ابلاغ طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات: پوشش 80 درصدی اینترنت سریع – سیستم عامل داخلی امن گوشی‌های موبایل – 20 درصد گوشی‌ها با سیستم عامل داخلی و تولید داخل

جلسه 66 شورای عالی فضای مجازی در تاریخ ۲۵ مهرماه ۹۹ تشکیل شد و طرح کلان و معماری شبکه‌ ملی اطلاعات، امروز در نهایت توسط دبیر شورای عالی فضای مجازی به نهادهای مسئول ابلاغ شد.

این نهادها شامل کمیسیون تنظیم مقررات، وزارت ارتباطات، وزارت صمت، معاونت عملی و فناوری ریاست جمهوری، مرکز ملی فضای مجازی، وزارت امور خارجه، وزارت اطلاعات، مرکز مدیریت راهبری افتا، قوه قضائیه، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح هستند و وزارت ارتباطات دارای بیشترین میزان مسئولیت است.

بر این اساس 50 اقدام تعریف شده است که باید تا سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۴ عملیاتی شوند.

تقریبا همه خطوط این طرح مهم هستند. اما اهداف عملیاتی برای ما ملموس‌تر و قابل توجه‌تر هستند.

چیزهایی مانند:

– پوشش 80 درصدی دسترسی پهن باند ثابت خانوارها با متوسط سرعت دسترسی 25 مگابیت بر ثانیه و پوشش صد درصد جمعیت کشور برای دسترسی پهن باند سیار با سرعت متوسط ده مگابیت بر ثانیه؛

– ارایه خدمات پایه کاربردی داخلی با سهم ترافیک هفتاد به سی نسبت به خدمات پایه کاربردی خارجی مشابه در سبد مصرفی کاربران و نرخ رشد سالیانه ۱۰ درصدی؛

— ایجاد امکان اتصال حداقل 10 درصد کاربران با دسترسی مبتنی بر نسل جدید ارتباطات؛

– امکان اتصال و دسترسی پرسرعت سازمانها، مراکز آموزشی، پژوهشی، حوزوی، کسب و کارها و کاربران تجاری با حداقل سرعت صد مگابیت بر ثانیه؛

– تأمین کیفیت شبکه در اتصال بین دو نقطه داخلی شبکه‌های هسته و تجمیع با تأخیر کمتر از سی میلی ثانیه، اتلاف بسته داده کمتر از یک میلیونیوم و تاخیر متغیره کمتر از دو میلی ثانیه؛

– تأمین خدمات مستقل زمان شبکه برای همه زیرساختهای حیاتی، حساس و مهم کشور بدون وابستگی به سامانه‌های ناوبری جهانی نظیر GPS

– استفاده از سیستم عامل داخلی برای تمامی مراکز نظامی و امنیتی و زیرساخت‌های حیاتی در نسخه‌های رومیزی، سرور و سیستم‌های کنترل صنعتی؛

– تأمین یک سیستم عامل داخلی امن تلفن همراه؛

– کسب حداقل بیست درصد از سهم بازار گوشی تلفن همراه هوشمند با سیستم عامل داخلی توسط تولیدکنندگان داخلی؛

– ایجاد گذرگاه‌های ایمن داخلی؛

– دستیابی به سهم ده درصدی اقتصاد دیجیتال از کل اقتصاد کشور؛

– افزایش سهم خرده فروشی الکترونیکی به میزان 10 درصد از کل بازار خرده فروشی کشور؛

– رسیدن مجموع سرمایه گذاری صندوق‌های سرمایه گذاری جسورانه معادل دویست میلیون یورو در سال و سهم جمع سپاری در کشور معادل 60 میلیون یورو در سال؛

-استقرار نظام مالکیت معنوی و مادی محتوای داخلی تا سال 1400؛

– افزایش سهم صفحات فارسی از وب به بیش از 4 درصد؛

– افزایش سالیانه بیست 25 پنج درصدی محتوای مرتبط با فرهنگ‌سازی و سواد فضای مجازی.

