داستان فیلم بتمن – Batman 1989

کارگردان: تیم برتون. تهیه‌کنندگان: پیتر گابر، جان پیترز. فیلمنامه: سام هم، وارن اسکارن. مدیر فیلمبرداری: راجر پرات. موسیقی: دنی الفمن. بازیگران: مایکل کیتون، جک نیکلسون، گیم بسینگر، رابرت ول، جک پلانس، پت هینگل، مایکل گاف، جری هال، تریسی والتر. محصول آمریکا، 126 دقیقه.

بتمن، با بروس وینِ نوجوانی آغاز می‌شود که همراه با پدر و مادر پولدارش، از یکی از کوچه‌های تنگ‌وتاریک گاتم‌سیتی عبور می‌کند و ناگهان مورد حمله تبهکارانی قرار می‌گیرند که پول و جواهرات آن‌ها را دزدیده و والیدن بتمن را به قتل می‌رسانند. بروس از همان زمان تصمیم می‌گیرد انتقام مرگ‌شان را بگیرد و گاتم را از وجود جنایتکاران پاک سازد. 20 وخرده‌ای سال بعد، بروس به ثروتمندترین آدم شهر و پرطرفدارترین مرد مجردش تبدیل‌شده. او برای مبارزه با شروران، در خانه اربابی‌ی بزرگ و مرموزش، زرادخانه‌ای از پیرفته‌ترین ابزارها و سلاح‌های تکنولوژیک راه انداخته (چون برخلاف بسیاری از قهرمان‌های کامیک، «ابرانسان» نیست) که به وی کمک می‌کنند تا به «بتمن» تبدیل شود.

بیننده فیلم ضمنا با یکی از معروف‌ترین دشمنان بتمن، جک نیپیر (جک نیکلسون) آشنا می‌شود. جک در جریان یکی از سرقت‌هایش خلع سلاح‌شده و بعد از مبارزه با بتمنف درون حوضچهٔ اسید سقوط کرده و جراحی، صورت از شکل‌افتاده‌اش را شبیه صورت نقاشی‌شدهٔ یک دلقک کرده است. او که عقل‌اش را از دست داده، اسم «ژوکر» را روی خودش می‌گذارد و با راه‌انداختن جنگی شیمیایی، به مبارزه با گاتم‌سیتی می‌رود. با کاوش در زیر پوسته داستان، متوجه شباهت‌هایی می‌شویم که با وجود دشمنی‌شان، بین بتمن و ژوکر وجود دارد. زندگی هر دوی آن‌ها با وقوع حادثه‌ای به کلی تغییر کرده؛ ما این را درک می‌کنیم و از این‌رو احتمالاً با آن‌ها همدردی هم می‌کنیم.

شخصیت بتمن، نخستین بار در 1939 در مجلات مصور (کامیک بوکس)، ظاهر شد. ماجراهای این «سلحشور شنل‌پوش»، شبیه به قصه‌های کارآگاهی آن دوران نوشته شده بود و بتمنِ بی‌رحمی را توصیف می‌کرد که جنگی بی‌امان علیه جنجه و جنایت به راه انداخته. در دهه 1950، بتمن، لحنی معتدل‌تر بهه خود گرفت که اوج‌اش سریال تلویزیونی‌اش در دهه 1960 بود. میراث بتمن به صورت چاپی، با یک جفت رمان گرافیکی دگرگون شد: بتمن: شوالیه تاریکی باز می‌گردد (1986)، اثر فرانک میلر و بتمن: شوخی مرگبار (1988) کار آلن مور. هر دوی این کتاب‌ها که در بیرون از چرخه سنتی «کامیک‌بوک» هم حسابی فروش کرد، ایدهٔ «رمان گرافیکی به منزله یک شکل هنری» را در اذهان جا انداختند.

کمپانی وارنر بعد از خرید حقوق اقتباس سینمایی بتمن، تیم برتونِ جوان را برای کارگردانی‌اش انتخاب کرد که تازه فیلم کم‌هزینه و موفق ماجراهای بزرگ پی-وی (1985) را ساخته بود. برتون از حال‌وهوای تیره‌وتار کتابِ مور خوش‌اش آمده بود و قول داد که بتمن‌اش در مایه‌های بتمن پررنگ و لعاب تلویزیونی نخواهد بود. بعد از موفقیت تجاری غیرمنتظره دومین فیلم برتون، کمدی مافوق طبیعیِ بیتل‌جوس (1988)، سرانجام با تولید بتمن موافقت شد. اما انتخاب مایکل کیتون برای ایفای نقش بتمن، با مخالفت و انتقاد فراوان همراه بود.