بالاخره به هدف خودم میرسم یا باز شکست میخورم؟ با پاسخ دادن به این سؤالات میتوانید شانس موفقیت یا شکست خود را پیدا کنید!
اراده، عزم راسخ و استقامت مهم است ولی تحقیقات نشان میدهند داشتن یک ذهنیت استراتژیک اهمیت بیشتری دارد

وقتی به موفقیت علاقهمند باشید؛ آخرین فردی که باید در این مسیر تسلیم شود؛ خودتان هستید. ریزهکاریهای مسیر مهم است ولی مهمتر ماندن در مسیر و ادامه دادن است. شاید نیاز پیدا کنید تغییر مسیر بدهید؛ ولی این به تشخیص شما برمیگردد و اینکه چقدر دوست دارید ادامه بدهید.
طبق مطالعهای که در سال ۲۰۲۰ در نشریه Proceedings of the National Academic of Sciences منتشر شد؛ به میزان برخورداری از یک «ذهنیت استراتژیک» میتواند به طور منحصربهفردی در دستیابی به اهداف بزرگ تاثیرگذار باشد.
ذهنیت استراتژیک فقط یک استعداد ذاتی نیست بلکه یک مهارت اکتسابی است و با تمرین و اصلاح فرآیندهای فعلی، روالها و عادتها برای غلبه بر شکستها و بهبود بیشتر موفقیتها به دست میآید.
محققان مینویسند: «این بدان معنی است که یک ذهنیت استراتژیک صرفا دانش کلی افراد درباره استراتژیها یا میزان استفاده افراد از هر استراتژی خاص را نشان نمیدهد؛ در عوض یک گرایش عمومی به سمت استفاده از استراتژیهای فراشناختی بازخودآرایی است.»
به زبان ساده، مرتبا از خودتان پرسشهای درستی بپرسید تا بتوانید راهی بهتر پیدا کنید.
یک ذهنیت استراتژیک
تصور کنید شما یک فروشنده هستید. حتی اگر یک کارآفرین هم باشید؛ باز هم یک فروشنده محسوب میشوید. شما در فروش خوب هستید و همه از شما رضایت دارند.
اما خودتان از این نتایج راضی نیستید و موفقیت بیشتری میخواهید. گاهی اوقات پای یک قرارداد فروش بزرگ مینشینید و همه مراحل کار به خوبی پیش میرود و فقط یک امضا باقی مانده است تا یک معامله بزرگ را به پایان رسانده باشید؛ همان فروشی که برای شما یک موفقیت محسوب میشود.
اما یکباره و در لحظه آخر، مشتری منصرف میشود و قرارداد روی هوا میرود. اگر مانند اکثر مردم باشید؛ یک تاسف کوتاه خورده و دیگر پیگیر نمیشوید و دنبال فروش و هدف بعدی میروید. پیش خودتان میگوید شاید مشتری فقط به دنبال کسب اطلاعات بود و هرگز قصد خرید نداشت. به علاوه، هیچکسی تضمین نمیدهد هر قراردادی امضا شود و طبیعی است برخی قراردادها نهایی نشوند.
اما اگر یک ذهنیت استراتژیک داشته باشید؛ تلاش برای پیروزی را متوقف نمیکنید و دوست ندارید این قرارداد همینطوری بینتیجه رها شود. ارزیابی میکنید چه چیزهایی خوب پیش رفته و چه چیزهایی خوب نبوده و احتمال اشکال آنجا است. سعی میکنید روندها و عادتهای خود را اصلاح کنید و در قرارداد بعدی بهتر ظاهر شوید. خوب میدانید در شانس بعدی باید چگونه برخورد کنید و نیاز به چه روالهایی برای خواندن ذهن مشتری دارید.
مهارتهای خود را بهبود میدهید و تمایل دارید مهارتهای جدیدتری یاد بگیرید یا مهارتهای پیشین خود را یک سطح افزایش دهید. روی انضباط شخصی برای ادامه کار تمرکز میکنید و مرتبا روندهای خود را ارزیابی و بهبود میدهید. این یک ذهنیت استراتژیک است!