مطالعه طرح کلان به صورت کامل و با فرمت pdf

خلاصه و برشی از برخی اقدامات مصوبه:

تحقق استقلال کشور، کاهش وابستگی و جلوگیری از دست‌اندازی بیگانگان در فضای مجازی، تأمین نیازهای عمومی مردم و ایجاد زیست بوم متناسب با فرهنگ اسلامی ایرانی، منوط به تحقق شبکه ملی اطلاعات و مستلزم فعالیت نظام‌مند و فراگیر در تقویت، ساماندهی و توسعه محتوا و خدمات کاربردی فضای مجازی است. به بیان دیگر، از یک سو معماری و کار کرد شبکه ملی اطلاعات بر اساس نیازمندی‌های خدمات و محتوا طراحی می‌شود و عملکرد آن، تاثیر مستقیمی بر ارتقای کیفیت خدمات و محتوا خواهد داشت و از سوی دیگر، تقویت، ساماندهی و توسعه محتوا و خدمات کاربردی فضای مجازی، در پیشرفت، ارتقاء و کاربردی‌تر شدن شبکه ملی اطلاعات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

خلاصه و برشی از برخی اقدامات مصوبه:

ماده ۱- خط مشی‌های حاکم بر شبکه ملی اطلاعات

به منظور استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی در جهت استقلال و تسهیل خدمت رسانی، عدالت، شفافیت و پیشرفت اقتصادی و اجتماعی، خط مشی‌های حاکم بر شبکه ملی اطلاعات به شرح ذیل است:

– درون‌زایی و خوداتکایی؛

– برون نگری؛

-فرصت سازی؛

-بازدارندگی، پایداری و تاب‌آوری در مقابل انواع تهدیدات؛

-حکمرانی یکپارچه و منعطف؛

-روز آمدی، نوآوری و آینده نگری؛

-مشارکت فعال ذی ربطان؛

– کار کرد فرهنگی اجتماعی مبتنی بر نقشه مهندسی فرهنگی کشور؛

-توسعه سبز و سلامت محور.

ماده ۲- اهداف راهبردی و عملیاتی در افق 1404

-اهداف راهبردی

– دستیابی به جامعه‌ای پیشرو و اخلاق مدار، با بهره‌مندی عادلانه همه آحاد جامعه از فرصت‌های فضای مجازی و رشد محتوا و خدمات داخلی، ارتقاء کیفیت زندگی و افزایش سواد فضای مجازی منطبق بر ارزش‌های اسلامی – ایرانی؛

— ارتقاء جایگاه و کسب سهم مناسب از اقتصاد دیجیتال و شکوفایی کسب و کارهای دانش بنیان، خلاق و مولد با بهره‌گیری از ظرفیت‌های شبکه ملی اطلاعات مبتنی بر سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی؛

– فراهم‌سازی زمینه‌های حکمرانی صالحانه در فضای مجازی با تاکید بر مردم سالاری دینی، عدالت اجتماعی، آزادی‌های مشروع و مسئولانه، حفظ کرامت و حقوق انسان‌ها و امنیت عمومی، شفافیت نظام اداری و مقابله با فساد و جرایم سایبری؛

– استقرار نظام جامع و فراگیر در سطح ملی، برای امن سازی، پایدار‌سازی و تداوم ارایه خدمات زیرساخت‌های حیاتی، حساس و مهم؛

— ارتقاء جایگاه جمهوری اسلامی ایران به تراز قدرت‌های سایبری جهانی با ایجاد موازنه تاثیر و گسترش تعاملات دوجانبه و چندجانبه با دیگر کشورها در جهت اجماع سازی، گفتمان سازی، اقناع و شکل دهی به قواعد، مقررات و استانداردهای فضای مجازی با ابتکار عمل و رویکرد مواجهه فعال؛

-حضور جریان ساز و هدفمند در عرصه‌های ملی و فراملی فضای مجازی برای ترویج گفتمان انقلاب اسلامی.

