یک مستند: آیا می‌توانیم ماموت‌ها را همسان کنیم و دوباره زنده‌شان کنیم؟
پژوهش‌ها و تکنیک‌های علمی با سرعت زیاد رو به پیشرفت هستند. بسیاری از این دستاورد‌ها و تحولات از حد انتظار ما در روشن‌ترین خیالبافی‌هایمان نیز فراتر رفته‌اند و جامعه را وادار کرده‌اند با چالش‌های اخلاقی آنها دست به‌گریبان شود. آشکارترین نمونه از این دست، معمایی است که در رشته کلونینگ یا همسان‌سازی مطرح شده.
مستند «همسان‌سازی ماموت پشمالو» با بردن ما به سفری دور دنیا در مناطقی که پژوهشگران در آنجا در آزمایشگاه‌هایشان گام‌های بلندی برای همانندسازی گونه‌های مختلف برداشته‌اند، جنبه‌های گوناگون این بحث را بررسی می‌کند.
زمانی که خبر‌ها اعلام کردند گونه‌هایی همچون گوسفند و سگ با موفقیت همسان‌سازی شده‌اند، همهمه‌ای در جهان به پا شد. اکنون دانشمندان با سخت کوشی سرگرم آن هستند که در آزمایش همسان‌سازی بعدی‌شان خیال دیگری را به واقعیت تبدیل کنند و این از آن نوع تلاش‌هایی است که بیشتر ما تاکنون تنها در تخیلات فیلمسازان هالیوودی شاهدش بوده‌ایم. آیا ممکن است پیشرفت‌های کلونینگ به ما اجازه دهد گونه‌ای ماقبل تاریخ همچون ماموت پشمالو که مدت‌ها پیش منقرض شده را بازآفرینی کنیم؟
این ماجرا در کره جنوبی آغاز می‌شود، جایی که در آن کلونینگ به واقعیتی پذیرفته شده تبدیل شده و همه آن را به چشم کسب و کاری پر سود می‌بینند. حتی در این کشور مشتریان ثروتمند می‌توانند حیوان خانگی محبوبشان را با هزینه ۱۰۰ هزار دلار کلون کنند.
اما گام بعدی در تکنولوژی‌های همسان‌سازی سبب می‌شود که این دستاورد‌ها در مقایسه با آن کهنه و بی‌مزه به نظر برسند.
دانشمندان با استفاده از نمونه‌های بافت ماموت که از سیبری به دست آورده‌اند، تلاش می‌کنند ماده ژنتیکی این سلول‌ها که مدت‌ها در خواب بوده‌اند را بازسازی و به س لول‌های خالی فیل آسیایی تزریق کنند. نتیجه این کار احیای گونه‌ای است که بیش از ۴ هزار سال پیش منقرض شده است.
چرا ماموت؟
دانشمندان پاسخ می‌دهند صرفا به این دلیل که امکانش بیش از گزینه‌های دیگر است. به گفته دکتر جئونگ یئون وو، مدیر پروژه تولد دوباره ماموت در پژوهشگاه زیست فناوری سوآم در سئول، سرانجام کسی روی زمین باید این کار را | « انجام دهد و من فکر می‌کنم آن کس ما هستیم. به نظر شما جالب نیست ببینیم چه می‌شود؟ »
پیامد‌های اخلافی این آزمایش در همین جا به پایان نمی‌رسد. شکارچیان عاج در سیبری یکی از مهم‌ترین گروه‌هایی هستند که از پروژه ماموت پشمالو سود خواهند برد و تلاش‌های آنان نقش مهمی در تامین نمونه‌هایی بازی خواهد کرد که این آزمایش را امکان‌پذیر می‌سازند.
مستند «همسان‌سازی ماموت پشمالو» عوامل بحث‌انگیزی بسیاری را بررسی خواهد کرد که در این دنیای قشنگ و نوی پژوهش علمی دخیل هستند؛ دنیایی که ممکن است آماده موفقیت احتمالی این دانشمندان نباشد.
منبع: شماره 21 روزنامه سازندگی
