آیا حادثه چرنوبیل به صورت ناخواسته به نفع محیط زیست تمام شده؟!
دیگر به لطف سریال چرنوبیل، حتی آنهایی که با فاجعه‌بارترین حادثه هسته‌ای دنیا هم آشنا نبودند، با آن کاملا آشنا شده‌اند. این حادثه در سال 1986 در اوکراین که آن زمان عضو اتحاد جماهیر شوروری بود، رخ داد. به دنبال یک آزمایش ایمنی و اشتباهات مکرر، انفجار رخ داد و آسمان پر از آلودگی شد و باران آلوده سراسر اروپا را تهدید کرد.
در این حادثه 100 نفر بالافاصله به خاطر پرتوها فوت کردند. سازمان بهداشت جهانی WHO اعلام کرده که تا سال 2005، چهار هزار مورد مرگ ناشی از حادثه را ثبت کرده است. اما گروه‌های دیگر تعداد فوت‌ها را تا 16 هزار هم تخمین می‌زنند.
بعد از حادثه 117 هزار نفر از ساکنان منطقه از آن خارج شدند. اول ساکنان شهر Pripyat خارج شدند، شهری که اصلا برای سکونت کارکنان نیروگاه و خدمات‌رسانی به آنها ایجاد شده بود.
بعد از آن یک منطقه قرنطینه و ممنوع مشخص شد که شعاعش 30 کیلومتر بود. حتی بخش‌هایی از بلاروس بعد از بارش هسته‌ای، منطقه ممنوع اعلام شد.
مساحت مناطق ممنوعه حدود 2800 کیلومتر مربع برآورد می‌شود. حدود 400 هکتار از درخت‌های کاج بعد از حادثه نابود شدند و به علاوه پوشش گیاهی و جمعیت جانوری و حیات میکروبی منطقه هم آسیب دید. منابع آب هم آلوده شدند.
اما به صورت متناقضی حالا که 35 سال از حادثه گذشته، وقتی دوباره منطقه را می‌بینیم، می‌بینیم که طبیعت دوباره در حال تلاش بر احیای خود است تا هم خود را از آسیب حادثه برهاند و هم از تخریب‌هایی که قبلا انسان‌ها برای ساخت شهر و نیروگاه به عمل آورده بودند.
الان حتی گونه‌های نادری مانند سیاه‌گوش هم در منطقه مشاهده شده. در بخش بلاروسی دچار حادثه جمعیت گراز و گوزن شمالی و آهوها به شدت افزایش یافته‌اند، گرگ‌ها هم همین طور. برآورد می‌شود که جمعیت گرگ‌ها 7 برابر شده باشد. یک نوع اسب نادر به نام اسب Przewalski در منطقه دیده شده است.
البته ما فعلا نمی‌دانیم که جانداران چقدر سالمند و چقدر تحت تاثیر تشعشعات قرار می‌گیرند.
اما نکته عجیب این است که در مجموع، حادثه به نفع دیگر جانداران از گیاهان گرفته تا جانوران تمام شده است!
مقامات اوکراینی برآورد می‌کنند که تا 320 سال دیگر هم انسان‌های نمی‌توانند ساکن منطقه بشوند. البته سازمان صلح سبز و همچنین کارگردان سریال چرنوبیل می‌گویند که این طور نیست و تا 20 هزار سال آینده هم کسی نمی‌تواند ساکن این منطقه بشود!
جالب است بدانید که علیرغم ممنوعیت هنوز 187 نفر در داخل شعاع 30 کیلومتری ممنوعه ساکن هستند. این امر البته غیرقانونی است. اما مقامات محلی سال 2012 به صورت غیررسمی اجازه دادند تعدادی از ساکنان کهنسال منطقه در خانه خود زندگی کنند و به زور بیرون آورده نشوند!
از همه این حرف‌ها باید نکته‌ای بر ما روشن شود:
چقدر خوب که قبل از اینکه حادثه‌ای باعث بیرون رفتن اجباری ما از منطقه شود یا قبل از اینکه جمعیت انسانی به دلیلی منقرض شود، به خود بیاییم و اجازه بدهیم محیط زیست و طبیعت اندکی نفش بکشد!
سال 2008 یک سریال مستند جالب پخش می‌شد که خیلی دوستش داشتم. نام این مستند Life After People بود و در آن نشان داده می‌شد که اگر انسان‌ها ناگهان محو بشوند، چقدر طول می‌کشد که آثار تمدنی به تدریج محو شوند و طبیعت دوباره احیا شود و شهرها و کارخانه‌ها را فرابگیرد.
