فیلم زیبایی آمریکایی – خلاصه داستان، نقد و بررسی – American Beauty (1999)

سال تولید : ۱۹۹۹
کشور تولیدکننده : آمریکا
محصول : دان جینکس و بروس کوئن
کارگردان : سام مندس
فیلمنامه‌نویس : آلن بال
فیلمبردار : کانراد ل.هال
آهنگساز(موسیقی متن) : توماس نیومن
هنرپیشگان : کوین اسپیسی، آنت بنینگ، تورا برچ، وس بنتلی، منا سوواری، کریس کوپر، پیتر گالاگر، آلیسن جانی، اسکات باکولا و سام روباردز
نوع فیلم : رنگی، ۱۲۲ دقیقه

̎لستر برنهام̎ (اسپیسی) مردی حدوداً چهل و پنج ساله و اسیر دوران گریزناپذیر بحران در زندگی است. او بدبین و بدگمان بار آمده و دلیلی برای ادامهٔ زندگی نمی‌یابد. رابطهٔ او با همسرش، ̎کارولین̎ (بنینگ) نیز گرم و صمیمانه نیست. ̎کارولین̎ هم به‌رغم آن که وانمود می‌کند نبض زندگی را کاملاً در اختیار دارد، در درون احساس پوچی و سرخوردگی می‌کند. ̎جین̎ (برچ)، دختر نوجوان آنان، همیشه دل‌مرده و افسرده است، اعتماد به نفس ندارد و به این نتیجه رسیده که از حداقل زیبائی هم برخوردار نیست. بهترین دوست ̎جین̎، ̎آنجلا̎ (سووای)، به‌عنوان یک مدل از زیبائی کامل بهره دارد و معتقد است زیبائی اصل بسیار مهمی است.

̎جین̎ تنها کسی نیست که به ̎زیبا̎ بودن ̎آنجلا̎ ایمان راسخ دارد؛ ̎لستر̎ هم شیفتهٔ زیبائی او است و علاقهٔ کنترل ناپذیری نسبت به او پیدا کرده، تا آن‌ حد که قصد دارد تغییری اساسی در وضعیت جسمانی خود بدهد و تحولی در زندگی‌اش به وجود آورد. هم‌زمان، ̎سرهنگ فیتس̎ (کوپر)، همسایهٔ آنان، که عمری را به خدمت در نیروی دریائی گذرانده و هیچ شیوهٔ دیگری را در زندگی برنمی‌تابد، با پای‌بندی به زندگی خشک و منضبط، روزگار را برای پسرش، ̎ریکی̎ (بنتلی)، تلخ و غیرقابل تحمل کرده است. ̎ریکی̎ فیلم‌سازی آماتور و با استعداد است که زیبائی در هر شکل و نوعی که باشد، او را مفتون و بی‌اختیار می‌‌کند…

بی‌شک مندس یکی از استثناهای هالیوودِ دههٔ ۱۹۹۰ است. کارگردان مطرح تئاتری که از انگلستان به آمریکا آمد و در نخستین کارش موفق شد نظر مثبت تماشاگران و منتقدان را به‌دست آورد. اقبالی که او را به سمت دریافت اسکار هم رهنمون ساخت. زیبای آمریکائی یک طنز تلخ به مفهوم مطلق است. فیلمی که پایه و اساسش بر کنایه استوار شده؛ این نگاه را می‌توان از نام فیلم تا تک تک اجزای اثر دنبال کرد. پایه و اساس فیلم بر نگاه منتقدانه به یک زندگی از نوع آمریکائی استوار است. یک زندگی به ظاهر زیبا اما بحران‌زده، و فیلم سعی می‌کند در زمانی که دارد، بی آن‌که دچار آشفتگی و سردرگمی شود، بخشی از زندگی آدم‌های این خانواده و حتی آدم‌های مرتبط با آنان را کاوش کند.

حرکت به سمت بحران البته سبب می‌شود هر لحظه بر تلخی و سیاهی طنز حاکم بر اثر افزوده شود و تماشاگر را برای فاجعهٔ نهائی آماده کند. آن‌چه به این روایت تشخص می‌بخشد، تأکید مندس بر جزئیات و زوایای پنهانی است که بخش‌های مختلف این زندگی‌ها را به هم متصل می‌کند. از موفقیت بازی‌ها هم در رسیدن فیلم به اوج نمی‌توان گذشت. اسپیسی البته مثل همیشه فوق‌العاده است اما آن‌چه جلب توجه می‌کند بازی‌های دیگران ـ مثل بنینگ و سوواری ـ است که یک‌دست با شخصیت‌های اصلی، حال و هوائی خاص به فیلم بخشیده‌اند.