آزمایش بیلی روبین یا Bilirubin یا Bil چیست و چگونه تفسیر می‌شود؟
* نام آزمایش:
Total Bilirubin
چرا و چه موقع درخواست می‌شود؟
در صورت وجود نشانه‌های صدمه به بافت کبدی، مسدود شدن مجرای صفراوی، بررسی وجود کم خونی همولیتیک (افزایش تخریب گلبول قرمز)، بیماری‌های متابولیکی و جهت پایش زردی در نوزادان این آزمایش درخواست می‌شود.
نمونه مورد نیاز: نمونه خون وریدی یا در نوزادان نمونه خون پاشنه پا
آمادگی قبل از انجام آزمایش: براساس روش‌های مختلفی که استفاده می‌شود ممکن است احتیاج به ناشتایی باشد یا نباشد.
بیلی روبین رنگدانه‌ای زرد است که از تجزیه ماده Heme موجود در هموگلوبین گلبول‌های قرمز تولید می‌شود. این رنگدانه توسط کبد تجزیه می‌گردد و از بدن دفع می‌شود. به طور طبیعی عمر گلبول‌های قرمز ۱۲۰ روز می‌باشد. زمانی که ماده Heme موجود در گلبول قرمز جدا می‌شود تبدیل به بیلی روبین می‌شود که به آن بیلی روبین غیر پیوندی می‌گویند.
این ماده که در آب محلول نیست توسط پروتئین‌های خاصی به داخل کبد برده می‌شود. در آنجا با قند پیوند شده و بیلی روبین قابل حل در آب و پیوند شده را تشکیل می‌دهند. سپس این ماده وارد صفرا و مجاری صفراوی شده و از آنجا وارد روده کوچک می‌شود. در روده کوچک بیلی روبین توسط باکتری‌ها تجزیه می‌شود و از طریق مدفوع دفع می‌شود.
رنگ قهوه‌ای مدفوع به علت وجود مقادیر زیادی بیلی روبین می‌باشد. در حالت طبیعی میزان خیلی کمی از بیلی روبین پیوندی وارد جریان خون می‌شود اما بیلی روبین غیر پیوندی وارد خون نمی‌شود. آزمایش Total Bilirubin مجموع انواع بیلی روبین را گزارش می‌دهد.
افزایش بیلی روبین در خون می‌تواند در نتیجه افزایش تخریب گلبول‌های قرمز، صدمات به بافت کبدی و انسداد مجاری صفراوی صورت گیرد که در این حالت علائمی چون زردی پوست و زرد شدن بخش سفید رنگ چشم را می‌توان مشاهده نمود. در نوزادان امکان بالا بودن سطح بیلی روبین در روز‌های اولیه تولد وجود دارد که می‌تواند به علت عدم بلوغ کامل کبد باشد. این نوع زردی معمولا طی چند روز به طور خود به خودی برطرف می‌شود. در صورتی که زردی از بین نرفت باید اقدامات درمانی صورت گیرد.
بالا بودن این ماده در خون برای مدت طولانی می‌تواند باعث وارد شدن صدماتی به مغز نوزاد شود. آزمایشگاه‌ها با روش‌های شیمیایی مختلفی بیلی روبین پیوند شده و محلول در آب (Direct Bilirubin) و مجموع بیلی روبین غیر پیوندی و پیوندی (Total Bilirubin) را اندازه‌گیری می‌نماید.
با کم کردن بیلی روبین Direct از Total Bilirubin میزان بیلی روبین غیر پیوندی بدست می‌آید. بالا رفتن میزان بیلی روبین در نوزادان باعث وارد آمدن صدماتی به مغز می‌گردد.
اما در کودکان و بزرگسالان به علت رشد سد خونی۔ مغزی، بیلی روبین نمی‌تواند از این سد عبور نماید، به همین دلیل افزایش بیلی روبین در کودکان و بزرگسالان باعث صدمات مغزی نمی‌شود. زمانی که میزان بیلی روبین در بدن بالا برود می‌توان آن را در ادرار نیز مشاهده کرد. این آزمایش بخشی از آزمایش تجزیه ادرار می‌باشد.