آیا حادثه چرنوبیل به صورت ناخواسته به نفع محیط زیست تمام شده؟!
دیگر به لطف سریال چرنوبیل، حتی آنهایی که با فاجعه‌بارترین حادثه هسته‌ای دنیا هم آشنا نبودند، با آن کاملا آشنا شده‌اند. این حادثه در سال ۱۹۸۶ در اوکراین که آن زمان عضو اتحاد جماهیر شوروری بود، رخ داد. به دنبال یک آزمایش ایمنی و اشتباهات مکرر، انفجار رخ داد و آسمان پر از آلودگی شد و باران آلوده سراسر اروپا را تهدید کرد.
در این حادثه ۱۰۰ نفر بالافاصله به خاطر پرتوها فوت کردند. سازمان بهداشت جهانی WHO اعلام کرده که تا سال ۲۰۰۵، چهار هزار مورد مرگ ناشی از حادثه را ثبت کرده است. اما گروه‌های دیگر تعداد فوت‌ها را تا ۱۶ هزار هم تخمین می‌زنند.
بعد از حادثه ۱۱۷ هزار نفر از ساکنان منطقه از آن خارج شدند. اول ساکنان شهر Pripyat خارج شدند، شهری که اصلا برای سکونت کارکنان نیروگاه و خدمات‌رسانی به آنها ایجاد شده بود.
بعد از آن یک منطقه قرنطینه و ممنوع مشخص شد که شعاعش ۳۰ کیلومتر بود. حتی بخش‌هایی از بلاروس بعد از بارش هسته‌ای، منطقه ممنوع اعلام شد.
مساحت مناطق ممنوعه حدود ۲۸۰۰ کیلومتر مربع برآورد می‌شود. حدود ۴۰۰ هکتار از درخت‌های کاج بعد از حادثه نابود شدند و به علاوه پوشش گیاهی و جمعیت جانوری و حیات میکروبی منطقه هم آسیب دید. منابع آب هم آلوده شدند.
اما به صورت متناقضی حالا که ۳۵ سال از حادثه گذشته، وقتی دوباره منطقه را می‌بینیم، می‌بینیم که طبیعت دوباره در حال تلاش بر احیای خود است تا هم خود را از آسیب حادثه برهاند و هم از تخریب‌هایی که قبلا انسان‌ها برای ساخت شهر و نیروگاه به عمل آورده بودند.
الان حتی گونه‌های نادری مانند سیاه‌گوش هم در منطقه مشاهده شده. در بخش بلاروسی دچار حادثه جمعیت گراز و گوزن شمالی و آهوها به شدت افزایش یافته‌اند، گرگ‌ها هم همین طور. برآورد می‌شود که جمعیت گرگ‌ها ۷ برابر شده باشد. یک نوع اسب نادر به نام اسب Przewalski در منطقه دیده شده است.
البته ما فعلا نمی‌دانیم که جانداران چقدر سالمند و چقدر تحت تاثیر تشعشعات قرار می‌گیرند.
اما نکته عجیب این است که در مجموع، حادثه به نفع دیگر جانداران از گیاهان گرفته تا جانوران تمام شده است!
مقامات اوکراینی برآورد می‌کنند که تا ۳۲۰ سال دیگر هم انسان‌های نمی‌توانند ساکن منطقه بشوند. البته سازمان صلح سبز و همچنین کارگردان سریال چرنوبیل می‌گویند که این طور نیست و تا ۲۰ هزار سال آینده هم کسی نمی‌تواند ساکن این منطقه بشود!
جالب است بدانید که علیرغم ممنوعیت هنوز ۱۸۷ نفر در داخل شعاع ۳۰ کیلومتری ممنوعه ساکن هستند. این امر البته غیرقانونی است. اما مقامات محلی سال ۲۰۱۲ به صورت غیررسمی اجازه دادند تعدادی از ساکنان کهنسال منطقه در خانه خود زندگی کنند و به زور بیرون آورده نشوند!
از همه این حرف‌ها باید نکته‌ای بر ما روشن شود:
چقدر خوب که قبل از اینکه حادثه‌ای باعث بیرون رفتن اجباری ما از منطقه شود یا قبل از اینکه جمعیت انسانی به دلیلی منقرض شود، به خود بیاییم و اجازه بدهیم محیط زیست و طبیعت اندکی نفش بکشد!
سال ۲۰۰۸ یک سریال مستند جالب پخش می‌شد که خیلی دوستش داشتم. نام این مستند Life After People بود و در آن نشان داده می‌شد که اگر انسان‌ها ناگهان محو بشوند، چقدر طول می‌کشد که آثار تمدنی به تدریج محو شوند و طبیعت دوباره احیا شود و شهرها و کارخانه‌ها را فرابگیرد.