چگونه یک ذهنیت استراتژیک را توسعه دهیم؟
محققان پرسشهای زیر را از دانشجویان پرسیده و از آنها خواستند که خود را با امتیاز ۱ (هرگز) تا ۵ (همیشه) ارزیابی کنند:
۱- وقتی در کاری به بنبست میخورم؛ چقدر از خودم میپرسم: «اکنون چه کارهایی میتوانم انجام بدهم که به خودم کمک کرده باشم؟»
۲- هر وقت احساس میکنم پیشرفتی نداشتم؛ چقدر و چند بار از خودم میپرسم: «آیا روش بهتری برای انجام کار وجود دارد؟»
۳- هر وقت از انجام کاری ناامید میشوم؛ چند بار از خودم میپرسم: «چگونه میتوانم این کار را بهتر انجام بدهم؟»
۴- در لحظاتی که احساس چالش میکنم؛ چند بار از خودم میپرسم: «چه کارهایی در این زمینه انجام دهم که بهتر شوم؟»
۵- هنگامی که دارم با چیزی دست و پنجه نرم میکنم؛ چقدر از خودم میپرسم: «چه کاری برای کمک به خودم انجام دهم؟»
۶- هر وقت در چیزی احساس دشواری میکنم؛ چقدر از خودم میپرسم: «چه کاری در این زمینه انجام دهم تا بهتر شوم؟»
قابل پیشبینی است که گرفتن امتیازات بالاتر به نشانه موفقتر بودن در آینده است. یعنی قابل پیشبینی است که این فرد میتواند در آینده به اهداف بزرگ خود دست پیدا کند.
این پرسشها نشان میدهند صرفنظر از هدف، پذیرش یک ذهنیت استراتژیک، باعث افزایش احتمال موفقیت میشود.
در مطالعه دیگری، شرکتکنندگانی که روی مفهوم ذهنیت استراتژیک تاکید داشتند و بر اهمیت انجام کارهایی برای غلبه بر شکست و عقبنشینیها اصرار کردند و دائما دنبال یافتن راهی بهتر بودند؛ به طور قابل توجهی نسبت به افرادی که فقط یک دید کلی داشتند و اینکه میتوانند انجام بدهند یا خیر، برتری داشتند.
این افراد فقط به یک رویکرد حل مسئله توجه نکردند و دنبال روشهای دیگر و آزمون و خطاهای بیشتر رفتند. کاوش کردند؛ با مسئله درگیر شدند و رویکردهای خود را بهینهسازی کردند.
براساس گفته محققان: «در میان چالشها، بسیاری از مردم به سادگی استراتژیهای غیربهینه را اتخاذ میکنند و تصور میکنند برای گذراندن زندگی این استراتژیها خوب هستند. اما ما دریافتیم یک ذهنیت استراتژیک به طور غیرمستقیم به سوی اهداف چالشبرانگیز بلندمدت مهم و ناآشنا و پیشرفتهای طولانی گرایش پیدا میکند. اینها اهدافی هستند که نیاز به آزمون و خطاهای زیاد یا ابداع روشها و استراتژیهای جدید دارند. دقیقا همان اهدافی که در بسیاری از مشاغل مدرن به طور فزایندهای شاهد هستیم و افراد را تحت فشار قرار میدهند.»
اهدافی که یک کارآفرین باید انتخاب کند؛ از همین دست هستند. دفعه بعدی که خواستید یک هدف انتخاب کنید؛ ابتدا اندکی تامل کرده و ذهنیت استراتژیک خود را روشن کنید. سپس، برای رسیدن به هدف مرتبا از خودتان سوال بپرسید و دنبال روشها و رویکردهای بیشتری باشید.
قطعا مانند هر کاری، نیاز به داشتن یک مهارت کاملا خاص مهم است ولی باید بتوانید در طول مسیر تغییراتی ایجاد کنید؛ خود را انطباق دهید و در برخی تصمیمها و روالها تجدیدنظر کنید. پیدا کردن راهحل بهتر نیز اهمیت بسیار زیادی دارد.