینی پا و در نزدیکی مچ یا زانو ایجاد می شود.

قسمت بالایی ورید مورد نظر بسته می شود. یک سیم نازک و منعطف از قسمت پایینی سیاهرگ به درون آن هدایت می شود که در هنگام بیرون کشیده شدن، سیاهرگ را نیز به همراه خود بیرون می آورد.

این فرایند معمولا نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد. روش برش و بستن می تواند همراه با کبودی، خونریزی و درد باشد. در برخی موارد بسیار نادر، امکان دارد ترومبوز وریدی عمیق نیز ایجاد شود. پس از جراحی، اغلب بیماران قبل از بازگشت بر سر کار و انجام دیگر وظایف خود به 1 تا 3 هفته استراحت نیاز دارند. در دوره ریکاوری یا استراحت، جوراب های فشاری پوشیده می شوند.

3- اسکلروتراپی

اسکلروتراپی از رایج ترین روش های درمانی موجود برای عروق واریسی است. متخصصان پوست طی سال ها موفق شده اند اسکلروتراپی را ایمن تر کنند و نتایج بهتری به بیماران ارائه کنند. امروزه متخصصان پوست از این روش برای درمان عروق واریسی و عنکبوتی کوچک استفاده می کنند. اگر تصمیم به اسکلروتراپی دارید، بهتر است با فرآیند درمانی آن آشنا شوید.

مراحل اسکلروتراپی
متخصص پوست ماده ی شیمیایی را مستقیماً به درون رگ آسیب دیده تزریق می‌کند تا باعث تحریک دیواره ها شود. تزریق در چند ناحیه ی مختلف از دیواره انجام می شود.
بعد از تزریق، نواحی آسیب دیده مدتی ماساژ داده می شوند.
لازم است یک جوراب واریس برای هر پا بپوشید.
شما برای مدتی تحت نظر بوده و سپس اجازه ی بازگشت به منزل را خواهید داشت.
به منظور جلوگیری از بروز عوارض جانبی احتمالی، لازم است هر روز پیاده روی کنید و جوراب های واریس را طبق دستور پزشک بپوشید. اغلب به بیماران توصیه می شود تا این جوراب ها را برای مدت ۲ تا ۳ هفته بپوشند.
بیشتر افراد می‌توانند بلافاصله پس از یک روز از انجام این روش، سر کار بروند و به بیشتر امور روزمره ی خود بپردازند.
اسکلروتراپی باعث می شود تا دیواره ی رگ ها به هم بچسبند، تا خون نتواند در آن ها جاری شود و ایجاد تجمع کند. این امر باعث بهبود گردش خون در عروق و کاهش تورم پا می شودد.

به لطف این روش، معمولاً مویرگ های عنکبوتی طی ۳ تا ۶ هفته ناپدید می شوند و در نهایت پس از طی ۳ تا ۴ ماه به طور کامل درمان خواهند شد.
برای رسیدن به بهترین نتیجه ی درمانی، ممکن است نیاز باشد، ۲ یا ۳ بار دیگر آن را تکرار کنید.
این روش درمانی نیازی به بستری شدن و بیهوشی ندارد و در مطب پزشک توسط متخصص پوست یا جراح انجام می‌شود.

4-لیزر درمانى درون وریدى (EVLT) و درمان رادیوفرکانسی ( RFA)

EVLT و RFA از جدیدترین روش های درمان واریس هستند و اغلب به نوعی جایگزین جراحی برداشت ورید می شوند. هر دو این روش های جراحی از روش تخریب درون وریدی استفاده می کنند و درمان قطعی واریس پا هستند. متخصصین پوست از روش EVLT برای مویرگ های عنکبوتی و عروق واریسی کوچک و از روش RFA برای درمان عروق واریسی بزرگ تر استفاده می کنند.

آکادمی درماتولوژی امریکا، شیوه ی درمانی در این دو روش را به صورت زیر شرح می‌دهد:
ابتدا با استفاده از بیهوشی موضعی ناحیه ی آسیب دیده بی حس می شود. بی حسی موضعی باعث تورم این نواحی می شود.
سپس متخصص پوست یا جراح برش کوچکی در ناحیه ایجاد کرده و کاتتر (در روش RFA) یا فیبر لیزری (در روش EVLT) را وارد ورید آسیب دیده می کند.
ش با فعال شدن لیزر یا دستگاه رادیوفرکانسی، گرمای عروق بالا رفته و در نهایت موجب از بین رفتن یا بسته شدن آن ها می‌شود. بد نیست بدانید که این گرما به بافت ها و نواحی اطراف هیچ گونه آسیبی وارد نمی کند.
پس از درمان با ان روش، جوراب واریس می پوشید.
در این مرحله برای مدت کوتاهی تحت نظر پزشک هستید و سپس می توانید به خانه بروید و به زندگی عادی خود ادامه دهید.
توصیه می شود برای پیشگیری از برخی عوارض جانبی کوتاه ‌مدت این روش درمانی، مانند تورم و التهاب، برای مدت ۱ تا ۲ هفته از جوراب واریس استفاده کنید.
در این روش نیازی به استراحت طولانی مدت ندارید و از روز بعد از درمان می توانید فعالیت های روزمره ی خود را از سر بگیرید.
در روش های EVLT و RFA حدوداً یک سال طول می کشد تا عروق به طور کامل ناپدید شوند. برای رسیدن به بهترین نتیجه ی درمانی ممکن است لازم باشد ۱ یا چند بار دیگر آن را تکرار کنید.

