ترومبوز سینوس‌ها و وریدهای مغزی (CVST) چیست؟ علائم، تشخیص و درمان- لخته وریدهای مغز
به بسته شدن سینوس‌ها و وریدهای مغزی اطلاق می‌گردد.
اتیولوژی: علل عفونی و غیرعفونی موجب این بیماری می‌شوند.
١- علل عفونی:
استئومیلیت جمجمه، عفونت‌های مجاورتی گوش داخلی و باد سرخ
۲- علل غیرعفونی: علل غیرعفونی شایعترین علت CVST می‌باشند. این موارد عبارتند از: هیپرکوآگولوپاتی، دهیدراتاسیون، مصرف OCP حاملگی، دوره نفاس و واسکولیت‌ها
در ۲۰-۱۵٪ موارد هیچ علتی وجود ندارد.
علائم بالینی
موارد غیرعفونی: مکانیسم‌های غیرعفونی شایعترین علل ترومبوز سینوس‌های ساژیتال با گسترش به سینوس‌های لترال و ژوگولار هستند. این بیماران با سردرد شدید و برق‌آسا مراجعه می‌کنند. گاهی تنها علامت این بیماران فقط سردرد است. استفراغ، تاری دید گذرا، تشنج ژنرالیزه یا فوکال التارژی و یا کوما از سایر علائم می‌باشند. یک علامت شایع دیگر، ادم پاپی است.
ترومبوز سینوس کاورنوس: به دلیل مجاورت با اعصاب مغزی ۳، ۴ و۶ با پروپتوز، کموز و افتالموپلژی دردناک تظاهر می‌یابد. ترومبوز سینوس کاورنوس خلفی به سینوس پتروس تحتانی گسترش یافته و می‌تواند موجب فلج اعصاب مغزی ۱۰، ۹ و۱۱ بشود.
درگیری س ینوس پتروس فوقانی: درگیری سینوس پتروس فوقانی و سپس درگیری سینوس لترال متعاقب عفونت گوش می‌انی و یا ماستوئیدیت با فلج عصب ۵ و ۶، سردرد، گوش درد، تب، سرگیجه وادم پاپی (به علت افزایش ICP) تظاهر می‌یابد.
تشخیص: تشخیص دشوار است و چون می‌تواند موجب مرگ شود، یک اورژانس نورولوژی می‌باشد. تشخیص براساس علائم بالینی و تصویربرداری از مغز می‌باشد. اگرچه CT-Scan در تشخیص ترومبوز‌ها کمک‌کننده است ولی MRV و MRI حساس‌ترین و تنها روش‌های تشخیصی می‌باشند.
١- ترومبوز و لخته‌ها در T2 به ش کل Loss of the normal flow void و قطع جریان خون سینوس‌ها در MRV مشاهده می‌گردند.
۲- در ترومبوز سینوس ساژیتال فوقانی در CT-Scan با تزریق، عدم وجود ماده حاجب در سینوس ساژیتال خلفی به شکل Empty Delta Sign مشاهده می‌گردد
۳- در ترومبوز سینوس لترال، انفارکتوس هموراژیک برآمدگی لوب تمپورال و ادم وازوژنیک مشاهده می‌گردد.
۴- بهترین روش تشخیص ترومبوز وریدهای عمقی مغز، MRI است؛ در این موارد تغییر سیگنال تالاموس دو طرف به شکل دو لوبیا به هم چسبیده می‌باشد.
درمان: درمان ترومبوز‌های غیرعفونی به قرار زیر است:
1- اصلاح عامل زمینه ساز ٢- کاهش ICP ٣- تجویز هپارین وریدی یا LMWH زیرجلدی و سپس وارفارین ۴- دارو‌های پروفیلاکتیک تشنج وطول مدت درمان با آنتی کواگولان
۱- در مواردی که علتی برای ترومبوز وریدی مغزی کشف نشود درمان به مدت ۶-۳ ماه ادامه می‌یابد.
۲- در اختلالات هیپرکوآگولوپاتی هتروزیگوت، درمان به مدت ۱۲-۶ ماه ادامه می‌یابد.
۳- در اختلالات هیپرکوآگولوپاتی هموزیگوت، درمان با وارفارین تا پایان عمر توصیه می‌گردد.
۴- در موارد زیر نیز درمان به صورت مادام العمرادامه می‌یابد:
الف) سندرم آنتی بادی ضدفسفولیپید
ب) تکرار و عود ترومبوز وریدی مغز
ج) وجود همزمان ترومبوآمبولی در مناطق دیگر بدن
درمان ترومبوز‌های عفونی: در ترومبوز‌های عفونی مثل ترومبوز سینوس کاورنوس و ترومبوز سینوس لترال به همراه اوتیت می‌انی درمان اصلی، تجویز زودهنگام آنتی بیوتیک است. با وجود اینکه استافیلوکوک اورئوس عامل پاتوژن اصلی می‌باشد ولی تا مشخص شدن پاتوژن اصلی باید از ترکیب آنتی بیوتیک‌های وسیع الطیف زیر استفاده نمود:
1- نفی سیلین وریدی
۲- سفرتاکسیم وریدی
٣- مترونیدازول وریدی
اگر به استافیلوکوک مقاوم به متی سیلین یا استرپتوکوک مقاوم مشکوک بودیم، به جای نفیسیلین از وانکومایسین استفاده می‌نمائیم. درمان با آنتی بیوتیک وریدی باید حداقل ۳ تا ۴ هفته ادامه یابد.
