معرفی کتاب قرن دیکتاتور‌ها – نوشته اولیویه گز

« قرن دیکتاتور‌ها» کتابی است درباره دیکتاتور‌های قرن بیستم. در این کتاب از ۲۰ دیکتاتور نام برده می‌شود و با قلمی تندوتیز و بیانی صریح به موشکافی اقدامات سیاسی و بازبینی زندگی ش خصی آن‌ها می‌پردازد. این کتاب که زیر نظر اولیویه گز، نویسنده و برنده جوایز متعدد ادبی، و با مشارکت جمعی از نویسندگان و پژوهشگران تاریخ نوشته شده از منظری به حیات سیاسی قرن بیستم و کماکان نام آشنای آن می‌پردازد که نمونه آن را در سایر کتب تاریخی ندیده‌ایم.

در این کتاب نویسنده به درون زیست شخصی، کودکی و تجربیات فردی تا ظهور ش خص در عرصه قدرت نفوذ می‌کند، گویی که هم اکنون در حال ثبت وقایع در شرف رخ دادن است. اولیویه گز در مقدمه کتاب به مفهوم توتالیتاریسم و تمایز آن با استبداد فردی می‌پردازد و از ش گفتی مواجهه‌ای می‌گوید که زمانی در دوران جوانی از دیدن پوستر‌های متعدد دیکتاتور‌ها روی درب خوابگاه دانشجویی به او دست داده بود. به اعتقاد اولیویه گز دیکتاتور‌ها انسان‌هایی متعصب و حاشیه‌ای هستند که در می‌انه هرج و مرج ظاهر می‌شوند.

این کتاب حاصل چندین سال کار گروهی از مهم‌ترین نویسندگان، مورخان، روشنفکران و روزنامه نگاران فرانسوی است. نویسندگان در این کتاب کوشیده‌اند به جنبه‌های مغفول و ناشنیده از سرگذشت انسان‌های تمامیت خواهی بپردازند که نام و آوازه‌شان بی‌شک به گوش همه ما رسیده است. در این میان از قسمی دیگر از دیکتاتوری نیز س خن به میان آمده که نوظهور است، دیکتاتوری ای که قلمروش نه پایتخت دارد و نه مرز، اما بر بیش از دو میلیارد نفوس حکمرانی می‌کند: امپراتوری شبکه‌های اجتماعی که به زعم الیویه گزاطلاعاتش راجع به رعیت‌هایش از اطلاعات استالین در دوران پاکسازی عظیم فراتر می‌رود و می‌نویسد:

برای ارتباط با دنیای بیرون باید از وی چت، پیام‌رسان هولدینگ تنسنت، غول اینترنت بومی عبور کرد. یک میلیارد چینی شب و روز برای برقراری ارتباط، پرداخت صورتحساب‌ها، رزرو بلیت قطار و دریافت حقوق ماهانه‌شان به آن متصل می‌شوند. در چین وی چت یعنی زندگی اما وی چت با رژیم همکاری می‌کند؛ رژیم می‌تواند از همه داده‌هایش به میل خود بهره‌برداری کند. )

کتاب شامل ۲۰ فصل است که در هر فصل به یک دیکتاتور پرداخته شده و تلاش شده تا روایت‌هایی عام و جذاب از زندگی و حیات سیاسی دیکتاتورانی چون النین، موسولینی، استالین، هیتلر، یوسیپ بروز تیتو، سه کیم (پدربزرگ، پدر و پسر)، مائو، انور خوجه، پینوشه، صدام و… را برای علاقه مندان به تاریخ بیان کند. «لنین، پیامبر توتالیتاریسم))، (موسولینی، از سرخ تا سیاه))، «استالین لنین امروز یا چگونه استالین استالین شد»، «آدولف هیتلر، اهریمن آلمان»، ( فرانکو، غرق ناشدنی»، «فیلیپ پتن؛ “دیکتاتور کسی است که فرمان می‌دهد”»، «توجو هیدکی، دیکتاتوریا قربانی بی‌گناه؟ »، «تیتویا لاف بزرگ»، «در س رزمین سه کیم»، «مائو، استبداد بی‌خردی»، «انور خوجه، | آخرین استالینیست»، «آلفردو استروسنر، ریش سفید خودکامه))، ((خاندان دووالیه، وسوسه بدترین)، ژوزف دزیره موبوتو، چپاولگر زئیر»، ((معمر قذافی: نابودی بادیہ نشین»، «اریش هونکر، سکاندار بلندقد جمهوری دموکراتیک المان»، «اوگوستو پینوشه، خودکامه لیبرال»، «پول پوت: کامبوج سرخ از خون)، صدام حسین، رذل بغداد) عناوین فصل‌های این کتاب را تشکیل می‌دهند.

پس از این فصول هم «گاهشمار)| و زندگینامه مختصر نویسندگان درج شده است.

یکی از نکات جالب و قابل تامل در این کتاب، پی بردن به این نکته است که چگونه یک انسان به یک دیکتاتور تبدیل می‌شود؟ چه چیزی در زندگی آن‌ها سبب شده تا به این سمت حرکت کنند؟ زیست اجتماعی آن‌ها چگونه بوده است و اتفاقات زندگی شخصی آن‌ها چه تأثیری بر این امر گذاشته است؟ این قبیل موضوعات را می‌توان فراتر از روایت‌های این کتاب مورد تأمل قرار داد و برای رسیدن به آن، از گزاره‌های تاریخی اثر بهره برد. در این روایت‌ها که با زبانی شیوا و در عین حال تند و بی‌پرده مطرح شده است، مخاطب از کودکی با | چگونگی شکل‌گیری یک شخصیت دیکتاتور آشنا می‌شود، همچنین زوایایی پنهان از زندگی دیکتاتور‌ها که شاید در تاریخ کمتر مطرح شده است نیز بیان شده است؛ زوایایی که در نوع خود جالب توجه هستند.

قرن دیکتاتور‌ها

البویه گز

ترجمه ابوالفضل الله دادی

انتشارات ققنوس

۴۰۰ صفحه

منبع: روزنامه سازندگی