اهداف عملیاتی

اهداف عملیاتی شامل چهار بخش است؛ در بخش اول به صورت جامع به اهداف عملیاتی شبکه ملی اطلاعات پرداخته شده و در سه بخش دیگر، آن دسته از اهداف عملیاتی که موجب پیشرفت، ارتقاء و کاربردی‌تر شدن شبکه می‌شود، ارایه شده است.

– اهداف عملیاتی شبکه ملی اطلاعات

– پوشش هشتاد درصدی دسترسی پهن باند ثابت خانوارها با متوسط سرعت دسترسی بیست و پنج مگابیت بر ثانیه و پوشش صد درصد جمعیت کشور برای دسترسی پهن باند سیار با سرعت متوسط ده مگابیت بر ثانیه؛

-مزیت بخشی اقتصادی و تعرفه گذاری رقابتی در دسترسی به خدمات کاربردی و محتوای داخلی به میزان حداقل دو برابر و در دسترسی به خدمات پایه کاربردی شبکه ملی اطلاعات به میزان حداقل سه برابر نسبت به رقبای خارجی تا سال ۱4۰۰؛

– مزیت بخشی کیفی در دسترسی به خدمات و محتوای داخلی به میزان پنج برابر نسبت به خدمات و محتوای خارجی تا پایان سال ۱4۰۰؛

– ارایه خدمات پایه کاربردی داخلی با سهم ترافیک هفتاد به سی نسبت به خدمات پایه کاربردی خارجی مشابه در سبد مصرفی کاربران و نرخ رشد سالیانه ۱۰ درصدی؛

— ایجاد امکان اتصال حداقل ده درصد کاربران با دسترسی مبتنی بر نسل جدید ارتباطات؛

–هزینه سالانه دسترسی پهن باند خانگی به حداکثر دو درصد از سرانه در آمد ناخالص ملی؛

– امکان اتصال و دسترسی پرسرعت سازمانها، مراکز آموزشی، پژوهشی، حوزوی، کسب و کارها و کاربران تجاری با حداقل سرعت صد مگابیت بر ثانیه؛

– تأمین کیفیت شبکه در اتصال بین دو نقطه داخلی شبکه‌های هسته و تجمیع با تأخیر کمتر از سی میلی ثانیه، اتلاف بسته داده کمتر از یک میلیونیوم و تاخیر متغیره کمتر از دو میلی ثانیه؛

– تأمین خدمات مستقل زمان شبکه برای همه زیرساختهای حیاتی، حساس و مهم کشور بدون وابستگی به سامانه‌های ناوبری جهانی نظیر GPS

– مدیریت کامل منابع ملی و بین المللی مورد استفاده در زیرساخت ارتباطی کشور؛

– پشتیبانی کامل زیرساخت‌های ارتباطی کشور از نسخه شش پروتکل اینترنت و کسب سهم سی درصدی در لایه دسترسی؛

– ارایه خدمات زیر شبکه‌های امن و مدیریت پذیر؛

– ایجاد حداقل سه قطب مرکز داده در سه استان و ایجاد نقطه حضور بین الملل در منطقه ویژه ارتباطات و فناوری اطلاعات با رعایت اصول دفاعی و امنیتی؛

-شکل‌گیری حداقل سه فراهم‌کننده خدمات ابری داخلی با قابلیت تأمین نیازهای زیرساختی، ذخیره سازی، پردازشی و سکویی برای همه خدمات پایه داخلی و کسب سهم بازار هشتاد درصدی از کل نیاز خدمات ابری کشور؛

– استقرار کامل خدمات پایه کاربردی داخلی (با اولویت پیام رسان اجتماعی و موتور جستجو) با قابلیت تأمین نیازهای ملی و پاسخگویی به همه محتواهای مورد نیاز کشور با اولویت محتواهای خط و زبان فارسی تا سال ۱۶۰۰؛

-قرار‌گیری زبان فارسی به عنوان زبان پیش فرض در هشتاد درصد خدمات و تجهیزات هوشمند همراه؛

