آزمایش گروه خونی و نوع Rh: شیوه انجام و نحوع تفسیر آن چگونه است؟

نام آزمایش:

ABO Grouping and Rh Typing

نام‌های دیگر آزمایش با نام‌های اختصاری:

BG + Rh، Boold Group + Rh

چه موقع درخواست می‌شود؟

جهت تعیین گروه خونی و نوع Rh انجام می‌شود. زمانی که فرد می‌خواهد خون یا فرآورده‌های خونی دریافت کند، تصمیم به اهدای خون دارد و یا در خانم‌های باردار که تناسب Rh آن‌ها با Rh جنین مهم می‌باشد درخواست می‌گردد.

نمونه مورد نیاز نمونه خون وریدی یا نمونه پاشنه پای نوازد

آمادگی قبل از انجام آزمایش:آمادگی خاصی نیاز ندارد

دانستنی‌های بیشتر: گلبول‌های قرمز در سطح خود عواملی به نام آنتی ژن دارند. دو آنتی ژن اصلی گلبول‌های قرمز انسان آنتی ژن A و آنتی ژن B هستند.

گروه‌های خونی بر اساس وجود و یا عدم وجود این آنتی ژن‌ها تعیین می‌گردند. به این صورت که افرادی که در سطح گلبول‌های قرمز خود دارای آنتی ژن A هستند،

گروه خون A افرادی که واجد آنتی ژن B هستند، گروه خون B، افرادی که هر دو آنتی ژن A و B دارند، گروه خون AB و افرادی که هیچ کدام از عوامل A و B را ندارند گروه خون O نامیده می‌شوند.

در سطح بعضی از گلبول‌های قرمز یک نوع عامل آنتی ژنی دیگر نیز وجود دارد به نام Rh که در صورت وجود این عامل، فرد Rh مثبت و در صورت عدم وجود، فرد Rh منفی می‌شود. بدن انسان به طور طبیعی عواملی به اسم آنتی بادی را بر علیه آنتی ژن‌های موجود تولید می‌کند. به طور مثال افرادی که آنتی ژن A را در سطح گلبول‌های قرمز خود دارند نسبت به آنتی ژن B آنتی بادی تولید می‌کنند و برعکس.

اگر فردی با گروه خونی A از فردی با گروه خونی B خون یا فرآورد‌های خونی دریافت نماید به علت اینکه در بدن او آنتی بادی‌هایی بر علیه B وجود دارد، بدن او گلبول‌های قرمز واجد آنتی ژن B را دشمن تشخیص داده، به آن‌ها حمله می‌کند و آن‌ها را تخریب می‌نماید که در نتیجه این گلبول‌های تخریب شده در خون فرد رسوب می‌نماید و باعث خطرات جانی جدی برای فرد گیرنده می‌شوند.

مکانیسم عمل بقیه گروه‌های خونی نیز به همین صورت می‌باشد مثلا گروه خون AB چون هیچ گونه آنتی بادی بر علیه A و B ندارد به راحتی می‌تواند با رعایت عامل Rh، هم از گروه خون A و هم از B خون دریافت کند. اگر شخصی با Rh منفی از شخصی با Rh مثبت خون دریافت کند، زمانی که خون به فرد منفی منتقل می‌شود بدن او آنتی بادی‌هایی بر علیه Rh‌های مثبت وارد شده می‌سازد (چون این Rh‌ها به صورت طبیعی در بدن فرد Rh منفی وجود ندارند بدن آن‌ها را مهاجم تشکیل داده و بر علیه آن‌ها آنتی بادی می‌سازد).

این مکانیسم با اولین انتقال خون مشکلی ایجاد نمی‌کند ولی اگر دفعات بعدی خون Rh مثبت به فرد منفی انتقال یابد، آنتی بادی‌های ساخته شده به Rh مثبت حمله می‌کنند و باعث رسوب گلبول‌های قرمز می‌گردند که خطرات جدی ایجاد می‌کند. تعیین نوع Rh برای خانم‌های باردار از اهمیت خاصی برخوردار است. اگر گروه خون مادر منفی و گروه خونی جنین مثبت باشد بدن مادر آنتی بادی تولید می‌کند که این آنتی بادی‌ها از جفت عبور می‌کنند و می‌توانند گلبول‌های قرمز جنین را از بین ببرند.

برای جلوگیری از این امر مادر Rh منفی طی بارداری از ایمونوگلوبولین استفاده خواهد کرد تا بارداری و زایمان موفقی را پشت سر بگذارد. ایمونوگلوبولین Rh باعث جلوگیری از پیوند شدن آنتی بادی‌های مادر و آنتی ژن‌های Rh جنین می‌شود.