خبر غافل‌گیرکننده و شگفت‌آور ناسا: کشف قطعی آب روی سطح کره ماه؛ همان آبی که در زمین می‌نوشیم!
ناسا یک خبر غافل‌گیرکننده و شگفت‌انگیز دارد: برای اولین بار دانشمندان با استفاده از رصدخانه هوایی سوفیا (SOFIA) موفق به شناسایی آب در سطح کره ماه شدند. آب موجود در ماه بیشتر و گسترده‌تر از آن چیزی است که تصور می‌شد.
ناسا روز دوشنبه ۲۶ اکتبر در کنفرانسی این خبر بزرگ را اعلام کرد و رهبران پروژه درباره آن بحث و تبادل‌نظر کردند. یکی دیگر از محورهای این کنفرانس، پروژه جاه‌طلبانه Artemis برای فرود آمدن فضانوردان در قطب جنوب ماه در سال ۲۰۲۴ بود.
دانشمندان فضایی و نجوم در سال ۲۰۰۹ علائمی از وجود آب در سطح ماه پیدا کردند و در سال ۲۰۱۸ توانستند قطعه‌های یخی متشکل از آب را در قطب جنوبی ماه کشف کنند؛ در دهانه‌هایی از حفره‌هایی که همیشه در سایه هستند. این یخ‌های آبی قرار بود منبع آب احتمالی آینده فضانوردان در سفر به کره ماه باشند.
باور کنید در ماه آب هست
اما امروز اعلام شد طی دو مطالعه جدیدی که انجام شده، مقداری آب در یکی از بزرگ‌ترین دهانه‌های در معرض خورشید روی سطح کره ماه کشف کردند. همین‌طور، مشخص شد در سطح ماه لکه‌های زیادی از یخ‌های آبی پنهان در دریچه‌های سرد کوچکی وجود دارد. این یخ‌های آبی همیشه وجود دارند؛ چون دائما در سایه قرار دارند و از دو سوی کره ماه آفتاب نمی‌گیرند.
در کشف‌های پیشین، یخ‌آب‌ها براساس امضای طیفی که مشخص‌کننده ترکیب شیمیایی آنها بود؛ شناسایی شدند ولی در کشف جدید، داده‌هایی به دست آمده است که دقیقا امضای شیمیایی یک مولکول آب را در نزدیکی دهانه کلاویوس، یکی از بزرگ‌ترین دهانه‌های کره ماه نشان می‌دهند. این داده‌ها می‌گویند میان یک قطه آب و ماده هیدروکسیل چسبیده به مواد معدنی در سطح ماه هیچ فرق نیست.
این مولکول‌ها دقیقا ساختاری H2O و شبیه به آبی که در زمین می‌شناسیم؛ دارند و اطلاعات پیشین از موجود آب قمری روی ماه را به چالش کشیده است.
با کشف آب در کره ماه، فصل جدیدی در اکتشافات فضایی به وجود آمده است و سوالات زیادی پیش پای دانشمندان قرار می‌دهد. اینکه آب چگونه در سطح کره ماه شکل گرفته و چگونه ذخیره می‌شود؟
یک احتمال این است که آب در ساختارهای کوچکی در دل خاک‌ها پنهان شده باشد. این ساختارها بر اثر گرمای زیاد ناشی از برخورد شهاب سنگ‌ها با یکدیگر درست شده باشند. احتمال دیگر هم پنهان شدن مولکول‌های آب در میان دانه‌های خاک روی سطح ماه است که باعث می‌شود نور خورشید به آنها نتابد و در امان بمانند.
دانشمندان درگیر این پروژه می‌گویند احتمالا چیزی در کره ماه دارد آب تولید می‌کند و چیز دیگری این آب را نگه می‌دارد. چون در غیر این صورت باید آب در اثر گرمای آفتاب از بین می‌رفت.
ویژگی‌های رصدخانه سوفیا
کشف جدید ناسا توسط رصدخانه سوفیا انجام گرفته که روی یک هواپیمای جت ۷۴۷ مستقر شده است. این هواپیمای آلمانی امریکایی اولین پرواز خود را در سال ۲۰۰۷ انجام داده و دقیقا برای برداشت طول موج‌های منحصربه‌فرد مولکول‌های آب در سطح کره ماه به کار گرفته شده است.
روی این هواپیما تلسکوپ FORCAST یا Faint Object infraRed CAmera for the SOFIA Telescope نصب شده است. هواپیمای ۷۴۷ اصلاح شده با بردن این تلسکوپ به بیرون از جو زمین، یک موقعیت خاص برای دریافت طول موج‌های آب فراهم می‌کند.
لایه‌های جوی باعث می‌شوند برحی طیف‌های رادیویی مانند طیف‌هایی نور مرئی عبور کنند و باقی طیف‌ها مانند مادون قرمز در زمین دریافت نشوند. نور مادوق قرمز که در طیف‌های مختلف بخار آب وجود دارد؛ فقط در بالای جو زمین و با تلسکوپ‌های مادون قرمز دریافت می‌شوند.
برخلاف تلسکوپ فضایی اسپیتزر و رصدخانه فضایی هرشل (هر دو بازنشسته شدند)، رصدخانه سوفیا در هر بار بازگشت به زمین می‌تواند ارتقا پیدا کند و مجهزتر شود. هریک از پروازهای این رصدخانه هوایی ۲۰ ساعت طول می‌کشد و در مرکز تحقیقات پرواز آرمسترانگ پالمدیل کالیفرنیا ناسا نگهداری می‌شود.
کشف آب، بسیاری از پروژه‌ها و برنامه‌های فضایی را تغییر خواهد داد و دوباره برنامه سفر به ماه و بازگشت فضانوردان به سطح این سیاره را زنده می‌کند. حتی امیدها برای کشف آب در سیاره‌های دیگر مانند کره مریخ نیز دوباره زنده شده است.