– استفاده از سیستم عامل داخلی برای تمامی مراکز نظامی و امنیتی و زیرساخت‌های حیاتی در نسخه‌های رومیزی، سرور و سیستم‌های کنترل صنعتی؛

– تأمین یک سیستم عامل داخلی امن تلفن همراه؛

– کسب حداقل بیست درصد از سهم بازار گوشی تلفن همراه هوشمند با سیستم عامل داخلی توسط تولیدکنندگان داخلی؛

-مصون سازی، کاهش آسیب پذیری و افزایش پایداری و تاب‌آوری امنیتی و دفاعی شبکه ملی اطلاعات در برابر تهدیدات بدون اتکا به خدمات خارجی؛

– ایجاد گذرگاه‌های ایمن داخلی؛

– تحقق کامل گذرگاه‌های ایمن مرزی؛

-رشد بومی‌سازی تجهیزات شبکه به میزان ده درصد سالیانه بر اساس اولویتهای تعیین شده توسط مرکز ملی فضای مجازی؛

-بومی‌سازی سامانه‌های امنیتی مورد نیاز شبکه ملی اطلاعات به میزان صد در صد؛

-اجرای کامل نظام پیشگیری و مقابله با حوادث فضای مجازی و نظام هویت معتبر در فضای مجازی مصوب شورای عالی فضای مجازی؛

-تأمین ادله الکترونیکی در خدمات شبکه ملی اطلاعات در چارچوب قوانین کشور و مصوبات شورای عالی فضای مجازی؛

-اجرای الزامات صیانت از حریم خصوصی و حقوق عامه در سطح خدمات شبکه ملی اطلاعات در چارچوب طرح مصوب شورای عالی فضای مجازی و قوانین کشور؛

-ارتقاء سالم‌سازی خدمات شبکه ملی اطلاعات به میزان بیست درصد در سال؛

– ارتقاء سطح آمادگی امنیتی و دفاعی شبکه ملی۔

-اهداف عملیاتی خدمات کاربردی

– رسیدن به شاخص تمرکز مطلوب در سکوهای بومی خدمات؛

– استقرار کامل سکوهای ارایه خدمات الکترونیکی اعم از دولت، سلامت، تجارت، آموزش، قضایی،

گردشگری، حمل و نقل و انتظامی با تعرفه مناسب برای آحاد مردم؛

– دستیابی به سهم ده درصدی اقتصاد دیجیتال از کل اقتصاد کشور؛

– افزایش سهم خرده فروشی الکترونیکی به میزان ده درصد از کل بازار خرده فروشی کشور؛

– رسیدن مجموع سرمایه گذاری صندوق‌های سرمایه گذاری جسورانه معادل دویست میلیون یورو در سال و سهم جمع سپاری در کشور معادل شصت میلیون یورو در سال؛

– ایجاد حداقل دو سکوی ارایه خدمت با سهم بیست درصدی از کاربران منطقه و دارای بازار جهانی؛

– استقرار نظام جامع تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی؛

– نظام مند‌سازی فعالیت خدمات خارجی در شبکه ملی اطلاعات.

اهداف عملیاتی محتوا

– استقرار نظام تنظیم مقررات زنجیره تولید، نشر و مصرف محتوا؛

-استقرار نظام مالکیت معنوی و مادی محتوای داخلی تا سال 1400؛

– دستیابی اقتصاد محتوای داخلی به سهم پانزده درصدی از اقتصاد دیجیتال کشور با نرخ رشد سالیانه پنجاه درصد؛

-تحقق سهم هفتاد درصدی خدمات محتوایی داخلی (اعم از ویدیوی درخواستی و اشتراک ویدیو) از ترافیک مصرفی کاربران با نرخ رشد سالیانه چهل درصدی از طریق تنظیم مقررات تولید و خدمات محتوا؛

– سهم حداقل چهل درصدی محتوای حرفه‌ای داخلی سازگار با فرهنگ اسلامی- ایرانی از سبد محتوای حرفه‌ای سکوهای داخلی و سکوهای خارجی مجاز در کشور؛