5- فلبکتومی ترانس ایلومینیشن

یک دوربین یا اندوسکوپ ترانس ایلومیناتور از طریق برشی به زیر پوست هدایت می شود تا پزشک رگ هایی که از بین برود را ببیند.

سپس وریدهای مورد نظر بریده شده و به وسیله یک دستگاه ساکشن از طریق برش بیرون کشیده می شوند. امکان دارد برای انجام این فرایند از بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی استفاده شود. همچنین، احتمال دارد پس از عمل مقداری خونریزی و کبودی نیز به وجود آید.

عوارض واریس پا چیست؟

هر شرایطی که جریان خون طبیعی را تضعیف کند، خطر ایجاد عوارض را دارد. با این حال، در اکثر موارد، واریس هیچ عارضه ای ندارد. اگر عارضه ای رخ دهد، ممکن است به صورت خونریزی و یا لخته شدن خون در ورید پا خود را نشان دهد.

یکی از عوارض واریس، نارسایی مزمن وریدی است که در آن پوست، اکسیژن، مواد مغذی و مواد زائد را با خون به درستی مبادله نمی کند زیرا جریان خون ضعیف است. نارسایی مزمن وریدی ناشی از وریدهای واریسی نیست، اما این دو به شدت به هم وابسته هستند.

واریس پا در دوران بارداری

زنان در دوران بارداری بیشتر مستعد ورید های واریسی هستند. زنان باردار خون بیشتری در بدن دارند که فشاری اضافه بر روی سیستم گردش خون وارد می کند.

علاوه بر این، تغییر در سطوح هورمون ها می تواند منجر به شل شدن دیواره های ورید های خونی شود. هر دو عامل خطر ابتلا به ورید های واریسی را افزایش می دهند.

همانطور که رحم رشد می کند، فشار بیشتری روی ورید ها در ناحیه لگن مادر وارد می شود. در اکثر موارد، واریس پس از دوران بارداری از بین می رود.

داروی مناسب برای درمان واریس پا

قرص دافلون 500 میلی گرم یک داروی فلاونوید نیمه طبیعی است که برای درمان اختلالات عروق خونی مانند استاز وریدی، واریس، لیمفیدما و غیره استفاده می شود.
علاوه بر آن، این دارو به کنترل و درمان هموروئید داخلی و همچنین رقیق شدن بیش از حد خون کمک می کند. این دارو از چند طریق بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.

دافلون با افزایش اثر نوراپی نفرین، بر روی دیواره وریدها به انقباض آنها کمک می کند. همچنین، سبب بهبود گردش خون در وریدها می شود.

داروی دافلون همین اثرات را نیز بر روی عروق لنفی بر جای گذاشته و سبب بهبود تخلیه عروق لنفی نیز می شود. علاوه بر موارد گفته شده، این دارو با کاهش سطوح پروستاگلاندین در بدن به تسکین التهاب ها نیز کمک می کند.

موارد منع مصرف قرص دافلون

قرص دافلون 500 میلی گرم نباید در افراد مبتلا به بیماری کلیوی، اسهال، سارکوئیدوز، سطح بالای کلسیم در خون، سنگ کلیه، بیماری آدیسون، مقدار زیاد پتاسیم در خون، بیماری تامسون و غیره استفاده شود.
این در حالی است که اطلاعات موارد منع مصرف این دارو در ارتباط با دیگر دارو ها، مواد غذایی و الکل ها موجود نیست.

با این حال، مجددا توصیه می شود از آنجایی که مقدار مصرف این دارو به سابقه پزشکی فرد و وضعیت سلامتی او مانند بارداری، ابتلای قبلی به یک بیماری و غیره بستگی دارد، باید قبل از مصرف هر مقدار از این دارو برای درمان واریس پا با پزشک مشورت شود.

مصرف این دارو عوارض جانبی رایجی دارد که شامل درد شکمی، اسهال و سر دردی می شوند که با گذشت زمان و به تدریج بهبود می یابد.