ژنها چه هستند؟

پیش از آنکه نوزاد بدنیا بیاید، از روی مشخصات والدینش، تا حدودی میتوانیم مشخصات او را پیشبینی کنیم زیرا قانون وراثت را میشناسم.
برای مثال: اگر یکی از والدین چشمان آبی و دیگری قهوهای داشته باشد، چشمان کودک قهوهای خواهد شد. چنانچه هیچیک از والدین هیچگونه رنگدانه قهوهای در عنبیه چشم خویش نداشته باشند، چشمان کودک نیز آبی خواهد شد. اگر یکی از والدین موهای مجعد داشته باشند، آنگاه کودک، شانس آن را خواهد داشت تا موهای مجعد داشته باشد. بااینوجود قوانین وراثت در آدمی، گاهی بسیار پیچیده است! اگر صفت مشخصی در پدر، با مشخصات مادر فرق داشته باشد، در این موقع در زمینه کاملاً متفاوت، هرکدام بهتنهایی عمل میکنند. ولی. آنچه روی میدهد آنست که یکی در کودک ظاهرشده و دیگری نهفته باقی میماند. صفتی را که ظاهر میشود، غالب و دیگری را صفت نهفته میگویند. برای مثال: چشمان قهوهای صفت غالبند و چشمان آبی صفت مغلوب و به همین دلیل است که کودکی که در ابتدا مثال زدیم، چشمان قهوهای خواهد داشت.
این ویژگیها چگونه از والدین به فرزندان میرسند؟ آنها از طریق هسته سلول تخم و هسته سلول اسپرم منتقل میشوند. این هستهها شامل تعداد زیادی ذره بنام ژن هستند که در داخل هسته پراکنده نبوده، بلکه بهصورت رشتههایی موجود میباشند. مانند گردنبندی از مهرهها اسپرم بالغ و تخمک رسیده، هرکدام دارای ۲۳ رشته از ژنها میباشند. وقتیکه تخمک و اسپرم ممزوج شدند، آنگاه تشکیل ۲۳ جفت از این رشتهها را میدهند، که به آن کروموزوم میگویند.
حتی ژنهای موجود در یک کروموزوم نیز ازنظر وظیفه بهم شبیه نیستند! برخی از آنها فقط ویژه تشکیل دستگاه یا ارگان خاصی از بدن میباشند. بااینوجود، همه باهم برای رشد بدن فعالیت میکنند.
ویژگیهایی که به ژنهای موجود در یکرشته تعلق دارند، باهم به ارث میرسند، گرچه گاهی این رشتهها ممکن است گسسته و با رشتههای دیگر مبادله شوند.