– ایجاد شبکه اختصاصی ایمن، سالم و مفید کودک و نوجوان و افزایش سهم ترافیک محتوای مفید اختصاصی رده‌های سنی کودک و نوجوان به پانزده درصد از ترافیک کل کشور؛

– تامین نیاز کشور به دانشنامه عمومی فراگیر و دانشنامه‌ها و بانکهای اطلاعاتی تخصصی در حوزه‌های مختلف علوم؛

– افزایش نرخ رشد سالیانه سی درصدی سهم بازی‌های رایانه‌ای داخلی؛

– تامین نیاز محتوایی کشور در خدمات ویدیوی درخواستی و اشتراک ویدیو از طریق سامانه‌ها و سکوهای و داخلی با حداقل ده میلیون مشترک فعال؛

– گسترش منطقه‌ای و بین المللی سامانه‌های داخلی اعم از شبکه‌های اجتماعی و نمایشی برخط با جذب سی

درصد از کاربران منطقه غرب آسیا، کشورهای عضو اکو و کشورهای عربی؛

– رده‌بندی محتوای حرفه‌ای منتشر شده و محتوای کاربر محور با تاکید بر ساز و کارهای خود تنظیم گری؛

– افزایش سهم صفحات فارسی از وب به بیش از چهار درصد؛

– کسب سهم چهل درصدی ابزارهای بومی خط و زبان فارسی و آزادسازی پیکره‌ها و منابع محتوایی مورد نیاز

– دستیابی به حداقل سه سامانه خدمات ارزیابی و صحت سنجی اخبار و محتوا؛

– تامین نیاز کشور در حوزه سکوهای آموزشی فراگیر اعم از آموزش‌های دانشگاهی، مقاطع تحصیلی، عمومی و مهارتی با ظرفیت ارایه خدمات به بیست میلیون کاربر؛

– رشد سالیانه چهل درصدی سهم تبلیغات قانونی از کل بازار تبلیغات سکوهای داخلی و خارجی فعال در کشور؛

– افزایش سالیانه بیست و پنج درصدی محتوای مرتبط با فرهنگ‌سازی و سواد فضای مجازی.

-اهداف عملیاتی سالم‌سازی محتوا و امنیت خدمات

– کاهش نرخ رشد جرایم فضای مجازی به میزان سالیانه حداقل سی درصد با فراهم‌سازی امکانات،

زیرساخت‌های لازم و ارتقاء توان پیشگیری و مقابله با جرایم و حوادث فضای مجازی؛

– ارتقاء توان دستگاه‌های امنیتی، انتظامی و قضایی در اشراف اطلاعاتی و شناسایی و مقابله با تخلفات و جرایم سازمان یافته فضای مجازی به میزان حداقل سالیانه بیست و پنج درصد؛

– کاهش متوسط زمان پاسخگویی به استعلام‌های قضایی و رسیدگی به شکایات مرتبط با جرایم فضای مجازی به میزان سالیانه حداقل سی درصد؛

– ارتقاء سالم‌سازی و کاهش محتوای آسیب رسان و مجرمانه در فضای عمومی به میزان سالیانه حداقل سی درصد؛

– استقرار نظام حقوقی و دیپلماسی سایبری در حفظ و صیانت از حقوق و منافع ملی؛

– ارتقاء اشراف، رصد، ضرایب امنیتی و امکان اعمال سیاست‌های حاکمیتی در لایه خدمات کاربردی و محتوا بر اساس پیوست امنیتی؛

– ایجاد نظام هوشمند بومی امنیت و دفاع سایبری؛

– مدیریت مخاطرات و ارتقاء امن‌سازی خدمات به میزان سالیانه حداقل سی درصد؛

– کاهش مدت زمان رسیدگی به حوادث فضای مجازی به میزان سالیانه حداقل سی درصد از طریق تقویت تیم‌های پاسخگویی به حوادث